خاقانی (غزلیات)

by خاقانی

• ای آتش سودای تو خون کرده جگرها
• طبع تو دمساز نیست عاشق دلسوز را
• خوش خوش خرامان می‌روی، ای شاه خوبان تا کجا
• رفتم به راه صفت دیدم به کوی صفا
• ز خاک کوی تو هر خار سوسنی است مرا
• به زبان چرب جانا بنواز جان ما را
• بر سر کرشمه از دل خبری فرست ما را
• گرنه عشق او قضای آسمانستی مرا
• ای پار دوست بوده و امسال آشنا
• اری فی‌النوم ما طالت نواها
• جام می تا خط بغداد ده ای یار مرا
• درد زده است جان من میوه‌ی جان من کجا
• سر به عدم درنه و یاران طلب
• گر مدعی نه‌ای غم جانان به جان طلب
• مست تمام آمده است بر در من نیم شب
• به یکی نامه‌ی خودم دریاب
• ترک خواهش کن و با راحت و آرام بخسب
• رویم ز گریه بین چو گلین کاه زیر آب
• کار عشق از وصل و هجران درگذشت
• انصاف در جبلت عالم نیامده است
• پای گریز نیست که گردون کمان‌کش است
• تا جهان است از جهان اهل وفایی برنخاست
• دل پیشکش تو جان نهاده است
• کار گیتی را نوایی مانده نیست
• اهل بر روی زمین جستیم نیست
• آگه نه‌ای که بر دلم از غم چه درد خاست
• در این عهد از وفا بوئی نمانده است
• از کف ایام امان کس نیافت
• زآتش اندیشه جانم سوخته است
• زخم زمانه را در مرهم پدید نیست
• چه آفتی تو که کمتر غم تو هجران است
• حصن جان ساز در جهان خلوت
• بخت بدرنگ من امروز گم است
• طره مفشان که غرامت بر ماست
• در جهان هیچ سینه بی‌غم نیست
• مرا دانه‌ی دل بر آتش فتاده است
• من ندانستم که عشق این رنگ داشت
• چه نشینم که فتنه بر پای است
• آن کز می خواجگی است سرمست
• فرمان ملک چه ساحری ساخت
• ای قول دل به رفیع‌الدرجات
• عیسی لب است یار و دم از من دریغ داشت
• دست قبا در جهان نافه گشای آمده است
• ای باد صبح بین که کجا می‌فرستمت
• لعل او بازار جان خواهد شکست
• دیدی که یار چون ز دل ما خبر نداشت
• رخ تو رونق قمر بشکست
• از حال خود شکسته دلان را خبر فرست
• زان زلف مشک رنگ نسیمی به ما فرست
• روی تو دارد ز حسن آنچه پری آن نداشت
• به باغ وصل تو خاری، رقیب صد ورد است
• تیره زلفا باده‌ی روشن کجاست
• دردی است درد عشق که درمان پذیر نیست
• شمع شب‌ها بجز خیال تو نیست
• سر سودای تو را سینه‌ی ما محرم نیست
• ما به غم خو کرده‌ایم ای دوست ما را غم فرست
• بس لابه که بنمودم و دل‌دار نپذرفت
• شوری ز دو عشق در سر ماست
• دل شد از دست و نه جای سخن است
• آن نازنین که عیسی دلها زبان اوست
• عیسی لبی و مرده دلم در برابرت
• گر هیچ شبی وصل دلارام توان یافت
• چه گویی ز لب دوست شکر وام توان خواست
• کیست که در کوی تو فتنه‌ی روی نیست
• عشق تو قضای آسمانی است
• می‌خور که جهان حریف جوی است
• دل را ز دم تو دام روزی است
• ای دل به عشق بر تو که عشقت چه درخور است
• خاکی دلم که در لب آن نازنین گریخت
• خه که دگر باره دل، درد تو در برگرفت
• به دو میگون لب و پسته دهنت
• هر که در عاشقی قدم نزده است
• جو به جو عشقت شمار دم زدن بر من گرفت
• سر و زر کو که منت یارم جست
• یارب آن خال بر آن لب چه خوش است
• در عشق تو عافیت حرام است
• به جایی رسید عشق که بر جای جان نشست
• چرا ننهم؟ نهم دل بر خیالت
• هر که به سودای چون تو یار بپرداخت
• دلم در بحر سودای تو غرق است
• بگشا نقاب رخ که ز ره بر در آیمت
• علم عشق عالی افتاده است
• فلک در نیکوئی انصاف دادت
• بتی کز طرف شب مه را وطن ساخت
• آن‌ها که محققان راهند
• با او دلم به مهر و محبت نشانه بود
• طریق عشق رهبر برنتابد
• عقل در عشق تو سرگردان بماند
• دل کشید آخر عنان چون مرد میدانت نبود
• دولت عشق تو آمد عالم جان تازه کرد
• دل پیش خیال تو صد دیده برافشاند
• صد یک حسن تو نوبهار ندارد
• تب دوشین در آن بت چون اثر کرد
• هر تار ز مژگانش تیری دگر اندازد
• عذر از که توان خواست که دلبر نپذیرد
• عشق تو چون درآید شور از جهان برآید
• عشق تو به گرد هر که برگردد
• آن زمان کو زلف را سر می‌برد
• سر نیست کز تو بر سر خنجر نمی‌شود
• هر زمانی بر دلم باری رسد
• عشاق بجز یار سر انداز نخواهند
• نگارینا به صحرا رو که صحرا حله می‌پوشد
• عشق تو به هر دلی فرو ناید
• فروغ جمالت نظر برنتابد
• خوی او از خام‌کاری کم نکرد
• ذره نماید آفتاب ار به جمال تو رسد
• حاشا که مرا جز تو در دیده کسی باشد
• با یاد تو زهر بر شکر خندد
• جانا لب تو پیش‌کش از ما چه ستاند
• مهر تو بر دیگران نتوان نهاد
• پرده‌ی نو ساخت عشق، زخمه‌ی نو در فزود
• مرا وصلت به جانی برنیاید
• دل که در دام تو افتاد غم جان نبرد
• دل زخم تو را سپر ندارد
• بوسه گه آسمان نعل سمند تو باد
• با کفر زلفت ای جان ایمان چه کار دارد
• آوازه‌ی جمالت چون از جهان برآمد
• وصل تو به وهم در نمی‌آید
• چشم ما بر دوخت عشق و پرده‌ی ما بردرید
• دوست مرا رطل عشق تا خط بغداد داد
• دل رفت و می‌ندانم حالش که خود کجا شد
• لعلت اندر سخن شکر خاید
• دل از آن راحت جان نشکیبد
• لب جانان دوای جان بخشد
• اول از خود بری توانم شد
• دل عاشق به جان فرو ناید
• دل از آن دلستان به کس نرسد
• عشق تو دست از میان کار برآورد
• ازین ده رنگ‌تر یاری نپندارم که کس دارد
• می وقت صبوح راوقی باید
• تو را نازی است اندر سر که عالم بر نمی‌تابد
• چه روح افزا و راحت باری ای باد
• چشم دارم که مرا از تو پیامی برسد
• باغ جان را صبوحی آب دهید
• دل نام تو بر نگین نویسد
• فراقت ز خون‌ریز من در نماند
• آتش عشق تو دید صبرم و سیماب شد
• دل بسته‌ی زلف تو شد از من چه نویسد
• آتش عیاره‌ای آب عیارم ببرد
• خاکی دلم به گرد وصالش کجا رسد
• اندرآ ای جان که در پای تو جان خواهم فشاند
• سخن با او به موئی درنگیرد
• دلم آخر به وصالش برسد
• سر زلفت چو در جولان بیاید
• دل دادم و کار برنیامد
• مرا غم تو به خمار خانه باز آورد
• مکن کز چشم من بر خاک سیل آتشین خیزد
• بر دل غم فراقت آسان چگونه باشد
• شور عشق تو در جهان افتاد
• عقل ز دست غمت دست به سر می‌رود
• روی تو را در رکاب شمس و قمر می‌رود
• دل سکه‌ی عشق می نگرداند
• تا مرا عشق یار غار افتاد
• دلبر آن به که کسش نشناسد
• نقش تو خیال برنتابد
• روی تو چون نوبهار جلوه‌گری می‌کند
• زین وجودت به جان خلاص دهند
• روزم به نیابت شب آمد
• ماه را با نور رویش بیش مقداری نماند
• ز خوبان جز جفاکاری نیاید
• خار غم تو گل طرب دارد
• زهر با یاد تو شکر گردد
• عشقت چو درآمد ز دلم صبر بدر شد
• آن را که غم‌گسار تو باشی چه غم خورد
• آنچه تو کردی بتا نه شرط وفا بود
• رخ به زلف سیاه می‌پوشد
• آواز حسنت ای جان هفت آسمان بگیرد
• آنچه عشق دوست با من می‌کند
• مرد که با عشق دست در کمر آید
• عشق تو اندر دلم شاخ کنون می‌زند
• نی دست من به شاخ وصال تو بر رسید
• این عشق آتشینم دود از جهان برآرد
• دلم ز هوای تو بر نمی‌گردد
• صبح چون جیب آسمان بگشاد
• آن دم که صبح بینش من بال برگشاد
• زان بخششی که بر در عالم شد
• آباد بر آن شب که شب وصلت ما بود
• عافیت کس نشان دهد؟ ندهد
• دل ز گیتی وفاجویی ندارد
• دل جام جام، زهر غمان هر زمان کشد
• آمد نفس صبح و سلامت نرسانید
• آن کو چو تو دلربای دارد
• چون زلف یار گیرم دستم به یارب آید
• با درد تو کس منت مرهم نپذیرد
• آوازه‌ی جمالت اندر جهان فتاد
• در خوشاب را لبت سخت خوش آب می‌دهد
• عشقت آتش ز جان برانگیزد
• پیش لب تو حلقه به گوشم بنفشه‌وار
• پیش صبا نثار کنم جان شکوفه‌وار
• دل پرده‌ی عشق توست برگیر
• خون‌ریزی و نندیشی، عیار چنین خوش‌تر
• خیز و به ایام گل باده‌ی گلگون بیار
• بر سر من نامده است از تو جفاجوی تر
• رحم کن رحم، نظر باز مگیر
• حدیث توبه رها کن سبوی باده بیار
• آن خال جو سنگش ببین، آن روی گندمگون نگر
• سرهای سراندازان در پای تو اولی‌تر
• فتاده‌ام به طلسم کشاکش تقدیر
• روز عمرم در شب افتاده است باز
• ای دل آن زنار نگسستی هنوز
• دهان شیشه گشا صبح شد شراب بریز
• از این ده رنگ‌تر یاری نپندارم که دارد کس
• بوی وفا ز گلبن عالم نیافت کس
• مه نجویم، مه مرا روی تو بس
• کشد مو بر تن نخجیر تیر از شوق پیکانش
• هر دل که غم تو داغ کردش
• عقل ما سلطان جان می‌خواندش
• چو به خنده بازیابم اثر دهان تنگش
• خسته‌ام نیک از بد ایام خویش
• بس سفالین لب و خاکین رخ و سنگین جانم
• از دو عالم دامن جان درکشم هر صبح‌دم
• کو صبح که بار شب کشیدم
• نه رای آنکه ز عشق تو روی برتابم
• از دهر غدر پیشه وفایی نیافتم
• از گشت چرخ کار به سامان نیافتم
• بر سریر نیاز می‌غلطم
• با بخت در عتابم و با روزگار هم
• در سایه‌ی غم شکست روزم
• در سینه نفس چنان شکستم
• ز خاک پاشی در دستخون فروماندیم
• گر به عیار کسان از همه کس کمتریم
• تا چند ستم رسیده باشم
• نماند اهل رنگی که من داشتم
• از هستی خود که یاد دارم
• گرچه به دست کرشمه‌ی تو اسیرم
• منم آن کز طرب غمین باشم
• دردی که مرا هست به مرهم نفروشم
• خون دلم مخور که غمان تو می‌خورم
• ما از عراق جان غم آلود می‌بریم
• الصبوح ای دل که ما بزم قلندر ساختیم
• به کوی عشق تو جان در میان راه نهم
• ای قوم الغیاث که کار اوفتاده‌ایم
• یک نظر دوش از شکنج زلف او دزدیده‌ام
• دل بشد از دست دوست را به چه جویم
• زنگ دل از آب روی شستیم
• این خود چه صورت است که من پای‌بست اویم
• گفتم آه آتشین بس کن، نه من خاک توام
• نام تو چون بر زبان می‌آیدم
• از تف دل آتشین دهانم
• کفر است راز عشقت پنهان چرا ندارم
• نازی است تو را در سر، کمتر نکنی دانم
• به میدان وفا یارم چنان آمد که من خواهم
• گفتم به ری مراد دل آسان برآورم
• مرا گوئی چه سر داری، سر سودای او دارم
• چون تلخ سخن رانی تنگ شکرت خوانم
• گر رحم کنی جانا جان بر سرت افشانم
• ما پیشکش تو جان فرستیم
• دیده در کار لب و خالش کنم
• دل به سودای بتان دربسته‌ام
• جانا ز سر مهر تو گشتن نتوانم
• به صفت، عاشق جمال توایم
• امروز دو هفته است که روی تو ندیدم
• طبع تو دمساز نیست چاره چه سازم
• ای جفت دل من از تو فردم
• خوش خوش از عشق تو جانی می‌کنم
• من در طلب یارم ز اغیار نیندیشم
• دل را به غم تو باز بستیم
• خیز تا رخت دل براندازیم
• یارب از عشق چه سرمستم و بی‌خویشتنم
• نزل عشقت جان شیرین آورم
• نیم شب پی گم کنان در کوی جانان آمدم
• در عشق ز تیغ و سر نیندیشم
• ما دل به دست مهر تو زان باز داده‌ایم
• تا من پی آن زلف سرافکنده همی دارم
• تو را در دوستی رایی نمی‌بینم، نمی‌بینم
• دست از دو جهان کشیده خواهم
• ز باغت بجز بوی و رنگی نبینم
• ز باغ عافیت بوئی ندارم
• طاقتی کو که به سر منزل جانان برسم
• دارم سر آنکه سر برآرم
• از گلستان وصل نسیمی شنیده‌ام
• دلا زارت برون نتوان نهادن
• خرمی کان فلک دهد غم دان
• برون از جهان تکیه جایی طلب کن
• سوختم چون بوی برناید ز من
• ای صبح مرا حدیث آن مه کن
• غصه‌ی آسمان خورم دم نزنم، دریغ من
• دلا با عشق پیمان تازه گردان
• رخش حسن ای جان شگرفی را به میدان درفکن
• دلم دردمند است باری برافکن
• آب و سنگم داد بر باد آتش سودای من
• ترک سن سن گوی توسن خوی سوسن بوی من
• از عشق دوست بین که چه آمد به روی من
• ای باد بوی یوسف دلها به ما رسان
• بر سر بازار عشق آزاد نتوان آمدن
• ای لعل تو پرده‌دار پروین
• روی است بنامیزد یا ماه تمام است آن
• تا مرا سودای تو خالی نگرداند ز من
• تا دل غم او دارد نتوان غم جان خوردن
• در یک سخن آن همه عتیبش بین
• شب من دام خورشید است گوئی زلف یار است این
• درد دل گویم از نهان بشنو
• آخر چه خون کرد این دلم کامد به ناخن خون او
• تو چه دانی که من از وفا چه نمودم به جای تو
• سینه پر آتشم چو میغ از تو
• شد آبروی عاشقان از خوی آتش‌ناک تو
• گرچه جانی از نظر پنهان مشو
• چه کرده‌ام بجای تو که نیستم سزای تو
• پشت پایی زد خرد را روی تو
• در عشق داستانم و بر تو به نیم جو
• بسته‌ی زلف اوست دل، ای دل از آن کیست او
• ای تماشاگه جان بر طرف لاله‌ستان تو
• رخت تمنای دل بر در عشاق نه
• افدی بنفس من بدت فی‌المهد عنی غافله
• خیال روی توام غم‌گسار و روی تو نه
• هست به دور تو عقل نام شکسته
• در دستت اوفتادم چون مرغ پر بریده
• ای از پی آشوب ما از رخ نقاب انداخته
• سرمستم و تشنه، آب در ده
• در صبوح آن راح ریحانی بخواه
• ای برقرار خوبی، با تو قرار من چه
• ای دل به جفات جان نهاده
• ای زیر نقاب مه نموده
• ای چشم پر خمارت دلها فگار کرده
• درا تا سیل بنشانم ز دیده
• ماه نو و صبح بین پیاله و باده
• از زلف هر کجا گرهی برگشاده‌ای
• روی درکش ز دهر دشمن روی
• زین تنگنای وحشت اگر باز رستمی
• غم بنیاد آب و گل چه خوری
• روز دانش به ازین بایستی
• ای دل ای دل هلاک تن کردی
• خاک بغداد در آب بصرم بایستی
• شوریده کرد ما را عشق پری جمالی
• ای راحت جان‌ها به تو، آرام جان کیستی
• ای سرو غنچه لب ز گلستان کیستی
• ای ترک دلستان ز شبستان کیستی
• کردی نخست با ما عهدی چنان که دانی
• یکی بخرام در بستان که تا سرو روان بینی
• زره‌ی زلف بر قبا شکنی
• این چه شور است آخر ای جان کز جهان انگیختی
• جان بخشمت آن ساعت کز لب شکرم بخشی
• تا بیش دل خراب داری
• تب‌ها کشم از هجر تو شب‌های جدایی
• گلی از باغ وفا آمده‌ای
• باز از کرشمه زخمه‌ی نو در فزوده‌ای
• تا حلقه‌های بهم برشکسته‌ای
• چه کرده‌ام که مرا پایمال غم کردی
• آن لعل شکر خنده گر از هم بگشایی
• تاطرف کلاه برشکستی
• یا وصل تو را نشانه بایستی
• بر دیده ره خیال بستی
• عالم افروز بهارا که تویی
• گر زیر زلف بند او باد صبا جا یافتی
• چه کردم کاستین بر من فشاندی
• جان از تنم برآید چون از درم درآئی
• هر زمان بر جان من باری نهی
• دیدی که هیچگونه مراعات من نکردی
• ز بدخوئی دمی خو وانکردی
• کاشکی جز تو کسی داشتمی
• درآ کز یک نظر جان تازه کردی
• دوست داری که دوستدار کشی
• تا لوح جفا درست کردی
• ز دلت چه داد خواهم که نه داور منی
• خاک توام مرا چه خوری خون به دوستی
• دل نداند تو را چنان که توئی
• بانگ آمد از قنینه کباد بر خرابی
• دلم که مرغ تو آمد به دام باز گرفتی
• به خرد راه عشق می‌پوئی
• خود لطف بود چندان ای جان که تو داری
• صید توام فکندی و در خون گذاشتی
• به رخت چه چشم دارم که نظر دریغ داری
• زین نیم جان که دارم جانان چه خواست گوئی
• مرا روزی نپرسی کخر ای غم‌خوار من چونی
• هرگز بود به شوخی چشم تو عبهری
• گر قصد جان نداری، خونم چرا خوری
• خطی بر سوسن از عنبر کشیدی
• هدیه‌ی پای تو زر بایستی
• ناز جنگ‌آمیز جانان برنتابد هر دلی
• دشوار عشق بر دلم آسان نمی‌کنی
• گرنه تو ای زود سیر تشنه‌ی خون منی
• چه کرد این بنده جز آزاد مردی
• مرا تا جان بود جانان تو باشی
• گر بر در وصالت امید بار بودی
• با هیچ دوست دست به پیمان نمی‌دهی
• دلم غارتیدی ز بس ترک‌تازی
• خاک شدم در تو را آب رخم چرا بری
• هر روز به هر دستی رنگی دگر آمیزی
• از بوالعجبی هردم رنگ دگر آمیزی
• ای دیده ره ز ظلمت غم چون برون بری
• عتاب رنگ به من نامه‌ای فرستادی
• ز من گسستی و با دیگران بپیوستی
• یک زبان داری و صد عشوه‌گری
• تو را افتد که با ما سر برآری
• در عشق، فتوح چیست؟ دانی
• گویم همه دل منی و جانی
• خاکم که مرا منی نیابی
• ماهی که مه از قفای او بینی
• داور جانی، پس این فریاد جان چون نشنوی
• ای رخ نورپاش تو پیشه گرفته دلبری
• دلم خاک تو شد گو باش من خون می‌خورم باری
• اذا ما الطیر غنت فی‌الصباح
• تعاطی الکاس من شان الصبوح
• ما انصف ندمانی لو انکر ادمانی
• یارب لیل مظلم قد قلت یارب ارحم
• قم بکرة و خذها با کورة الحیات
• از روی تو فروزد شمع سرای عیسی
• چو عمر رفته تو کس را به هیچ کار نیایی
• دیوانه شوم چون تو پری‌وار نمایی
• لاله رخا سمن برا سرو روان کیستی
• باز از نوای دلبری سازی دگرگون می‌زنی