کلیات سعدی/بوستان/باب دوم/ز بنگاه حاتم یکی پیرمرد

by سعدی

حکایت

	ز بنگاه حاتم یکی پیر مرد			طلب ده درم سنگ فانید کرد
	ز راوی چنان یاد دارم خبر			که پیشش فرستاد تنگی شکر
	زن از خیمه گفت این چه تدبیر بود؟			همان ده درم حاجت پیر بود
	شنید این سخن نامبردار طی			بخندید و گفت ای دلارام حی
	گر او در خور حاجت خویش خواست			جوانمردی آل حاتم کجاست؟

***

	چو حاتم بآزاد مردی دگر			ز دوران گیتی نیامد[۱] مگر
	ابوبکر سعد آنکه دست نوال			نهد همتش بر دهان سؤال
	رعیت پناها دلت شاد باد			بسعیت مسلمانی آباد باد
	سرافرازد این خاک فرخنده بوم			ز عدلت بر اقلیم یونان و روم
	چو حاتم اگر نیستی کام[۲] وی			نبردی کس اندر جهان نام طی[۳]
	ثنا ماند از آن نامور در کتاب			ترا هم ثنا ماند و هم ثواب
	که حاتم بدان نام و آوازه خواست			ترا سعی و جهد از برای خداست
	تکلف بر[۴] مرد درویش نیست			وصیت همین یکسخن بیش نیست
	که چندانکه جهدت بود خیر کن			ز تو خیر ماند ز سعدی سخن

---

1. نیامد بگیتی.
2. فرّ.
3. وی.
4. درین.