شاهنامه (تصحیح ژول مل)/رای زدن افراسیاب با مهتران

by فردوسی

رای زدن افراسیاب با مهتران

	چو بگذشت نیمی زگردان سپهر			درخشنده خورشید بنمود چهر
	بزرگان بر گاه شاه آمدند			پرستنده و با کلاه آمدند
	یکی انجمن ساخت از بخردان			هشیوار وبیدار دل موبدان
	بدیشان چنین گفت کز روزگار			نه بینم همی جز بد از کارزار		۸۲۰
	بسی نامداران که بر دست من			تبه شد بجنگ اندر آن انجمن
	بسا شارسان گشت بیمارسان			بسا گلستان نیز شد خارستان
	بسی باغ کآن رزمگاه منست			بهر سو نشان سپاه منست
	زبیدادی شهریار جهان			همه نیکوئیها شود در نهان
	نزاید بهنگام در دشت گور			شود بچّه باز را چشم کور		۸۲۵
	نماند بپستان نخچیر شیر			شود آب در چشمهٔ خویش قیر
	شود در جهان چشمهٔ آب خشک			ندارد بنافه درون بوی مشک
	زکژی گریزان شود راستی			پدید آید از هر سوی کاستی
	مرا سیر شد دل زجنگ وبدی			همی جست خواهم ره ایزدی
	کنون دانش وداد باز آوریم			بجای غم ورنج ناز آوریم		۸۳۰
	برآساید از ما زمانه چنان			نباید که مرگ آید از ناگهان
	دو بهر از جهان زیر پای منست			به ایران وتوران سرای منست
	نگه کن که چندین زجنگاوران			بیآراند هر سال باژ گران
	گرایدون که باشید همداستان			برستم فرستم یکی داستان
	در آشتی با سیاوخش نیز			بجویم فرستم بی اندازه چیز
	سرای یک بیک پاسخ آراستند			همه خوبی وآَتی خواستند		۸۳۵
	که تو شهریاری وما چون رهی			برآن دل نهاده که فرمان دهی
	همه بازگشتند سر پر زداد			نیآمد کسیرا غم ورنج یاد
	بگرسیوز آنگه نگه کرد شاه			که ببسیچ کار وبپیمای راه
	بسودی بساز وسخنرا مایست			زلشکر گزین کن سواری دویست
	بنزد سیاوخش برخواسته			زهر چیز گنجی بیآراسته		۸۴۰
	از اسپان تازی بزرّین ستام			زشمشیر هندی بزرّین نیام
	یکی تاج پر گوهر شاهوار			زگستردنی صد شتروار بار
	غلام وکنیزک ببر هم دویست			بگویش که با تو مرا جنگ نیست
	بپرسش فراوان واورا بگوی			که ما سوی ایران نگردیم روی
	زمین تا لب رود جیحون مراست			بسغدم وآن پادشاهی جداست		۸۴۵
	همانست کز تور وسلم دلیر			زبر شد جهان آن کجا بود زیر
	از ایرج که بر بی گنه کشته شد			زمغز بزرگان خرد گشته شد
	زتوران به ایران جدائی نبود			که با کین و جنگ آشنائی نبود
	زیزدان بر آن گونه دارم امید			که آورد روز خرام ونوید
	برانگیخت از شهر ایران ترا			کند مهربان دلیران ترا		۸۵۰
	ببخت تو آرام گیرد جهان			شود جنگ وناخوبی اندر نهان
	چو گرسیوز آید بنزدیک تو			بیآراید آن رای باریک تو
	چنان چون بگاه فریدون گرد			که گیتی ببخش بگردان سپرد
	ببخشیم وآن رای باز آوریم			زجنگ وزکین پای باز آوریم
	تو شاه وبا شاه ایران بگوی			مگر نرم گردد سر جنگجوی		۸۵۵
	سخنها همی گوی با پیل تن			بخوبی بسی داستانها بزن
	بنزدیک او همچنان خواسته			ببر تا شود کار آراسته
	جز از تخت زرّین که او شاه نیست			تن پهلوان از درگاه نیست