شاهنامه (تصحیح ژول مل)/جنگ نوذر با افراسیاب بار سوم

by فردوسی

جنگ نوذر با افراسیاب بار سوم

	از آنپس بیآسود لشکر دو روز			سهدیگر چو بفروخت گیتی فروز
	نبد شاه را روزگار درنگ			ببیچارگی کرد بایست جنگ
	ابا لشکر نوذر افراسیاب			چو دریای جوشان برآورد تاب		۲۸۰
	خروشیدن آمد زهر دو سرای			ابا نالهٔ بوق وهندی درای
	تبیره برآمد زدرگاه شاه			نهادند بر سر از آهن کلاه
	بپرده سرائ رد افراسیاب			کسیرا سر اندر نیآمد بخواب
	همه شب همی لشگر آراستند			همان تیغ وژوپین به پیراستند
	زمین کوه تا کوه جوشن وران			برفتند با گرزهای گران		۲۸۵
	نبد کوه پیدا نه ریگ ونه سخ			زدریا بدریا کشیدند نخ
	بیآراست قارن بقلب اندرون			که تا شاه باشد سپهرا ستون
	چپ شاه گرد تلیمان بخواست			چو شاپور نستوه بر دست راست
	زشبگیر تا خور زگنبد بگشت			نبد کوه پیدا نه هامون نه دشت
	دل تیغ گفتی ببالد همی			زمین زیر اسپان بنالد همی		۲۹۰
	چو شد نیزها بر زمین سایه دار			شکست اندر آمد بر شهریار
	چو آمد به بخت اندرون تیرگی			گرفتند ترکان در آن چیرگی
	بر آن سو که شاپور نستوه بود			پراگنده شد هرچه انبوه بود
	همی بود شاپور تا کشته شد			سر بخت ایرانیان گشته شد
	بسی نامداران ایران سپاه			چه کشته چه خسته ابر رزمگاه		۲۹۵
	چو شاه وچو قارن چنان دید کار			که اختر نبد یار در کارزار
	از انبوه ترکان پرخاشجوی			بسوی دهستان نهادند روی
	دهستان گرفتند ایشان حصار			نه بسیار بد مر سپه را گذار
	شب وروز بد بر گذرگاه جنگ			برآمد برین نیز چندی درنگ
	چو نوذر فروهشت پی در حصار			فرو بسته شد جای جنگی سوار		۳۰۰
	سواران بیآراست افراسیاب			گسی کرد لشکر بهنگام خواب
	یکی نامور ترک را کرد یاد			سپهبد کروخان ویسه نژاد
	سوی پارس فرمود تا برکشید			براه بیابان سر اندر کشید
	کز آنسو بد ایرانیانرا بنه			بجوید بنه مردم یک تنه
	چو قارن شنید آن که افراسیاب			گسی کرد لشکر بهنگام خواب		۳۰۵
	شد از رشک جوشان ودل کرد تنگ			بر نوذر آمد بسان پلنگ
	که توران شه آن ناجوانمرد مرد			نگه کن که با شاه ایران چه کرد
	سوی روی پوشیدگان سپاه			سپاهی فرستاد بی مر براه
	شبستان ما گر بدست آورد			برین نامداران شکست آورد
	بننگ اندرون سر شود ناپدید			مرا سر سوی کوه بباید کشید		۳۱۰
	بدستورئ شاه پیروزه تخت			بتازم پس ترک شوریده بخت
	ترا خوردنی هست وآب روان			سپاهی بمهر از بر تو نوان
	همی باش ودلرا مکن هیچ تنگ			که آسان شود مر ترا کار جنگ
	بکن شیری آنجا که سیری سزد			که از شهریاران دلیری سزد
	بدو گفت نوذر که این رای نیست			سپهرا چو تو لشکر آرای نیست		۳۱۵
	زبهر بنه رفت کستهم وطوس			بدآنگه که برخاست آوای کوس
	بدین زودی اندر شبستان رسند			کنند ساز ایشان چنان چو سزند
	رسیدند اندر شبستان فراز			یلان وبزرگان گردنفراز
	نشستند بر خوان ومی خواستند			زمانی دل از غم بپیراستند
	چو سر مست شد نوذر شهریار			بپرده درون رفت دل کینه دار		۳۲۰
	سواران ایران گوان دلیر			زدرگه برون آمدند خیره خیر
	پس آنگه سوی خان قارن شدند			همه دیده چون ابر بهمن شدند
	سخنرا فگندند هرگونه بن			برآر برنهادند یکسر سخن
	که مارا سوی پارس باید کشید			نباید ازین رای هیچ آرمید
	چو پوشیده رویان ایران سپاه			اسیران شوند از برکینه خواه		۳۲۵
	زن وزاده در بند ترکان شوند			ابی جنگ دل پر زپیکان شوند
	که گیرد برین دشت نیزه بدست			کرا باشد آرام وجای نشست
	چو شیدوش وکشواد وقارن بهم			زدند اندرین رای بر بیش وکم
	چو نیمی گذشت از شب دیر باز			دلیران برفتن گرفتند ساز
	همانگه بشد قارن رزم زن			یکی لشکری برد با خویشتن		۳۳۰
	شبانگاه رسیدند دل ناامید			بجائی که خواندندی دژّ سفید
	بدین روی دژدار بر گژدهم			دلیران بیدار با او بهم
	وز آن روی دژ بارمان با سپاه			ابا پیل وگردان نشسته براه
	کزو قارن رزم زن خسته بود			بخون برادر کر بسته بود
	بپوشید قارن سلج نبرد			چو بایست کار سپه راست کرد		۳۳۵
	پس او برفتند گردان اوی			سوی پارس بنهاد یکباره روی
	شد آگه ازو بارمان دلیر			به پیش اندر آمد بکردار شیر
	چو قارن مرورا چنان تیز دید			به پیکار در گرد خونریز دید
	بر آویخت جون شیر با بارمان			سوی چاره جستن ندادش زمان
	سبک اندر آمد برو بر کشاد			زیزدان فریادرس کرد یاد		۳۴۰
	یکی نیزه زد بر کمربند اوی			که بگسست بنیاد وپیوند اوی
	نگون اندر آمد زپشت ستور			شده تیره زو چرخ تابنده هور
	سپه سر بسر دل شکسته شدند			همه یک زدیگر گسسته شدند
	سپهبد سوی پارس بنهاد روی			ابا نامور لشکر جنگجوی