شاهنامه (تصحیح ژول مل)/بازگشت رستم و سهراب به لشکرگاه

by فردوسی

بازگشتن رستم و سهراب بلشکرگاه

	برفتند وروی هوا تیره گشت			زسهراب گردون همی خیره گشت
	تو گفتی زجنگش سرشت آسمان			نیآساید از تاختن یک زمان
	وگر باره زیر اندرش آهنست			شکفتی روانش وروئین تنست
	شب تیره آمد سوی لشکرش			میان سوده از جنگ وآهن برش
	بهومان چنین گفت کامروز هور			برآمد جهان گشت پر جنگ شور		۹۷۰
	شمارا چه گفت آن سوار دلیر			که یال یلان داشت وچنگال شیر
	چه آمد ابا لشکرم سربسر			که چون او ندانم بگیتی دگر
	بلشکر چه گفت وببازو چه کرد			که او بود هم زور من در نبرد
	یکی مرد پیرست برسان شیر			نگردد زجنگ وزپیکار سیر
	ندانم بگرد جهان سربسر			که بندد گه کینه چون او کمر		۹۷۵
	بدو گفت هومان که فرمان شاه			چنان بد کز ایدر نجنبد سپاه
	همه کار ما سخت ناساز بود			به آوردگاه رفتن آغاز بود
	بیآمد یکی مرد پرخاشجوی			بدین لشکر گشن بنهاد روی
	تو گفتی زمستی کنون خاستست			که این جنگ را یکتن آراستست
	زهر سو پراگند گرد نبرد			زلشکرگه ما بسی کشت مرد		۹۸۰
	وز آنپس بدآن لشکر خویش روی			نهاد وهمی رفت در پویه پوی
	چنین گفت سهراب کو زین سپاه			نکرد از دلیران کسیرا تباه
	از ایرانیان من بسی کشته ام			زمینرا بخون چون گل آغشته ام
	وزین بر شما جز نظاره نبود			ولیکن نیآمد کسی خود چه سود
	اگر شیر پیش آمدی بی گمان			نرستی چنین دان زگرز گران		۹۸۵
	به پیشم چه ببر وپلنگ وهزبر			به پیکان فرود آرم آتش زابر
	چو ایشان مرا روی بینند تیز			زره بر تنانشان شود ریزه ریز
	کنون روز فرداست روز بزرگ			پدید آید از میش یکباره گرگ
	بنام جهان آفرین یک خدای			یکی دشمنی را نمانم بجای
	کنون خوان ومی باید آراستن			بباید بمی غم زدل کاستن		۹۹۰
	وز آن روی رستم سپهرا بدید			سخن راند با گیو وگفت وشنید
	که امروز سهراب جنگ آزمای			چگونه بجنگ اندر آورد پای
	چنین گفت با رستم گرد گیو			کزین گونه هرگز ندیدیم نیو
	بیآمد دمان تا میان سپاه			زلشکر بر طوس شد کینه خواه
	که او بود بر پای ونیزه بدست			چو گرگ این فرود آمد آن بر نشست		۹۹۵
	بیآمد چو با نیزه اورا بدید			بکردار شیر ژیان بر دمید
	عمود خمیده بزد بر برش			زنیرو بیفتاد ترگ از سرش
	نتابید با او بتابید روی			شدند از دلیرات بسی جنگجوی
	زگردان کسی پایهٔ او ندشت			بجز پیلتن مایهٔ او نداشت
	هم آئین پیشین نگه داشتیم			سپاهی بر آن ساده نگماشتیم		۱۰۰۰
	بتنها نشد کس برش جنگجوی			سپردیم میدان کینه بدوی
	سواری نشد پیش او یکتنه			همی تاخت از قلب تا میمنه
	زهر سو همی شد دمان ودنان			بزیر اندرون بود اسپش چمان
	غمی گشت رستم زگفتار اوی			بر شاه کاؤس بنهاد روی
	چو کاؤس مر پهلوانرا بدید			بر خویش نزدیک جایش گزید		۱۰۰۵
	زسهراب رستم زبان برکشاد			زبالا وزورش همی کرد یاد
	که کس در جهان کودک نارسید			بدین شیر مردی وگردی ندید
	ببالا ستاره بساید همی			تنش را زمین بر تنباید همی
	دو بازو ورانش چو ران هیون			همانا که دارد ستیزی فزون
	بتیغ وبتیر وبگرز وکمند			زهر گونهٔ آزموده ایم چند		۱۰۱۰
	سرنجام گفتم که من پیش ازین			بسی گرد را برگرفتم ززین
	گرفتم دوال کمربند اوی			بیفشاردم سخت پیوند اوی
	همی خواستم کش ززین برکنم			چو دیگر کسانش بخاک افگمن
	گر از باد جنبان بود کوهسار			بجنبانم از زین من آن نامدار
	ازو بازگشتم چو بیگاه بود			که شب تاریک وبی ماه بود		۱۰۱۵
	بدآن تا بگردیم فردا یکی			بکشتی گرائیم ما اندکی
	بکوشم به بینم که پیروز کیست			بدانیم تا رای یزدان به چیست
	کزویست پیروزی ودستگاه			همو آفرینندهٔ هور وماه
	بدو گفت کاؤس یزدان پاک			تن بد سگالت کند چاک چاک
	من امشب به پیش جهان آفرین			بمالم فراوان رخ اندر زمین		۱۰۲۰
	بدآن تا ترا بر دهد دستگاه			برین ترک بدخواه گم کرده راه
	کند تازه پژمرده کام ترا			برآرد بخورشید نام ترا
	بدو گفت رستم که با فرّ شاه			برآید همه کامهٔ نیک خواه
	بلشکرگه خویش بنهاد روی			پر اندیشه بد جان سرش کینه جوی
	زواره بیآمد خلیده روان			که امروز چون گشت بر پهلوان		۱۰۲۵
	ازو خوردنی خواست رستم نخست			پس آنگه از اندیشه دلرا بشست
	چنان راند پیش برادر سخن			که بیدار دل باش وتندی مکن
	بشبگیر چون من بآوردگاه			شوم پیش آن ترک ناورد خواه
	بیآور سپاه ودرفش مرا			همان تخت وزرّینه کفش مرا
	همی باش بر پیش پرده سرای			برخورشید تابان برآید زجای		۱۰۳۰
	گرایدون که پیروز باشم بجنگ			به آوردگه بر نیآرم درنگ
	وگر خود دگر گونه گردد سخن			تو زاری نساز ونژندی مکن
	میآئید یکتن به آوردگاه			مسازیم جستن سوی رزم راه
	یکایک سوی زابلستان شوید			از ایدر بنزدیک دستان شوید
	تو خرسند گردان دل مادرم			چنین راند ایزد قضا بر سرم		۱۰۳۵
	بگویش که تو دل بمن بر مبند			مشور جاودان بهر جاتم نژند
	کس اندر جهان جاودانه بماند			زگردون مرا خود بهانه نماند
	بسی شیر ودیو وپلنگ ونهنگ			تبه شد زچنگم بهنگام جنگ
	بسی بارهٔ دژ دیدم پست			نیآورد کس دست من زیر دست
	در مرگ آنکس بکوید که پای			به اسپ اندر آرد بجنبد زجای		۱۰۴۰
	اگر سال گردد فزون از هزار			همین است راه وهمین است کار
	نگه کن بجمشید شاه بلند			همان نیز طهموث دیو بند
	بگیتی بریشان نماند وبگشت			مرا نیز بر ره بباید گذشت
	چو خرسند گردد بدستان بگوی			که از شاه گیتی مبرتاب روی		۱۰۴۵
	اگر جنگ سازد تو سستی مکن			چنان رو که او راند از بن سخن
	همه مرگرائیم پیر وجوان			بگیتی نماند کسی جاودان
	زشب نیمهٔ گفت سهراب بود			دگر نیمه آسایش وخواب بود