کلیات سعدی/بوستان/توضیح بعضی ابیات

by سعدی

توضیح چند بیت از بوستان که شاید معنی آن بر بعضی از خوانندگان آشکار نباشد

(عدد درشت شمارهٔ صفحه و عدد ریز شمارهٔ سطر است)

---

۱۸ – ۳ – اشاره بدعائیست ماثور که: سبحانک لااحصی ثناء علیک انت کما اثنیت علی نفسک.

۱۰ – ۱۷ – اتابک محمد در سال ۶۵۸ باتابکی رسیده و در سال ۶۶۰ در گذشته است. گذشته از اینکه بوستان در سال ۶۵۵ تصنیف شده این بیت با اشعار بعد مناسبتی چندان ندارد ولی دور نیست که خود شیخ سعدی در زمان اتابکی محمد این بیت را افزوده باشد چه در بعضی از نسخه‌های قدیم هست.

۵۱ – ۱۴ – اصلی این حکایت در سورهٔ کهف آمده بتفاسیر رجوع شود.

۷۲ – ۶ – اشاره به ابوزید سروجی است و داستان او در مقامات حریری.

۱۱۰ – ۶ – در مصراع دوم بعضی «گفت» را «کفت» و از «کوفتن» می‌دانند.

۱۵۴ – ۶ – این بیت کاملاً مفهوم نیست و هرکس تأویلی میکند ما علی‌الرسم مطابق نسخه‌های قدیمی معتبر ضبط کردیم.

۱۸۸ – ۱۰ – باید اشارهٔ باین آیه باشد: و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا.

۱۹۴ – ۲ – در فرهنگ‌ها نوشته‌اند قلیه خوار کنایه از قلتبان است و در این بیت باید این معنی را در نظر داشت.

۲۱۱ – ۱۱ – ظاهراً نیکبخت نام خاص است.