پروین اعتصامی (مثنویات و تمثیلات و مقطعات)/شبی بمردمک چشم، طعنه زد مژگان

by پروین اعتصامی

	شبی بمردمک چشم، طعنه زد مژگان			که چند بی سبب از بهر خلق کوشیدن
	همیشه بار جفا بردن و نیاسودن			همیشه رنج طلب کردن و نرنجیدن
	ز نیک و زشت و گل و خار و مردم و حیوان			تمام دیدن و از خویش هیچ نادیدن
	چو کارگر شده‌ای، مزد سعی و رنج تو چیست			بوقت کار، ضروری است کار سنجیدن
	ز بزم تیره‌ی خود، روشنی دریغ مدار			که روشنست ازین بزم، رخت برچیدن
	جواب داد که آئین کاردانان نیست			بخواب جهل فزودن، ز کار کاهیدن
	کنایتی است درین رنج روز خسته شدن			اشارتی است درین کار شب نخوابیدن
	مرا حدیثی هوی و هوس مکن تعلیم			هنروران نپسندند خود پسندیدن
	نگاهبانی ملک تن است پیشه‌ی چشم			چنانکه رسم و ره پاست ره نوردیدن
	اگر پی هوس و آز خویش میگشتم			کنون نبود مرا دیده، جای گردیدن
	بپای خویش نیفکنده روشنی هرگز			اگر چه کار چراغ است نور بخشیدن
	نه آگهیست، ز حکم قضا شدن دلتنگ			نه مردمی است، ز دست زمانه نالیدن
	مگو چرا مژه گشتم من و تو مردم چشم			ازین حدیث، کس آگه نشد بپرسیدن
	هزار مسله در دفتر حقیقت بود			ولی دریغ، که دشوار بود فهمیدن
	ز دل تپیدن و از دیده روشنی خواهند			ز خون دویدن و از اشک چشم، غلتیدن
	ز کوه و کاه گرانسنگی و سبکباری			ز خاک صبر و تواضع، ز باد رقصیدن
	سپهر، مردم چشمم نهاد نام از آن			که بود خصلتم، از خویش چشم پوشیدن
	هزار قرن ندیدن ز روشنی اثری			هزار مرتبه بهتر ز خویشتن دیدن
	هوای نفس چو دیویست تیره دل، پروین			بتر ز دیو پرستی است، خودپرستیدن