شرف/۲۲
|
نمرهٔ بیست و دویم      |
 |
شهر ذیقعده الحرام ۱۳۰۱ |
نواب والا عضدالدوله
نوّاب والا عضدالدّوله سلطان احمدمیرزا از ابنای کرام خاقان خلدآشیان مغفور فتحعلی‌شاه و از اعمام عظام سلطنت عظمی در سنه یکهزار و دویست و چهل و چهار باین لقب نائل شدند و در عهد خاقان خلدمکان حکومت کاشان به پیشکاری مرحوم میرزا علیمحمدخان نظام‌الدّوله مفوّض بایشان بود و در این عهد معدلت مهد در سال هزار و دویست و هفتاد بآذربایجناب محمّدحسنخان صنیع‌الدّولهان و حکومت اردبیل و مشکین مامور شده در سنه هفتاد و پنج مراجعت بدربار همایون نمودند و در سفر سلطانیه که شرف التزام رکاب مستطاب ملوکانه را داشتند بحکومت بروجرد و بختیاری مأمور و پس از چندی بحکومت ملایر و تویسرکان منصوب و از آنجا مجدداً مأمور بآذربایجان و حکومت اردبیل و مشکین شدند در سنه هزار و دویست و هشتاد و یک بحکمرانی قزوین و مضافات نایل و ددر هشتاد و پنج کرّةً ثالثه مأمور آذربایجان و منصوب بحکومت قراجه‌داغ و در هزار و دویست و نود احضار بدربار و در سلک وزرای دارالشورای منسلک و برقرار کردیده در نود و یک ثانیاً حکومت قزوین بعهدهٔ کفایت ایشان تفویض شد و هفت سال تمام در آنجا با کمال رعیّت‌داری و کاردانی ولایت و حکمرانی کرده در نود و هشت مأمور خراسان و حکمران سبزوار و در سال نود و نه بسمت ریاست اجزاء و عملهٔ دربخانهٔ حضرت والا ولیعهد مأمور آذربایجان شدند در هزار و سیصد بحکمرانی ملایر و تویسرکان و نهاوند منصوب و در این سال سیصد و یک احضار و بتولیت آستان مقدّس حضرت رضویّه علیه‌السّلام مأمور و روانه مشهد مقدّس شدند سنّ نوّاب معزّی‌الیه شصت و چهار سال است و ا از امتیازات دولتی حمایل و نشان سرتیپی دویّم و حمایل و نشان امیرتومانی و تمثال همایون و انکشتری و عصا و کُل کمر و قمه مرّصع همه را دارا میباشند
جناب صنیع‌الدّوله
جناب محمّدحسنخان صنیع‌الدّوله وزیر انطباعات دولت علیّه و رئیس دارالترجمه مبارکه دولتی و مترجم حضور مبارک در اوایل سلطنت همایون که مبادی عمر معزّی‌الیه بود پس از ایجاد مدرسهٔ دارالفنون بمدرسهٔ مبارکه رفته چند سالی تحصیل زبان فرانسه و علم پیاده‌نظام نموده و در چهار امتحان چهار قطعه نشان مدرسه از مس الی طلا بمعزّی‌الیه اعطا کردیده تا در راه ترقیات علمیّه و فنیه بمنصب سرهنکی رسید در سال هزار و دویست و هفتاد و پنج که مرحوم اعتمادالسّلطنه حاجی علیخان مراغهٔ والد معزی‌الیه بحکومت ایالت عربستان و لرستان منصوب شد معزی‌الیه علاوهٔ بر سرهنکی و ریاست افواج ساخلوی عربستان و لرستان قریب سه سال بنیابت ایالت و حکمرانی عربستان و لرستان برقرار بود پس از مراجعت بدارالخلافه بمنصب جنرال اجودانی مخصوص حضور همایون سرافراز و در سال دویست و هشتاد بسمت نیابت دوّم سفارت ایران مقیم پاریس مامور فرنکستان کردیده سه سال و نیم در پاریس علاوه بر خدمت دیوان اعلی بتکمیل زبان فرانسه و تحصیل آداب و رسون مفیدهٔ این عهد پرداخت پس از معاودت بدربار دولت علیّه در سلک پیشخدمتان خاص عتبهٔ سلطنت منسلک و بسمت مترجمی مخصوص حضور همایون قرین امتیاز و اختصاص کردید از ابتدای سال هزار و دویست و هشتاد و هشت بریاست ادارهٔ روزنامه‌جات و دارالطّباعه‌های کلّ ممالک محروسه سرافراز و پس از قلیل‌زمانی در همین سال بلقب صنیع‌الدّوله ملقّب و نیز بریاست دارالتّرجمه خاصّه دولتی منصوب شد در هشتاد و نه ادارهٔ اوراق دولتی بمعزّی الیه تفویض کردید و در همین سال که مرحوم میرزا حسینخان مشیرالدّوله صدراعظم دولت بود صنیع‌الدّوله مکتب مجّانی احداث و ایجاد نموده موسوم بمکتب مشیریّه داشت که شرح ترقیات آن مکتب در جلد
جناب صنیع‌الدّوله
اوّل مرآت‌البلدان نکارش یافته است سال هزار و دویست و نود ثانیاً در شرف ملازمت رکاب همایون بفرنکستان رفته بعد از مراجعت علاوه بر سایر خدمات بسمت معاونی وزارت عدلیّه عظمی و وساطت کلیّه عرایض و مهام این وزارتخانه جلیله در حضور همایون نایل و پس از چندی ادارهٔ عمارات و باغات مبارکه و قنوات دولتی و احتساب دارالخلافه طهران مزید سایر مشاغل معزی‌الیه شد در نود و یک باغ و عمارت عالی بدیع‌الوضع عشرت‌آباد بمراقبت و مباشرت معزی‌الیه بجهت دولت احداث و بنا کردید در نود و پنج مجدداً بملازمت رکاب اعلی بفرنکستان رفت در سال نود و هشت ادارهٔ تالیف کتاب مبارک نامه دانشوران ناصری بمعزی‌الیه تفویض شد و در همین سال بخطاب جلیلی جنابی سرافراز و در نود و نُه در جزو وزرای دارالشورای کبری منسلک و در اوایل سال هزار و سیصد و یک بجبّه شمسه مرصّع مخلّع و در اواخر همین سال خجسته‌مآل بیکقطعه نشان تمثال خورشید مثال همایون مکلّل بالماس سرافراز شد از مبادی نوکری تاکنون پیوسته لیلاً و نهاراً سفراً و حضراً ملتزم رکاب اعلی و مراقب خدمات حضور مهرظهور و مورد الطاف کامله شهریاری و دارای انواع امتیازات جلیله و نشانهای رتبه اولیّه این دولت علیّه و حمایل سبز و نشانهای ذیشان اکثری از دولن معظمه خارجه از قبیل روس و آلمان و عثمانی و اطریش و فرانسه و بلژیک و ایطالیا و جمهوری وِنِزُولای ینکی دنیا و اسپانیول و تونیس و ژاپن و نشان مرتبه اولی علمی مجمع‌العلوم پاریس و در عداد اجزاء مجلس ژغرافیای فرانسه و صاحب تصنیفات و تالیفات متعدّده از قبیل تاریخ ایران از ابتدای وضع سلطنت و مجلدّات مرآت‌البلدان و مآثرالسّلطان چهار جلد و منتظم ناصری سه جلد که وقایع مهمّه تمام روی زمین را از هجرت الی‌الآن شاملست و تاریخ انکشاف ینکی دنیا و گرامر و و دیالک فرانسه و قاموس لغت از فرانسه بفارسی و لغت پلتیکی از فرانسه بپارسی که حاوی مهمات تاریخی و رجال و غیره است و لغات متشابهٔ فرانسه با ترجمه فارسی و مختصر جغرافیای عمومی عالم و ترجمهٔ چند نسخه و رساله دیکر میباشند
بقیه روزنامه سفر اعلیحضرت شاهنشاهی خلدالله ملکه بنمارستاق
بعد از سان سوار براه افتادیم راه همان راه ساخته میرزا عبدالله خان است که از بغله میرود امّا بسیاری از جاهای راه هم توی رودخانه است ابتدای راه سمت دست راست قریهٔ اوز واقعست که جزو تیولات میرزا عبدالله‌خان است خیلی ده معتبریست جمعیّت و خانوار زیاد و عمارات و خانهای خوب دارد قریب سیصد باب خانه میشود از این رودخانه آبِ کل‌آلود کمی می‌آید زیاده از ده دوازده سنک نیست درّه‌اش درّه تنک کم‌وسعتی است ولی باصفاست دست راست درّه کوههای سنکی باصفای خوبی دارد اغلب از کوهها خراب شده و ریزش کرده است که عبور از زیر آنها خالی از احتیاط نیست اغلب از آن کوههای سنکی هم مغاره‌های بزرک مهیب دارد کوه برف دار باصفای خوبی هم از جلو پیدا شد شاهزاده کوه هم دست راست واقعست لیکن از توی این درّه دیده نمیشد بقدر نیمفرسنک که راندیم بقریهٔ اوُزکلا که دست راست جادّه واقع بود رسیدیم تابحال همچو دهی ندیده بودم جمع خانهای اینقریه در سمت دست راست در کمر سخت صعبی که پرتکاه زیاد دارد واقعست بقیّه در روزنامه آتیه محمدحسن