شرف/۲
|
نمره دویم |
 |
صفرالمظفر ۱۳۰۰ |
نواب مستطاب اشرف ارفع اعظم والا سلطان مسعود میرزا ظل‌السلطان حکمران اصفهان و یزد و فارس و عراق و بروجرد و عربستان و لرستان و کرمانشهان و کردستان و غیره
نواب مستطاب معظم روز بیستم شهر صفرالمظفر سال هزار و دویست و شصت و شش متولد شدند و در سنه هزار و دویست و هفتاد و هفت بلقب یمین‌الدوله ملقب گردیدند در هزار و دویست هشتاد و شش در اوان حکمرانی فارس این لقب جلیل مبدّل و ملقب بظلّ السلطان گشتند اکنون که سال هزار و سیصد میباشد حکمرانی ایالات و ولایات اصفهان و یزد و فارس و عراق و بروجرد و عربستان و لرستان و کرمانشهان و کردستان و گلپایگان و خوانسار و توابع بشخص شاخص ایشان اختصاص دارد و کلّیه امتیازات بزرگ ایندولت جاویدشوکت علّیه را دارا میباشندادام‌الله تعالی شوکته و اجلاله
جناب آقا
جناب میرزا یوسف ابن مرحوم میرزا حسن مستوفی‌الممالک ابا عن جد از خدمتگذاران خاص ایندولت جاوید اختصاص بوده و میباشند و منصب مستوفی‌الممالکی ایندولت جاوید عدّت علّیه در حقیقت صد سال است که مخصوص خانوادهٔ ایشانست و در سلک وزرای عظام احدی محترم‌تر از ایشان نبوده و نیست هر چه امتیازات دریندولت قویشوکت علّیه برای رجال معظّم و ارکان مفخم بوده یا جدیدا وضع شده از تمثال بیمثال همایون و نشانهای بزرگ از قبیل قدس و غیره همه را بالاستحقاق دارا گردیده و وجود ایشان برای دولت مغتنم و قدر و مقامات عالیه ایشان معلوم است از سال هزار و دویست و هشتاد و چهار وزارت اوّل دولت علیه بکفالت و کاردانی جناب معظّم واگذار گردید اگر چه رسماً ایشان همیشه دارای اینمقام و مرتبت بوده و میباشند دو سال قبل محض اظهار مرحمت و پاس حقوق خدمات لایقه جناب آقا منصب مستوفی‌الممالکی را بمیرزا حسن ولد ایشان مفوّض فرمودند چه شان و مرتبت ایشان این اوان بالاتر و والاتر از این رتبه و شئوناتست در هر حال جناب معظم متقلد خدمات جلیله ایندولت ابد آیت بوده و هستند و اکنون نیز وزارت داخله و مالیه و ریاست وزرا مخصوص شخص جلیل محترم ایشانست و بر طبق مقاصد سنیّه مقدّسه شاهنشاهی دوایر راجعه بخود را اداره مینمایند
بسمه تبارک و تعالی
چون منظُور و مقصُود و عُمدهٔ دوایر روزنامجات و ادارهٔ وزارت انطباعات اینست که مطالعه‌کنندگان روزنامه‌ها باقسام فواید نایل و هر گونه بهرمندی از ملاحظهٔ آن اوراق شریفه حاصل نمایند و یکی از فواید عظیمه مطالعه سفرنامه‌های مبارکه همایونیست که بقلم معجز رقم شاهنشاهی نگاشته شده و حاوی مطالب مهمه جغرافیائی و بعضی دقایق تاریخی و نکات دیگر است که ببهترین اسلوبی ترقیم یافته بنابر استدراک این فیض و افاضت ما فواید و منافع این روزنامه شریفه را بنگارش روزنامه سفر خیر اثر شاهنشاهی بنمارستاق در سنه ماضیه هزار و دویست و نود و نه تکمیل مینمائیم و سیاق این نگارش اعلی از قرار ذیل است
روزنامه سفر خیریّت اثر شاهنشاهی دام ملکه و سلطانه بنمارستاق
روز سه‌شنبه دهم شهر شعبان‌المعظّم هزار و دویست و نود و نه یونت ئیل در عمارت اندرونی در صاحبقرانیه شمیران بعزم ییلاقات لار و نمارستاق و غیره برخاستم هوا گرم است امسال نمونهٔ گرما زیاد است تا بعد چه شود طهران که خیلی گرم است حالا دهم سرطان است گندم و جو شمیرانات اوّل درو است الحمدلله از هر جهة ارزانی و فراوانیست مردم آسوده‌اند خلاصه رفتیم بیرون در دیوانخانه که هنوز ناتمام است و کار میکنند انشاءالله امسال تمام خواهد شد نایب‌السلطنه مشیرالدوله نصرالملک و بعضی از صاحبنمنصبان و غیره حاضر بودند بعد سوار کالسکه شده راندیم بین راه اجودان‌باشی و سلیمان خان صاحب‌اختیار رسیدند قدری فرمایشات شد راندیم بالاتر از اراج سوار اسب شدم سیف‌الملک دویست نفر از سوارهٔ جدید ابوابجمعی خودش را که تا هزار سوار باید باشند آورده بود در صحرا ایستاده بودند از سان گذشتند سوارها یکدسته پسر محمدخان نهاوندی بود بسیار خوب سواری بودند دستهٔ دیگر خمسه و شاهسون و دویرن
باز هم بنایب‌السلطنه و سلیمان‌خان صاحب اختیار و غیره و غیره فرمایشات کردیم بعد رفتیم نهار را در درهٔ کوه تل‌هرز خوردیم اجودان مخصوص و سیف‌الملک و عمیدالملک که باید بشهر معاودت کنند بودند بعد از نهار مشغول کاغذخوانی و احکام نوشتن و غیره شده بعد عصری راندیم بالای کوه سوهانک برای منزل که چشمه چنار کلندوک است هوا خیلی گرم بود بطوریکه آدم خیلی صدمه میخورد مهدیقلیخان میرآخور و نایب ناظر و جعفرقلیخان و اکبرخان و امین حضرت و ناظم خلوت و میرزا محمّد و غیره در رکاب بودند رفتیم بکلاه‌فرنگی باغ کنار رودخانه بسیار خوب درخت‌کاری و جنگل‌سازی و غیره شده است این باغ و عمارت را حسب الأمر امین‌السّلطان ساخته است و اطراف باغ را جنگل و بیشه ساخته است که چند سال دیگر جنگل انبوه خواهد شد این باغ و رودخانه را امین‌السّلطان به آقا حیدر برادر آقا محمّد تقی مرحوم سپرده است و او هم مواظب است بعد که آفتاب رفت سوار شده راندیم برای منزل دم در باغ عضدالملک و زیندارباشی که تازه از عقب رسیده بحضور آمدند خلاصه رفتیم تا نیمساعت از شب رفته وارد منزل که جای‌بیشه و چشمه‌چنار است وارد شدیم هوای شب بد نبود امین‌السلطان و ایلخانی و صنیع‌الدوله و حکیم طولوزان و ملک‌الاطبا و شیخ‌الاطبا این سفر در رکاب هستند میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله که چندی در طهران بود این روزها از راه رشت بفرنگستان مراجعت کرد روز چهارشنبه یازدهم صبح سوار شده رفتیم بچشمه بیدی ورجین نهار خورده تا عصر آنجا بودیم کاغذ و نوشتجات ملاحظه کرده بشهر فرستادیم صنیع‌الدوله نایب ناظر زیندارباشی ناظم خلوت و غیره بودند یک آلافاخته روی هوا خیلی خوب زدم حسینخان و امین حضرت و غیره هم بودند هوا گرم بود عصری بمنزل مراجعت کردیم حکیم بکمز و میرزا نصرالله و مسیوهیبنه دندان ساز آمده بودند شجاع‌السلطنه با قراول فوج بهادران تبریز در رکابست شب خیلی گرم بود خوابم نبرد روز پنجشنبه دوازدهم باید برویم افجه صبح برخاسته سوار شدم ما از راه دره‌کُند رفتیم میرشکار را با چند نفر عمله فرستاده بودیم راهرا هر طور هست بسازند بعضی از جایهای راه خیلی بد بوده اما بعد از ساختن اسب خوب میرفت رفتیم از راه کُند تا رسیدیم بکُند پائین بعد رفتیم کُند بالا ده بالا آبادتر و بهتر است رفتیم بالاتر از ده که از راه دره و آبشار برویم راه بدی داشت میرشکار دیده شد پیاده شدیم سایرین هم پیاده شدند دیدیم هر چه بالاتر برویم بیدرخت و سنگستان است رفتیم بالای بلندی پیاده شدیم آفتاب‌کردان زدند نهار خوردیم عضدالملک و زیندارباشی و مهدیقلیخان میرآخور و جعفرقلیخان و حسینخان و غیره بودند دو ساعت و نیم بغروب مانده سوار شده رفتیم رو بافجه راه خوبی نبود همه جا هم سواره رفتیم بده هِنزَکْ حاصل زیادی دارد همه سبز و خرم هنوز جو اینجاها سبز است درختها امسال سیبش خوبست ده کُند هم بسیار حاصل‌خیز و سبز و خرّم است محمّدحسینخان قاجار معروف بقزل‌ایاغ در کُند املاک موروثی از مال پدری دارد خلاصه یکساعت و نیم بغروب مانده وارد افجه شدیم افجه هم بسیار گرم است بخصوص امروز شب را بیرون شام خوردیم صنیع‌الدوله بود روزنامه میخواند اوضاع مصر اینروزها خیلی مغشوش است روز جمعه سیزدهم برخاستیم برای لار صبح زود سوار شدیم امین‌السّلطان و سایرین بودند راندیم از کوه سربالا در گیا‌ه‌چال محقق و محمّدحسین‌میرزای پیشخدمت بحضور رسیدند شاهزاده پیشخدمت ناخوش بود صنیع‌الدوله و زیندارباشی همراه بودند سر گردنه بنهار افتادیم انوشیروان میرزای ضیاءالدوله در سر گردنه بحضور رسید سایرین که امروز بحضور رسیدند عبدالقادرخان شجاع‌الملک محمدمیرزا برادر تیمور میرزا آقا مسیح آقا شکور ابراهیمخان غلامحسینخان مهدیخان بودند بعد از نهار از کوه سرازیر شده راندیم برای منزل که چشمه قلقلی است شش ساعت بغروب مانده وارد منزل شدیم محقق تاریخ خواند هوای اینجا خوب استتتمه در نمره آتیهمحمدحسن