شرف/۱۹
|
نمره نوزدهم      |
 |
شهر شعبان‌المعظم ۱۳۰۱ |
در این اوان سعادت اقران که از میامن عنایات و الطاف الهی و محاسن توجّهات نظر همایون شاهنشاهی ابّدالله سُلطانه و ایّد اعوانه ثغور مملکت ایران و امور دولت قوی ارکان کما ینبغی آراسته و منظّم است و بنیان عدالت در بلدان مملکت همه جا محکم و مشیّد کردیده نعمت خصب و رخا و کثرت رزق و سَعَت عیش که از نعماء طبیعیّه الهی اس نیز در همه اقطار و امصار مملکت شامل حال قاطبه اهالی است چون دیرزمانی بود که ذات اقدس همایون صاحبقرانی زیاده از آنچه فرض ذمّت و حدّ تکلیف سلطنت بود باقتضای ملکه عدل و داد در حراست عباد و سیاست بلاد و ترتیب امور ملک و تمهید نظام دولت صرف وقت و بذل همت میفرمودند و حال آنکه مقتضی بود که بسیاری از آن امور بدست یکنفر از کفات چاکران که شخص اوّل دولت و مسئول مطلق پیشکاه سلطنت باشد حلّ و عقد و رتق و فتق شود لهذا باقتضای شان و شکوه دولت قویم و اقتضای آثار و یاساء سلاطین قدیم و مزید آرایش حوزهٔ دولت و رعایت آسایش خاطر سلطنت رای بیضا ضیای همایون بتعیین و تشخیص شخص اول و وزیر اعظمی علاقه یافته جناب مستطاب اجل آقا میرزا یوسف را که شرح احوال و لیاقت حسب و شرافت نسب و مراتب قربت و شأن و منزلت و حصافت عقل و استقامت رای و دقایق کفایت و کاردانی ایشان در نمرهٔ دویّم روزنامهٔ شریفه شرف و هم در روزنامه‌جات ایران کراراً نکارش یافته و فی‌الحقیقه اظهر من‌الشمس و مستغنی از شرح و وصف است و علاوه بر اینها در جرک چاکران دولت بالطبع دارای مقام مطاعیتی هستند که امروز برای هیچیک از چاکران عظام دولت این مقام و منزل حاصل نیست بمنصب صدارت عظمی و رتبت شخص اولی دولت علیّه ایران که مسبوق بدان نیز بودند نایل فرمودند و روز بیست و نهم شهر شعبان‌المعظّم این سال فرخنده‌فال در قصر و عمارت مبارکه صاحبقرانیه شمیران که شرح آن بنای رفیع در ذیل این روزنامه نکارش میشود پس از انعقاد سلام عام در حضورِ همایون جناب مستطاب معظم را بخلعت و تشریف صدارت عظمی مخلع و مشرّف و از قرار دستخط آفتاب نقط همایون مقتضیات این شغل و منصب جلیل را بشخص نبیل ایشان مفوض فرمودند
سواد دستخط مبارک
بحمدالله تعالی در این اوقات که اوائل سنه ئیچی‌ئیل ۱۳۰۱ امورال دولت منظم است در ولایات نرخها ارزان و در سرحدّات امریکه ناکوار و خارج از انتظام باشد رو نداده است و جمع و خرج دولت بی‌عیب و جمیع طبقات نوکر و صاحبان مناصب هر یک بتکالیف مقرّره بخود مشغول و در امور راجعه بخود ساعی هستند لیکن چیزیکه قدری اسباب پریشانی حواس مردم و رعایا و غیره و اسباب زحمت شخص ماست اینست که اجرای احکام دولت و احقاق حق رعایای مملکت و نفاذ امر از دست و دهنهای متعدّد و مختلف بیرون میرود و در این اختلاف آراء و تعدد حکومتها اغلب امور دولت و مردم و رعایا پیشرفت نکرده بعهدهٔ تعویق می‌افتد و سبب اینست که آن رسم قدیم دولت ایران که همیشه منظور نظر سلاطین بوده است چندیست متروک شده و از میان رفته است که عبارت باشد از وزیر اوّل و شخص اوّل که آن مسئول کلّ امور دولت و ملّت و رعیّت باید باشد و احکام بالتّمام از شخص او صادر شود و چون ملاحظه فرمودیم تاسّف خوردیم که چرا باید رسم و قاعده صحیح قدیم دولتی را تا باین درجه متروک بکذاریم که سبب پیش نرفتن امور و زحمت خودمان و تمام مردم ایران باشد لهذا بموجب این دستخط از امروز ببعد تجدید این رسم و قانون قدیمه را کرده مقرر میفرمائیم که تمام اهالی ایران از شاهزادکان و صاحبان مناصب و طبقات نوکر از امرای عسکریّه و وزرای اهل قلم و غیره و غیره جناب آقا را بلقب و منصب صدارت اعظم شناخته ذرّه از حکم و صوابدید ایشان تجاوز و انحراف نورزند و ایشان هم در کمال قدرت و استقلال قرارهائیکه لازم است برای آبادی و حفظ مملکت و رعیّت استقرار بدهند و تمام صاحبان مناصب و طبقات نوکر را هر یک در مقام و شان و کار و شغل خودشان کمال تقویت را بکنند و عموم صاحبمنصبان و نوکرها هم در کلیّه انتظامات عمل بجناب صدراعظم امداد نمایند و تمام بروات و نوشتجاب دولتی و فرامین از هر قبیل و هر طبقه باشد ابتدا باید بامضای صدارت اعظم برسد و بعد مجری شود ۱۳۰۱
باغ و عمارت مبارکه صاحبقرانیه که از باغا بسیار خوش‌منظر باصفا و عمارات جدیدالوضع رفیع‌البنا و از منازل ئیلاقی خاصه سلطنت عظمی است مجاور قریه نیاوران و واقع در سمت شمالی صفحه شمیران و در روح و صفا و آب و هوا و رفعت محّل و فسحت منظر بهترین نقاط دامنهٔ البرز است سابقاً قصر و عمارتی عالی ولی از عهد قدیم و بوضع قدیم داشت در چهار سال قبل که سال لوئی‌ئیل یکهزار و دویست و نود و هفت و وزارت بنّائی ممالک محروسه با جناب یحیی‌خان مشیرالدّوله که اکنون وزیر عدلیّه اعظم هستند بود اراده سنیّه همایونی بتغییر وضع عمارت آنجا و بنای عمارتی جدید که برای مقرّ سلطنت واژه ناخوانا باشد علاقه یافته بجناب معزیّ‌الیه امر قدر قدر همایون القا کردید و جناب معزی‌الیه شروع به بنای عمارتی بسیار عالی بوضع عمارات مرغوبه دول اروپ نموده تا سال دیکر باتمام رسید و مزیّن بانواع زینت و مُبل و اسباب و بساطهای نفیس و اشیاء مرغوبه کردید و این قصر عالی از دو سمت مفتوح است یکی از طرف جنوب که منظر آن تمام حلکه طهران است و یکی دیکر از طرف شمال که نظر بکوه البُرز دارد طرف جنوب آن عالی‌تر و مزیّن‌تر است ولی چون اشجار خیابانها حایل بود و تمام بدنه عمارت را در صفحه نقاشی نمینمود لهذا طرف شمال آن که حایلی نداشته و محسوس‌تر بوده در این نقشه دورنما ساخته شده است
محمدحسن
