شرح حال رجال ایران/ابراهیم‌خان صدیق‌الممالک شیبانی

از ویکی‌نبشته

ابراهیم حاج میرزا ابراهیم خان، صدیق الممالک شیبانی، مولف کتاب منتخب التواریخ مظفری، پسر میرزا اسداله است که تحصیلات مقدماتی را در مولد خود کاشان باتمام رسانده و در سال ۱۲۷۱ قمری که حمزه میرزا حشمت الدوله ، پسر بیست و یکم عباس میرزا نائب السلطنه، بحکمرانی اصفهان انتخاب شد، وی بعنوان منشی، در دفترخانه در اصفهان وارد خدمت تحریر شد و پس از یکسال به کاشان مراجعت نمود یکسال در کاشان اقامت کرده سپس بتهران رفت و کارمند کتابخانه و اسلحه‌خانه سلطنتی گردید؛ و مدت دو سال در آنجا مشغول بخدمت بود. و بقیه مشاغل و مناصب وی تا سال ۱۳۱۶ قمری بدین قرار است.[۱]

مستوفی (محاسب) تلگرافخانه جدیدالتاسیس بعد با سمت استیفاء در اصفهان در دستگاه ظل‌السلطان مشغول بکار میشود در ۱۲۹۵ ه‍.ق. حاکم گلپایگان و از ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۵ قمری لله‌باشی سلطان حسین میرزا جلال‌الدوله، حکمران فارس، پسر اکبر و ارشد ظل‌السلطان، از سنه ۱۳۰۷ تا ۱۳۰۸ قمری پیشکار جلال‌الدوله حاکم یزد در ۱۳۱۶ قمری که عملِ نان و ارزاق اهالی سلطان آباد عراق و کمره و گلپایگان سخت شده بود، و ملاکین آن حدود گندم ها را در انبارهای خود احتکار کرده و از فروش آنها خودداری میکردند، و علاوه بر کمیابی نان، قیمت اجناس نیز در آن ولایات رو بافزایش میرفت، صدیق‌الممالک از طرف دولت برای رسیدگی باین مازاد غله محتکرین بتهران مأمور میشود؛ کار خود را در آنجا بخوبی انجام داده مقدار گندم لازم را بتهران حمل مینماید. مضحک اینجاست ، در اوقاتی که مشغول بانجام مأموریت خود در سلطان آباد بود، خود او نیز در تهران از محتکرین بوده است! روزی مأمورین دولت، بخانه او ریخته تمام گندمهای احتکار شده او را باستثنای دو خروار که برای خود او باقی میگذارند، بقیه را خارج کرده میبرند و اما راجع به منتخب‌التواریخ مظفری تألیف او، این کتاب در حقیقت تألیف او نیست بلکه مال دیگران است که او بنام خود در سال ۱۳۲۶ قمری بچاپ رسانده، باین معنی که تا سال ۹۴۸ قمری که سال اتمام لب‌التواریخ تألیف یحیی بن عبدالطیف سیفی قزوینی است، عین همان کتاب است، نهایت با خیلی جزئی تغییرات عبارتی، و بقیه مندرجات منتخب‌التواریخ مخصوصاً شروع مربوط به وقایع زمان قاجاریه تا سال ۱۳۰۰ قمری، بیشتر از جلد سوم منتظم ناصری نقل شده ، و مولف چیز تازه‌ای از خود ندارد بلکه گفته‌های دیگران را بنام خود کرده است، اهمیت منتخب‌التواریخ فقط در وقایع ۲۲ ساله یعنی از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۲ قمری میباشد که از خود او بوده و در جای دیگر تا بحال دیده نشده است.


  1. ضمناً لازم بتذکر است که در اکثر مشاغل و مناصب دولتی مخصوصا در اوائل امر از حمایت و پشتیبانی فرخ‌خان امین‌الدوله و برادرش میرزا هاشمخان امین‌الدوله غفاری کاشانی پدر غلامحسین خان صاحب‌اختیار کاملا برخوردار و مستفید بوده و این دو برادر از هیچگونه کمک و مساعدت نسبت بوی دریغ و مضایقه نداشته‌اند .