سنایی غزنوی (قصاید)/درین لافگاه ارچه پیروز روزم
ظاهر
درین لافگاه ارچه پیروز روزم | ز بد سیرتی سغبهی شر و شورم | |||||
درین زیر چرخ از مزاج عناصر | گهی دیوم و گه ددم گه ستورم | |||||
ز خبث و ز بی آگهی با عزیزان | درون خار پشتم ز بیرون سمورم | |||||
ز بهر دو طامات و ژاژ و مزخرف | همه ساله با خلق در شر و شورم | |||||
فریب جگرهای چون آتشم من | مگر ز آب شیرین نیم ز آب شورم | |||||
همی سام را هیز خوانم پس آن گه | چو کاووس پیوسته در بند تورم | |||||
چو حورم نهان و چو هور آشکارا | ولیک از حقیقت نه حورم نه هورم | |||||
بدین باد و توش و سروریش گویی | سنایی نیم بوعلی سیمجورم | |||||
چو شار و چو شیرم به لاف و به دعوی | ولیک از صفت چون اسیران غورم | |||||
مخوان قانعم طامعم خوان ازیرا | به سیرت چو مارم به صورت چو مورم | |||||
اگر زر نگیرم نه زاهد خسیسم | وگر میننوشم نه تایب ز کورم | |||||
نه بهر ورع کم کنم ناحفاظی | ورع چه که خود نیست در خرزه زورم | |||||
از آن با حکیمان نیارم نشستن | که ایشان چو مورند و من لندهورم | |||||
وز آن عار گرد افاضل نگردم | که ایشان بصیرند و من زشت و عورم | |||||
از آن دوست و دشمن نیارم به خانه | که خالیست از خشک و از تر خنورم | |||||
وزان عاجزی سوی مردان نپویم | که ایشان چو شیرند و من همچو گورم | |||||
چگونه کنم با سران اسب تازی | چو دانم که از چوب بودست بورم | |||||
یکی تودهی وحشتم از برون خشک | اگر مغز گنده نخواهی مشورم | |||||
مشعبد مرا گونه دادست زینسان | ترا من بگفتم نه لعلم بلورم | |||||
لقب گر سنایی به معنی ظلامم | چو جوهر به ظاهر به باطن نفورم | |||||
به بیدیدهای ابلهی گفت: کوری | بدو گفت بی دیده: کوری که کورم | |||||
الا ای نانت چو من نیست پخته | فطیری که گرمست اکنون تنورم | |||||
من اینم که گفتم چو دانی که اینم | تو پس گر سر شر نداری مشورم | |||||
اگر عیب خود خود نگویم به مردم | نه درویش خانه نهد مرگ گورم | |||||
مرا از تو و سورت آن گه چه خیزد | که اندر بغلها نهد مرگ سورم |