رباعی ۴– این نکتهایست که دانشمندان و متدیّنان حقیقی برخوردهاند باینکه اکثر
مردم از روی جهل یا برای ریا و سالوس از بعضی از فسقها دوری میجویند و در این
امر تظاهر میکنند و آن فسقهائی است که احتراز از آنها با منافع و مصالح ظاهری دنیا منافاتی ندارد مانند شراب خوردن ولیکن قبایح دیگر را که بسی بدتر از آنست
مرتکب میشوند چون منفعت دنیوی را در آن میدانند مانند دروغ گفتن و ظلم کردن و
رشوه گرفتن و مال حرام خوردن و غالب مواردی که بنظر میاید که شُعرا تشویق بشراب
خوردن کردهاند در واقع تشویق بشُرب نیست بلکه توجّه دادن باین نکته است که گناهکاری
منحصر بشرابخواری نیست و بسیار کارهای دیگر هست که از آن بدتر است. دیوان
حافظ از این معنی پُر است چنانکه میفرماید:
| | | | | | |
|
ترسم که صرفهٔ نَبَرد روز بازخواست |
|
نان حلال شیخ ز آب حرام ما |
|
یا میگوید:
| | | | | | |
|
فقیه میکده دی مست بود و فتوی داد |
|
که می حرام ولی به ز مال اوقاف است |
|
یا میفرماید:
| | | | | | |
|
می خور که صد گناه ز اغیار در حجاب |
|
بهتر ز طاعتی که بروی و ریا کنند |
|
و بسیاری دیگر و گویندگان دیگر هم در این معنی بسیار سخن راندهاند.