خاقانی (قصاید)/هر صبح سر ز گلشن سودا برآورم
ظاهر
هر صبح سر ز گلشن سودا برآورم | وز صور آه بر فلک آوا برآورم | |||||
چون طیلسان چرخ مطرا شود به صبح | من رخ به آب دیده مطرا برآورم | |||||
بر کوه چون لعاب گوزن اوفتد به صبح | هویی گوزنوار به صحرا برآورم | |||||
از اشک خون پیاده و از دم کنم سوار | غوغا به هفت قلعهی مینا برآورم | |||||
خود بینیازم از حشر اشک و فوج آه | کان آتشم که یک تنه غوغا برآورم | |||||
اسفندیار این دژ روئین منم به شرط | هر هفته هفتخوانش به تنها برآورم | |||||
بس اشک شکرین که فرو بارم از نیاز | بس آه عنبرین که به عمدا برآورم | |||||
لب را حنوط ز آه معنبر کنم چنانک | رخ را وضو به اشک مصفا برآورم | |||||
قندیل دیر چرخ فرو میرد آن زمان | کان سرد باد از آتش سودا برآورم | |||||
دلهای گرم تب زده را شربتی کنم | ز آن خوش دمی که صبحدم آسا برآورم | |||||
هردم مرا به عیسی تازه است حامله | ز آن هر دمی چو مریم عذرا برآورم | |||||
زین روی چون کرامت مریم به باغ عمر | از نخل خشک خوشهی خرما برآورم | |||||
تر دامنان چو سر به گریبان فروبرند | سحر آورند و من ید بیضا برآورم | |||||
دل در مغاک ظلمت خاکی فسرده ماند | رختش به تابخانهی بالا برآورم | |||||
رستی خورم ز خوانچهی زرین آسمان | و آوازهی صلا به مسیحا برآورم | |||||
نینی من از خراس فلک برگذشتهام | سر ز آن سوی فلک به تماشا برآورم | |||||
چون در تنور شرق پزد نان گرم، چرخ | آواز روزه بر همه اعضا برآورم | |||||
آبستنم که چون شنوم بوی نان گرم | از سینه باد سرد تمنا برآورم | |||||
آب سیه ز نان سفید فلک به است | زین نان دهان به آب تبرا برآورم | |||||
آبای علویند مرا خصم چون خلیل | بانگ ابا ز نسبت آبا برآورم | |||||
از خاصگان دمی است مرا سر به مهر عشق | هر جا که محرمی است دم آنجا برآورم | |||||
در کوی حیرتی که هم عین آگهی است | نادان نمایم و دم دانا برآورم | |||||
چون نای اگر گرفته دهان داردم جهان | این دم ز راه چشم همانا برآورم | |||||
ور ساق من چو چنگ ببندد بده رسن | هم سر به ساق عرش معلا برآورم | |||||
با روزگار ساخته زانم به بوی آن | کامروز کار دولت فردا برآورم | |||||
جام بلور در خم روئین به دستم است | دست از دهان خم به مدارا برآورم | |||||
تا چند بهر صیقلی رنگ چهرهها | خود را به رنگ آینه رعنا برآورم | |||||
تا کی چو لوح نشرهی اطفال خویش را | در زرد و سرخ حلیت زیبا برآورم | |||||
تا کی به رغم کعبه نشینان عروسوار | چون کعبه سر ز شقهی دیبا برآورم | |||||
اولیتر آنکه چون حجر الاسود از پلاس | خود را لباس عنبر سارا برآورم | |||||
دلق هزار میخ شب آن من است و من | چون روز سر ز صدرهی خارا برآورم | |||||
خارا چو مار برکشم و پس به یک عصا | ده چشمه چون کلیم ز خارا برآورم | |||||
در زرد و سرخ شام و شفق بودهام کنون | تن را به عودی شب یلدا برآورم | |||||
چون شب مرا ز صادق و کاذب گزیر نیست | تا آفتابی از دل دروا برآورم | |||||
بر سوگ آفتاب وفا زین پس ابروار | پوشم سیاه و بانگ معزا برآورم | |||||
مولو مثال دم چو برآرد بلال صبح | من نیز سر ز چوخهی خارا برآورم | |||||
چند از نعیم سبعهی الوان چو کافران | کار حجیم سبعه ز امعا برآورم | |||||
شویم دهان حرص به هفتاد آب و خاک | و آتش ز بادخانهی احشا برآورم | |||||
قرص جوین و خوش نمکی از سرشک چشم | به ز آنکه دم به میدهی دارا برآورم | |||||
هم شوربای اشک نه سکبای چهرها | کاین شوربا به قیمت سکبا برآورم | |||||
چون عیش تلخ من به قناعت نبود خوش | ز آن حنظل شکر شده حلوا برآورم | |||||
چه عقل را به دست امانی گرو کنم | چه اره بر سر زکریا برآورم | |||||
قلب ریا به نقد صفا چون برون دهم | نسناس چون به زیور حورا برآورم | |||||
چون آینه نفاق نیارم که هر نفس | از سینه زنگ کینه به سیما برآورم | |||||
آن رهروم که توشهی وحدت طلب کنم | زال زرم که نام به عنقا برآورم | |||||
شهبازم ارچه بسته زبانم به گاه صید | گرد از هزار بلبل گویا برآورم | |||||
سر ز آن فرو برم که برآرم دمار نفس | نفس اژدهاست هیچ مگو تا برآورم | |||||
صهبا گشاده آبی و زر بسته آتشی است | من آب و آتش از زر و صهبا برآورم | |||||
بلبل نیم که عاشق یاقوت و زر بوم | بر شاخ گل حدیث تقاضا برآورم | |||||
دانم علوم دین نه بدان تا به چنگ زر | کام از شکار جیفهی دنیا برآورم | |||||
اعرابیم که بر پی احرامیان دوم | حج از پی ربودن کالا برآورم | |||||
گر طبع من فزونی عیش آرزو کند | من قصهی خلیفه و سقا برآورم | |||||
با این نفس چنان همه هشیار نیستم | مستم نهان و عربده پیدا برآورم | |||||
اصحاب کهفوارم بیدار و خفته ذات | ممکن که سر ز خواب مفاجا برآورم | |||||
صفرا همه به ترش نشانند و من ز خواب | چون طفل ترش خیزم و صفرا برآورم | |||||
بنیاد عمر بر یخ و من بر اساس عمر | روزی هزار قصر مهیا برآورم | |||||
مردان دین چه عذر نهندم که طفلوار | از نی کنم ستور و به هرا برآورم | |||||
زن مردهای است نفس چون خرگوش و هر نفس | نامش به شیر شرزهی هیجا برآورم | |||||
در ظاهرم جنابت و در باطن است حیض | آن به که غسل هر دو به یک جا برآورم | |||||
دریای توبه کو که درین شامگاه عمر | چون آفتاب، غسل به دریا برآورم | |||||
خاقانیا هنوز نهای خاصهی خدای | با خاصگان مگو که مجارا برآورم | |||||
گر در عیار نقد من آلودگی بسی است | با صاحب محک چه محاکا برآورم | |||||
امسال اگر ز کعبه مرا بازداشت شاه | زین حسرت آتشی ز سویدا برآورم | |||||
گر بخت باز بر در کعبه رساندم | کاحرام حج و عمره مثنا برآورم | |||||
سیساله فرض بر در کعبه قضا کنم | تکبیر آن فریضه به بطحا برآورم | |||||
حراقهوار در زنم آتش به بوقبیس | ز آهی که چون شراره مجزا برآورم | |||||
از دست آنکه داور فریادرس نماند | فریاد در مقام مصلا برآورم | |||||
زمزم فشانم از مژه در زیر ناودان | طوفان خون ز صخرهی صما برآورم | |||||
دریای سینه موج زند ز آب آتشین | تا پیش کعبه لولوی لالا برآورم | |||||
بر آستان کعبه مصفا کنم ضمیر | زو نعت مصطفای مزکی برآورم | |||||
دیباچهی سراچهی کل خواجهی رسل | کز خدمتش مراد مهنا برآورم | |||||
سلطان شرع و خادم لالای او بلال | من سر به پایبوسی لالا برآورم | |||||
در بارگاه صاحب معراج هر زمان | معراج دل به جنت ماوی برآورم | |||||
تا قرب قاب قوسین بر خاک درگهش | آوازهی دنی فتدلی برآورم | |||||
گر مدحتش به خاک سراندیب ادا کنم | کوثر ز خاک آدم و حوا برآورم | |||||
کی باشد آن زمان که رسم تا به حضرتش | آواز یا مغیث اغثنا برآورم | |||||
زان غصهها که دارم از آلودگان دهر | غلغل دران حظیرهی علیا برآورم | |||||
دارا و داور اوست جهان را، من از جهان | فریاد پیش داور دارا برآورم | |||||
ز اصحاب خویش چون سگ کهف اندر آن حرم | آه از شکستگی سر و پا برآورم | |||||
دندانم ار به سنگ غرامت شکستهاند | وقت ثنای خواجه ثنایا برآورم | |||||
سوگند خورد مادر طبعم که در ثناش | از یک شکم دوگانه چو جوزا برآورم | |||||
اسمای طبع من به نکاح ثنای اوست | زان فال سعد ز اختر اسما برآورم | |||||
امروز گر ثناش مرا هست کوثری | رخت از گوثری به ثریا برآورم | |||||
فردا هم از شفاعت او کار آن سرای | در حضرت خدای تعالی برآورم |