برگه:TarikhMashrouteh.pdf/۱۹۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

در سال ۱۲۷۴ (۱۳۱۳) که آخرین سال پادشاهی ناصرالدینشاه میبود، علاءالملک سفیر ایران دستگیر گردانیدن اینان را از دربار عثمانی خواست، و چنانکه در تاریخ بیداری نوشته، بسلطان چنین وانمود که در شورش ارمنیان که سال پیش از آن رو داده بوده، اینان دست داشته‌اند.

با دستور سلطان، این سه تن را گرفته به طربزان فرستادند، و در آنجا بزندان انداختند، و چون در همانسال کشته شدن ناصرالدینشاه با دست میرزا رضای کرمانی رخ داد، و در آن باره بسید جمال‌الدین بدگمانیها میرفت، از اینان هم چشم نپوشیدند. بخواهش دولت آنانرا تا مرز آورده و بایرانیان سپردند، و از آنجا به تبریز آوردند و هر سه را بکشتند. و چون وزیر اکرم که در آنزمان «نایب الحکومه» آذربایجان میبوده و از چگونگی کشته شدن اینان نیک آگاه گردیده، یادداشتی در آن باره به نزد ناظم‌الاسلام نویسندهٔ تاریخ بیداری فرستاده ما نیز همانرا در اینجا میآوریم. چنین مینویسد:

یک روز محمد علی میرزا که آن ایام تازه ولیعهد شده بود بنده را خواسته تلگرافی از مرحوم میرزا علی‌اصغر خان امین‌السلطان نمود که سه نفر مقصر از اسلامبول می‌آورند سی نفر سوار بفرستید در آواجق چالدران که سر حد ایران و عثمانی است مقصرین را تحویل گرفته به تبریز بیاورند بنده هم رستمخان قراجه‌داغی را با سی سوار روانه نموده رستمخان قریب یکماه در سر حد معطل شده از حضرات خبری نشده مشارالیه بدون اجازه به تبریز مراجعت نمود. محمد علی میرزا تلگرافی بطهران کرد که رستمخان یکماه در سرحد معطل و چون از حضرات خبری نشده مراجعت به تبریز کرده است.

از تهران جواب دادند که مقصرین این روزها بسرحد وارد میشوند معجلا رستم خان را بسر حد مراجعت دهید مجدداً رستم خان را روانه کردیم بنده هم نمیدانستم که این مقصرین کیها هستند و تقصیرشان چیست.

دو سه دفعه هم از محمد علی میرزا تحقیق کردم گفت منهم نمیدانم

ولی محققاً میدانسته چون از بنده ظنین بوده نمیخواست بگوید و از

۱۸۸