برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۴۵

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
مدخل

شرقی در ایطالیا و روم منتشر گردید. بالاخره عیلام، که در همسایگی بابل می‌زیست، پل دیگری بود، که تمدّن بابل را در صفحات شرقی انتشار می‌داد، زیرا موافق تحقیقات محققین اثراتی از تمدن بابل، مانند داستانهائی راجع بطوفان، بعض اطلاعات نجومی و هیئتی و الفبای هندی در چین و هند نیز دیده می‌شود و این سرایت‌ها در ازمنۀ قدیم روی داده. کویرهای عربستان و جنوب سوریه، اگرچه دو تمدن بابلی و مصری را از هم جدا می‌کرد و متناوبا مردمانی از خود بیرون می‌داد، که دشمنان بابل یا مصر بودند، ولی خدمتی هم بمصر می‌کرد. توضیح آنکه هوای گرم عربستان، بواسطۀ فشاری که دارد، مولّد بادهای دائم از طرف دریای مغرب به مصر است (فقط در ماه اوّل و دوّم بهار بادهای جنوب شرقی در مصر می‌وزد). بر اثر بادهای مذکور ریگ روان و ماسه‌های کویر از وادی نیل زائل می‌شود و نمک بقدر کافی به نباتات مصر می‌رسد، رطوبت محفوظ و آب‌وهوا معتدل می‌ماند. می‌گوئیم معتدل می‌ماند، زیرا نسبت به بابل آب‌وهوای مصر معتدل‌تر است: در مصر حرارت تابستان به ۳۵-۴۰ درجه در سایه می‌رسد و بعد بمرور پائین می‌آید، تا اینکه از دی تا فروردین میزان الحراره تقریبا صفر نشان می‌دهد.

اما در بابل، چون بادهای مذکور نمی‌وزد، تفاوت گرمای تابستان حارّ و سائر فصول خیلی زیادتر است، باین معنی، که حرارت تابستان طاقت‌فرسا است، در زمستان بارانهای زیاد می‌بارد و بر اثر آن دشتها پر از سبزه و ریاحین است، ولی، همین‌که بادهای کویر شروع به وزیدن کرد، چمنهای سبز و خرّم به دشتهای بی‌آب و علف و بیابانهای ریگ روان مبدّل می‌شود.

موقع بابل و مصر از این جهت، که هردو مملکت در کنار رودهای عظیم بودند، شباهتهای زیاد بهم داشت، ولی تفاوتهائی هم بین این دو موقع بود. توضیح آنکه وادی نیل را از دو طرف زنجیره‌های کوههای عربستان و لیبیا احاطه دارد، مصر قدیم هم از طرف جنوب به سلسلۀ جبال منتهی می‌شد و بنابراین راه مصر فقط از طرف شمال و شرق باز بود، اما طرق بابل از هردو طرف باز بود: این موقع مصر و بابل اثراتی

۲۸