مدّت سلطنت بلاش اوّل
در باب مدّت سلطنت بلاش اوّل اختلافی هست، زیرا نویسندگان رومی در سال ۵۱ م. از افتادن ونن دوّم از سلطنت حرف می‌زنند، و در سال ۹۰ م. از یک نفر اشکانی، موسوم به پاکر، صحبت می‌دارند، مثلاً مارثیال [۱]نویسندۀ رومی در یک اشعار گزنده [۲]، که به عقیدۀ بعضی بین ۹۴-۹۵ م. نوشته شده است، از پاکر نامی اسم برده. از طرف دیگر بین ۵۱ و ۹۰، وقتی که نویسندگان رومی از پارت سخن میرانند، شاه آن را بلاش می‌نامند. بنابراین نویسندگانی، که تاریخ پارت را نوشته‌اند، سلطنت بلاش را عادتاً بین دو سنۀ مزبوره دانسته‌اند. بعد، از سکّه‌های شاهان اشکانی معلوم گردیده، که پاکر در سنۀ ۷۸ شاه بوده، زیرا از او سکّه‌ای از این تاریخ بدست آمده. پس از آن از سکّه‌های اشکانی این مسئله پیش می‌آید، که آیا سنوات بین ۵۱ و ۷۸ را هم نباید بین دو شاه تقسیم کرد؟بدین ترتیب، که سلطنت بلاش را از ۵۱ تا ۶۲ بدانیم و سلطنت شاهی دیگر را، که اردوان چهارم یا بلاش دوّم بوده، از ۶۲ تا ۷۸، ولی با این نظر نمی‌توان موافقت کرد، زیرا از کتب نویسندگان رومی روشن مستفاد می‌گردد: آن شاه اشکانی، که با وسپاسیان روابطی داشته، همان شاهی بوده، که با کربولو جنگ کرده. بنابراین بعض نویسندگان جدید [۳]دارای این نظر شده‌اند، که بلاش در یک قسمت ایران سلطنت کرده و دو شاه دیگر یعنی اردوان چهارم یا بلاش دوّم و پاکر در قسمت‌های دیگر ایران. این حدس را تاریخ پارت در مرحلۀ سوّم تأیید می‌کند، زیرا می‌بینیم، که مدّعیان سلطنت زیادند و هرکدام در قسمتی از ایران سلطنت می‌کنند و نمی‌توان گفت شاه حقیقی کی است. بنابراین در این مورد هم می‌توان حدس زد، که چون گرگان بر بلاش شوریده بود و این شورش، چنانکه بالاتر گفته شد، از ۵۸ تا ۷۵ م. دوام داشته، شخصی را، که اردوان چهارم یا بلاش دوّم میدانند در گرگان سلطنت می‌کرده و بلاش اوّل در مغرب ایران و چون سروکار رومیها با بلاش اوّل بوده، نویسندگان
________________________________________
