پرش به محتوا

برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۲۵۱۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

رومی و یهود فقط اسم او را ذکر کرده‌اند. به هرحال مسئله روشن نیست، ولی می‌توان ظن قوی داشت، که سلطنت بلاش اوّل از ۵۱ تا ۷۸ م. امتداد یافته و در این سال پاکر دوّم بجای او بر تخت نشسته. گوت‌شمید بهمان تاریخ ۵۱- ۷۸ م. متمایل است (تاریخ ایران الخ، صفحه ۱۳۷) ، ولی یوستی سلطنت او را از ۵۱ تا ۷۷ م. دانسته است (نامهای ایرانی، صفحۀ ۴۱۲).

اهمیّت سلطنت بلاش اوّل

سلطنت بلاش اوّل در تاریخ ایران مهمّ است، زیرا او دوره دوّم جنگ‌های ایران و روم یا روم و ایران را با بهره‌مندی بآخر رسانید. اگرچه بالاتر در جای خود وقایع مشروحاً ذکر شده است، باز برای اینکه خواننده خلاصه وقایع گذشته را بخاطر آورد، می‌گوئیم، دوره اوّل جنگهای ایران و روم از سنه ۵۵ تا ۳۶ ق. م، بطول انجامید. در این دوره هرکدام از طرفین می‌خواست خاک طرف دیگر را تصاحب کند. صلحی، که بالاخره ایجاد شد، هفتاد سال طول کشید (از ۳۵ ق. م تا ۳۵ م.). دوره دوّم مجادلات این دو دولت بزرگ آن زمان در سر ارمنستان در ۳۵ م. شروع گردید و تا ۶۳ م. دوام یافت. پس از آن صلحی بین دولتین برقرار شد، که ۵۲ سال مدّت دوام آن بود (از ۶۳ تا ۱۱۵ م.). در این دوره، چنانکه ذکر شد، مسئله ارمنستان بنفع ایران خاتمه یافت، یعنی صورت را رومیها بردند و معنی را ایرانیها. معلوم است، که در این دوره جنگهای ایرانیها با رومیها به سختی جنگهای دوره اوّل نبود و حتّی بعضی این دوره را هم جزء زمان صلح دانسته‌اند.

بعد از مجادلات با روم و حل مسئله ارمنستان قضیّه‌ای، که جلب توجه می‌کند، شورش گرگان است. این شورش بظن قوی از ۵۸ تا ۷۵ م. طول کشیده، ولی عاقبتش معلوم نیست. این اول دفعه‌ای است، که پارتیها از عهده مردمی، که می‌خواهند از دولت پارت جدا شوند، برنمی‌آیند یا جنگها با شورشیان بطول می‌انجامد. این معنی می‌رساند، که دولت پارت مرحله دوّم تاریخ خود را در سلطنت بلاش اوّل دارد بآخر می‌رساند: مرحله اولی از ۲۵۰ تا ۱۲۴ ق. م،