عقیده داشتند، که آگباتان هرودوت همدان کنونی نیست و محل پایتخت قدیم ماد را باید در تخت سلیمان امروزی، در ۲۵ فرسخی دریاچۀ اورمیه بطرف جنوب شرقی، جستجو کرد، ولی دمرگان، که حفریات شوش را اداره می‌کرد، شخصا در این باب تحقیقاتی بعمل آورده ثابت کرد، که آگباتان هرودوت همان محل همدان امروزی است و از برآمدگی‌های زمین و تپه‌ها، جاهای هفت قلعه قصر همدان را تشخیص داد. دمرگان راجع بهمدان چنین نوشته[۱]: «همدان در پای کوه الوند و در ابتدای جلگۀ پهناور حاصلخیز واقع است. آبهائی، که از کوه بلند سرازیر می‌شود، از این جلگه بطرف قره‌چای روان است. جلگه حاصلخیز است و استعداد طبیعی آن زیاد... الوند از سنگ خارا ترکیب یافته و تقریبا از سائر کوهها جدا است، ولی از طرف شمال و غرب بواسطه بلندی اسدآباد به کوه‌های زاگرس (کردستان) اتصال می‌یابد.... از طرف شمال و شرق این جلگه، وادی همدان واقع و در سمت جنوب و جنوب و غرب آن، رود گاماساب جاری است. این دو وادی، که بسیار حاصلخیز می‌باشد، پرجمعیت است و آثار زیاد از ایام قدیم دارد. انسان حسّ می‌کند، که اینجا وقتی مرکز تمدّنی بزرگ بوده و اهمیت امروزی همدان انعکاس ضعیفی است از موقعی، که همدان قدیم داشته. چون این شهر در انتهای کوه‌های کردستان واقع است، بر تمام جلگۀ وسیع ایران مشرف می‌باشد و این محل ابتدای راهی است، که از بین النهرین به ایران می‌آید. کوهها از طرف جنوب و شرق همدان را از حملۀ دشمنان حفظ می‌کند، آب‌وهوای آن خنک و حومه‌های آن حاصلخیز است.
این صفات مزایائی است، که قابل مقایسه با جاهای دیگر نیست و همدان را پایتخت کرده».
فرورتیش (۶۵۵-۶۳۳ ق. م)
بقول هرودوت (کتاب [۲] بند ۱۰۲) بعد از دیوکس فراارتس پسر او بتخت نشست، ولی چون داریوش این اسم را در کتیبۀ بیستون فرورتیش نویسانده و اسمی، که هرودوت ذکر کرده مصحّف آن است، از کتیبه متابعت کرده‌ایم.
