مقسم صاحب کتابی هم در عجایب برّ و بحر[۱] (ص ۱-۳۵) و دیگر هلالِ یوسف اوقی یا آوقی صاحب کتاب فضایل سجستان (ص ۲) و فردوسی طوسی و کتابی بنام بختیارنامه[۲] و کتابی بنام اخبار سیستان و کتابی بنام بلدان و منافع آن - و از مورخان دیگر علی بن محمد طبری (ظ:النوفری. ر ک ص ۹ حاشیه ۳) صاحب کتاب انبیاء و عبدالله بن المقفع صاحب سیرالملوک، و ابوالفرج قدامة بن جعفر بن قدامة البغدادی صاحب کتاب خراج (ص ۱۱) و بُنْ دِهشن گبرکان از کتب معتبر سنّتی مزدیسنان و محمد بن موسی الخوارزمی معاصر مأمون و صایغ بلخی یا صانع (؟) صاحب رباعیات معاصر سامانیان (ص ۳۲۴) و غیرهم که حتی از تألیفات این اشخاص هم جز قسمتی مختصر در دست نیست، و در عوض از مسعودی و طبری و بلعمی و ابوعلی مسکویه و بیهقی و گردیزی و عتبی و سلّامی و اصطخری و امثال آنان که در قرن چهارم میزیسته‌اند نامی و ذکری نیست و این خود دلیلی است روشن بر قدمت تألیف این کتاب که در عهد او مورخان مذکور و تواریخ آنان هنوز شهرتی بسزا نداشته، و کتب قدما متداول بوده است، و یکی از دلایل اینکه علی بن محمد طبری چنانکه در تعلیقات خود کتاب ذکر شده محمد بن جریر طبری نیست آنستکه طبری حکایت حرب یعقوب لیث را در کرمان و فارس با طوق بن المغلّس و علی بن الحسین بن قریش مفصل و از قول کسانیکه خود شاهد آندو جنگ در کرمان و فارس بوده‌اند نوشته (طبری حلقهٔ ۳ جلد ۴ چاپ لیدن صفحه ۱۶۹۸-۱۷۰۲-۱۷۰۵) و با اینکه این دو جنگ از وقایع عمدهٔ روزگار یعقوب لیث و باصطلاح از شاهکارهای او است در تاریخ سیستان این وقایع را بسی مختصر ذکر کرده است (ص ۲۱۳-۲۱۴) و نیز خبر جنگ صاعد بن مخلد و احمد بن عبدالعزیز با عمرو لیث درین تاریخ (صفحه ۲۴۲-۲۴۳-۲۴۴) با تاریخ طبری اختلافهائی دارد و هم درین
تاریخ اخباریست که در طبری نیست. و ازین معنی و نظایر آن پیداست که مؤلف تاریخ
