ظاهراً مبنای این حدس یا عقیده بر همان عبارت احیاءالملوکست، و چنانکه اشاره شد معلوم نیست که مقرون بصحت و حقیقت باشد، مگر آنکه بگوئیم صاحب تاریخ احیاءالملوک در عصری که معتقد است این تاریخ از عربی بفارسی ترجمه گردیده دوچار اشتباه شده و ترجمهٔ این کتاب توسط ابو محمد نام (که بالاخره ترجمه مذکور مبنای تحریر تاریخ امیرمحمد مبارز جدّ مادری ملک شاه حسین - معاصر ملک نظام‌الدین یحیی ۸۸۵ - و تاریخ احیاءالملوک قرار گرفته) در زمان ملک قطب‌الدین علی (۸۲۲ -۸۴۲) تحریر نیافته و اصل عربی و ترجمهٔ آن خیلی پیشتر ازین از منه بوده است - و در عصر ملک قطب‌الدین با ملک نظام‌الدین مورخ دیگری که شاید امیر مبارزالدین محمد بوده است فقدان تاریخ قدیم (همین کتاب) از نو تاریخی با شکسته بستهای تاریخ قدیم نوشته است.
برای توضیح این مطلب باید گفته شود که در مقدمات تاریخ احیاءالملوک قرب سه چهار صفحه از مطالب اوّلِ تاریخ سیستان را حذف کرده و در عوض شرحی را که مختصری از آن در تاریخ سیستان (صفحه ۱۰ سطر چهار) راجع بآمدن سلیمان نبی بسیستان موجود است از تاریخ گزیده نقل نموده و باز هم شروحی زاید بر تاریخ سیستان در دنبالهٔ مطلب خود گنجانیده است[۱] - و همچنین آنجا که تاریخ سیستان از رجال نامی سیستان نام میبرد (صفحه ۲۱-۱۸) در احیاءالملوک بکلی خالی است و بجای آن از کسان دیگر که یکی دو از آنان با تاریخ سیستان مطابق و بسیاری حذف شده و جمعی اضافه گردیده در جای دیگر نام برده است . ازین گذشته پس از نقل روایاتی از تاریخ
گزیده که متأخر از تاریخ سیستان است شروع بشمارهٔ فضایل سیستان نموده و میگوید: «در فضایل سیستان: اما فضایل سیستان بر بعضی امکنه که مولانا شمس‌الدین محمد موالی و محمود بن یوسف اصفهانی بقلم آورده‌اند و شمهٔ درین نسخه بیان میشود..... الخ»[۲] از اینجا با صرف نظر از حذف بعضی جزئیات، طابق‌النعل بالنعل با تاریخ سیستان برابر
