قطران نیز به دست می‌آید که او در میان حکمرانان روادی از همه نیرومندتر بوده و بر سرزمین پهناورتری فرمانروایی داشته است. چه او در قصیده‌ای که در ستایش امیر وهسودان پسر این مملان و امیر ابو الحسن شدادی سروده می‌گوید:
یکی بگیرد چندانکه داشتی مملان یکی بگیرد چندانکه داشتی فضلون باری لشکرکشی نخستین امیر مملان به ارمنستان بدین شرح است که چون در سال ۳۸۰ هجری امیر بادکردی که یکی از غازیان سرحد روم و بسیار معروف به دیار بکروبه بخشی از ارمنستان دست یافته بنیاد حکمرانی نهاده بود به دست حمدانیان کشته گردید۱ داوید (داود) نام ارمنی که از جانب رومیان والی۲ ارمنستان شمالی و مرد جنگجو و دلیر و آزموده بود لشکر بر سر شهر منازگرد۳ آورده گرد آنجا فراگرفت و پس از مدتی محاصره چون کار گرسنگی در شهر بالا گرفته بود بدانجا دست یافته هرچه تازیکان (مسلمانان) بودند از شهر بیرون کرد و خانه‌های ایشان به ارمنیان و گرجیان که زیردست او بودند داد.
این حادثه بر بزرگان و سران اسلام که در آن نزدیکیها بودند سخت ناگوار آمده کسان پیش داوید فرستاده پیغام دادند که شهر را به مسلمانان بازبگذارد وگرنه آماده جنگ باشد. داوید اعتنا بدین پیغامها نکرد. مسلمانان از هرسوی به جوش و جنبش آمده گروه انبوهی زیر درفش امیر مملان گرد آمدند و او با آن گروه آهنگ ارمنستان کرده در کوره «جاغگویود»۴ یکی از کوره‌های نواحی آرارات لشکرگاه ساخت.
از آن سوی داوید فرمانروایان گرجستان و ارمنستان را به یاری خود خوانده به همدستی غاغیق باکراتونی پادشاه آنی، و آباس باکراتونی پادشاه قارس، و باگرات پادشاه گرجستان سپاه بس انبوهی آراسته در شهر ولاشگرد۵ یکی از شهرهای کوره «باگرواند»۶ در برابر مسلمانان فرودآمدند. به نوشته آسوغیک از انبوهی ترسایان ترس بر مسلمانان چیره گشته جرأت به جنگ آشکار نداشته و شبانه گروه گروه با
________________________________________
(۱) . برای تفصیل سرگذشت و داستان او جلد نهم تاریخ ابن اثیر حوادث سال ۳۸۰ دیده شود.
(2) . .CuroPalate
(۳) . در شمال دریاچۀ وان.
(۴) _.
(۵) . در نزدیکیهای خلاط و اکنون الاشگرد معروفست.
(۶) . تازیکان بغروند نوشته‌اند.
شهریاران گمنام جلد ۱
