کمیت[۱]، کیفیت[۲]، نسبت (یا اضافه)[۳]، جهت یاماده[۴] چون نظر به کمیت کنیم ، قضیه یا مخصوص[۵] است (شخصی)[۶] مانند اینکه بگوئیم میر عماد خوشنویس است ، یا جزئی است[۷] مانند اینکه بگوئیم گروهی از مردم خوشنویسند ، یا کلی است[۸] مانند اینکه همه مردم میرنده اند .
اگر نظر به کیفیت کنیم قضیه یا موجب[۹] است ، مانند اینکه میرنده است ، یا سالب[۱۰] است مانند اینکه نفس میرنده نیست ، یا حصری[۱۱] است ( معسول ) مانند اینکه نفس نامیرنده است .
انسان هرگاه نظریه نسبت میان موضوع و محمول باشد قضیه با حملی[۱۲] است مانند اینکه خدا عادل است ، یا شرطی[۱۳] است مانند اینکه اگر خورشید بر آید روز است، یا منفصل[۱۴] است مانند اینکه یا زمین مرکز عالم است با خورشید.
وچون نظر به جهت قضیه بکنیم یا احتمالی[۱۵] است مانند اینکه ، محتمل است که مریخ مسكون باشد ، با تحققی[۱۶] است مانند اینکه زمین گرد است ، یاضروری[۱۷] است مانند اینکه خدا باید عادل باشد . پس هريك ازچهار وجه ارتباط موضوع و محمول مه قسم است ، و بنابرین دوازده وجه پیدا شده و اینها وجوهی است
- ↑ Quantité
- ↑ Qualité
- ↑ Relation
- ↑ Mode
- ↑ Singulier
- ↑ Individuel
- ↑ Particulier
- ↑ Universel
- ↑ Affirmatif
- ↑ Négatif
- ↑ Limitatif به اعتبار اینکه از کل اقسام وجود نظر را مصور می کند به آنچه در محمول مذکور میشود .
- ↑ Catégorique
- ↑ Hypothétique
- ↑ Disjonctif
- ↑ Ptoblématique
- ↑ Assertorique
- ↑ Apodictique برای فهم این اصطلاحات باید به منطق آشنا بود .
