پرش به محتوا

برگه:Khatabeh-Taghizadeh.pdf/۵۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۵۲
خطابهٔ دوم
 

وقتیکه برای شاه مقرری تعیین کردند یعنی ششصدهزار تومان نقد و پنج هزار خروار غله و ده هزار خروار کاه در سال، او خیلی ناراضی شد. و همه مستخدمین دربار را جواب گفت که مجلس حقوق شما را تماماً حذف کرده و این بودجه سلطنتی که مقرر شده برای شخص من است. در نتیجه همه اجزای دستگاههای بیوتات سلطنتی از کالسگه‌خانه و اصطبل و صندوقخانه و پیشخدمتها و غلامان و سریداران و ناظر و آشپزخانه و شاطرها و غلام‌پیشخدمتها و فراشخانه و باغبانها و غیره و غیره و غیره همه یکباره بواسطه وحشت از قطع نان خودشان در مسجد شیخ عبدالحسین چادر زده و اجتماع و غوغا کردند و زحمت کلی برای مجلس فراهم آوردند و عاقبت محمدعلی‌شاه در مقابل حملات مجلس رام شد.

دوره مجلس اول تماماً انقلابی بود و هر چند روز و چند هفته یک کشمکش شدیدی بین دربار و مجلس پیش می‌آمد که حکایت همه آنها و شمردن از گنجایش خطابه خارج است و رویهمرفته بطور کلی کار اساسی و عظیم مجلس استقرار مشروطیت و شکستن سد و طلسم استبداد بود. برای همین لفظ مشروطیت مبارزه شدید بوقوع آمد که ذکر شد که مشیرالدوله گفت شاه مشروطه نداده و مجلس مرحمت کرده است و درواقع میخواستند مجلس را همان عدالتخانه که اصطلاح اولی بود قرار دهند. در نتیجه قیام آذربایجان که ذکر شد و انفلاب سخت در تبربز و طهران و کشمکش زیاد با شاه و عدم قبول وی این کلمه را و اصرار مجلس در حفظ همین لفظ قریب یک هفته مذاکرات رد و بدل میشد و هر دو طرف ایستادگی میکردند و عاقبت شاه گفت من مشروطه را قبول ندارم و مشروعه می‌دهم و بدین‌وسیله اختلافی در خود مجلس ایجاد کرد و علماء این پیشنهاد را قبول کردند و تقریباً