برگه:Khatabeh-Taghizadeh.pdf/۵۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
سه خطابه
۵۱
 

هزار تومان در سال می‌گرفتند مثلاً بجز ناصرالدین‌میرزا که تا آنجا که خاطرم میآید هفت هزار تومان داشت باقی بیش از مضاعف این رقم داشتند. دو نفر از پسران مظفرالدین‌شاه (که حالا هم در قید حیات هستند) هریک ۲۴ هزار تومان و کامران‌میرزا برادر مظفرالدین‌شاه نقداً و جنساً ۲۹ هزار تومان و ظل‌السلطان برادر مظفرالدین که شاید نمرهٔ اول متمولین در ایران بود ۷۵ هزار تومان و شعاع‌السطنه که از همه بیشتر میگرفت ۱۱۵ هزار تومان مستمری داشت. مجلس شورای ملی بهریک از پسران بلافصل پادشاهان که بیشتر از ۱۲ هزار تومان مستمری داشت فقط ۱۲ هزار تومان باقی گذاشت و برای هر یک از دختران فقط ۱۲۰۰ تومان در سال و همهٔ این ارقام سالیانه بود نه ماهانه مثل حالا. واضح است که در مقام تعیین قیمت واقعی این مستمریات باید میزان ارزش پول را در آنوقت در نظر آورد یعنی مثلا شعاع‌السلطنه یک و نیم درصد کل بودجه را می‌برد که بحساب میزان امروز معادل میشود با کسی که امروز سی ملیون تومان در سال مواجب بگیرد.

کمیسیون مالیه مجلس (که باصطلاح حالیه کمیسیون بودجه هم بود) در ظرف مدت هفت ماه تمام کار دائمی تمام روز با قطع و تقلیل آن «حقوق» باطله و موقوفی تیولات و تسعیر غله مالیاتی و جمع تفاوت عمل بر اصل مالیات، بودجه را موازنه کرد. مقطوعات مستمریات در یک کتابچه جداگانه چاپ شده است. این کار موازنهٔ بودجه و قطع مستمریات گزاف کار بسیار بسیار سخت و رشیدانه و در واقع کار رستم بود و تصادم داشت با مبارزه‌ها و کشمکش‌های عظیم و چندین غوغا و حتی قیام مستمری‌خورها و چه خوب گفت مرحوم بهبهانی در مجلس که ناصرالدین‌شاه با همه قدرتش از اجرای نظیر این کار عاجز شد مخصوصا