پرش به محتوا

برگه:IranDarZamanSasanian.pdf/۵۹

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۵۹
مقدمه
 

می‌باشد، و دیگری اک مینیو،[۱] یا چنانکه در قسمتهای جدید اوستا ذکر شده، ائرمینیو[۲] یعنی گوهر یا خرد بدکردار است.

در بین ممتازترین یاوران مزداه به شش ایزد برخورد میکنیم، که بعد از زردشت بدانها نام مشترک امش‌سپنت‌ها[۳] (امشاسپندان، «جاویدان توانا») نهاده‌اند، و آنها از اینقرارند: وهومنه[۴] (بهمن، «اندیشه نیک»)، اش[۵] (رت[۶] «نظم نیکو» یا «حقیقت»)، خشتر[۷] («تسلط»)، آرمیتی[۸] (تقریباً: «پاکی روح»)، هوروتات[۹] (خرداد، «کمال» یا «صحت»)، و امرتات[۱۰] (امرداد، «بیمرگی»). در رأس این شش «امشاسپند» باید سپنت‌مینیو را قرار داد و بدین ترتیب عده امشاسپندان هفت است. در گاثاها هنوز این شش یا هفت امشاسپند دسته بخصوصی نیستند و همچنین در آنجا دو ایزد سروش و اشی را باز می‌یابیم که، سابقا در گرد مهر بودند. در گاثاها هنوز تا اندازه‌ای روابطی بین ایزدان و قوای طبیعت و عناصر دیده می‌شود، مثلا آرمیتی الاهه زمین است. نیبرگ، با اذعان به جنبه طبیعی این ایزدان، نامهای ظاهراً مجرد اینان را در گاثاها و همچنین اسامی پروردگاران میثرایی از قبیل سروش و رشنو و غیره را نشانه و مبین اعمال و تکالیف مادی و طبیعی بعض فرق دینی و اجتماعی می‌داند،[۱۱] ولی در موقعی که سخن در تصریح و بیان این تکالیف است، بیانات وی گاهی بسیار درهم و آشفته میشود.

وی منکر است، که پیروان گاثاها، در زمان زردشت، صلاحیت تفکر در معنویات را داشته باشند و بدینسان نیبرگ در این مورد دارای عقیده‌ایست کاملا عکس


  1. Aka Mainyu
  2. Aera Mainyu
  3. Amesha Spenta
  4. Vohu Manah
  5. Asha
  6. Rta
  7. Xshathra
  8. Asmaiti
  9. Haurvatat
  10. Ameretat
  11. دین، ص ۸۷.