پرستندگان میثر[۱] (مهر) در نیایش او و خدایانی، که در گرد اویند، یشتها را مسرایند و این همان سرودهایی است، که نمونههایی چند از آن که، با اصول دین زردشتی تطبیق شده، در قسمت موسوم به «جدید» اوستا تا امروز برای ما محفوظ ماندهاست. از جمله این دسته خدایان یکی رشنو[۲] (یعنی راستی) و دیگری سروش[۳] (سروش به معنای اطاعت) است. این نامها همچون غالب اسامی خدایان اوستایی مانند «مجردات مجسم» بنظر میآید. بادعای نیبرگ[۴] این خدایان در حقیقت نماینده و مظهر هیئتهای اجتماعیه میباشند. بگمان او رشنو خدای «آزمایش دینی» (ور[۵]) و سروش خدای امت دیندار و آماده دفاع مهرپرست بود. اشی[۶] الاهه باروری و زناشوئی، بمؤمنین برکت در ازدواج و هر گونه سعادت ارزانی میداشت. دیگر از زمره خدایان ورثرغن[۷] (بهرام) خدای حمله و پیروزی - خدای جنگ و خورنه[۸] یا فری، که جلال و اقبال شاهان بحق از اوست، میباشد و بسی خدایان کوچک دیگر پرستندگان مهر، هنگام قربانی جانوران برای خدایان، خود را با هوم[۹] (هوم سرمست میکردند و آن مشروبی بود، که از فشرده گیاهی بهمین نام (هوم نزد ایرانیان سم[۱۰] نزد هندیان) بدست میآمد. هوم بعنوان خدایی، که مؤمنین را در جذبه مذهبی گرد هم میآورد، پرستش میشد.
اما اینکه نیبرگ[۱۱] میخواهد اردری سورا اناهیتا[۱۲] (اردویسور بانو ناهید)،