عمارات اهل حرم خانههاى كوچك مجزايى است كه آنها را در رديف هم و به يك شكل دور حوض ساختهاند و منظرۀ هر يك از آنها از دور بىشباهت به قبر نيست. ديوار بلندى بر آنها مشرف است و يك رديف درخت تبريزى آنها را از نظر اشخاص نامحرم مستور مىدارد.
قصر قاجار عمارتى است مربعشكل كه در هر گوشۀ آن برجى ساخته شده و مدخل آن به طرف باغ و حياط داخلى است و از بالاخانۀ چند طبقۀ آن منظرۀ زيبايى از طهران نمودار است. عمارت آنكه به سبك ايرانى زينت شده اختصاص عمدهاى ندارد و شاه هم ديگر براى اقامت به آنجا نمىرود.
۱۶ مه = ۷ شوال
باران پيوسته فرو مىريزد، ما هم به طهران برگشتيم تا در موقع مساعدتر يعنى وقتى كه هوا بهتر شود باز به بيابانگردى برگرديم.
اين ايام تمام ايران به علت امتياز دخانيات كه به يك شركت انگليسى داده شده و محل آن در باغ ايلخانى[۱] در مقابل سفارت عثمانى و آلمان قرار دارد جوشوخروش غريبى برپاست و در همهجا مردم به اعتراض بر آن برخاستهاند، در شيراز كار به غوغا كشيده و چند نفر مجروح شدهاند و در همين طهران هم نارضامندى علنى است و هر روز كاغذهاى تهديدآميز حتى به اندرون نيز مىرسد و گفتگوهايى از توطئه بر ضدجان شاه در ميان هست و مادۀ كهن مذهب بابى مستعد انفجار شده و زبان بدخواهان نيز به كار افتاده است. مثلا چند روزى است كه امين السلطان به چشم درد خفيفى مبتلى گرديده و من به معالجۀ او مشغولم، مردم در خارج چنين شهرت دادهاند كه شاه او را كور كرده.
احوال بر اين منوال است و هيچكس نمىداند كه چه خواهد شد. همينقدر مسلم است كه صورت خوشى نخواهد داشت، شاه نگران و امين السلطان مضطرب است و اشخاصى را كه من معمولا ملاقات مىكنم به آينده اميدى ندارند.
وزير جنگ نايبالسلطنه مأمور شده است كه تمام درهايى را كه به قصر سلطنتى راه
- ↑ عمارت خزانهدارى حاليه در خيابان فردوسى كه ابتدا منزل محمود خان كلانتر طهران بود و در همان جا هم قرة العين معروف را كشتند. (مترجم)