عهد بوق امرا میکردند و بزرگان و حالا صاحبان و دلالان و حتی پادوهای شرکتها میکنند. باین طریق قبل از اینکه دوره صنعتهای خرده پا را دیده باشیم دچار عواقب «تراست»های بزرگ شدهایم و آنهم در امر مطبوعات و در امر کتاب را این بزرگترین خطر است برای آزادی نزدیکترین راه است برای یکدست کردن افکار و عقاید مردم.
***
در دنبال همه این مطالب پیشنهاد من این است که بنگاه محترم فرانکلین را واداریم تا بکار اصلی خود برگردد. یعنی به ترجمه و انتشار آثار امریکایی به قیمت ارزان به ترجمه آثار نویسندگان و شعرای سیاه پوست امریکایی، به ترجمه شرح حال امثال ابراهام لینکلن، به معرفی نویسندگان و شعرای آن مملکت ، به معرفی معماری آن دیار و خصوصیات صنعتی و ماشینی آن قاره و درین آخر کار برای اینکه نمونهای در دست داشته باشید از نوع کارهای فرهنگی این بنگاه یکی از بهترین و زیباترین و چشم گیرترین کتابهای درسی را که این بنگاه تهیه و منتشر کرده است با هم ورقی میزنیم تا من بعنوان یك معلم آشنا به شرایط و احوال تعلیم و تربیت چند صفحه دیگر وقتتان را به انتقاد از کتابی بگیرم.
***
سخن از «تاریخ ایران از آغاز تا اسلام » است، بقلم سناتور محترم و استاد علامه جناب آقای دکتر پرویز ناتل خانلری برای کلاس پنجم دبستان نوشته شده، و وزارت جلیله فرهنگ اشتباهاً شعار « توانا بود هر که فریبا بود» را روی آن بهمان جمله عهد بوفی «... هر که دانا بود» برگردانده است. واقعاً باعث تأسف است که من این کتاب را بسیار دیر دیدهام و از فواید علمی و اخلاقی و مذهبی آن یکسال و خردهای بی بهره ماندهام چرا که این کتاب دو سالی است که در دست نوباوگان وطن است. کتابی است بسیار زیبا و فریبنده، با کاغذ کلفت وخط دیوان حافظ، وقطع بسیار بزرك و صفحات رنگارنگ و گرچه قیمتش گران است (۴۵ قران) اما چه باك؛ حالا که بچههای مردم کتابهای چهار کلاس اولشان را مفت میگیرند بگذار در علم را بدانند و بروند