کتاب در آن بالا بالا‌ها با این حضرات فرانکلینیه همکاری دارند[۱]. مجله سخن با کمک مالی همین بنگاه در می‌آید. «کتابهای ماه» را خود فرانکلین شخصاً اداره می‌کند «راهنمای کتاب» در همین حول و حوش‌ها می‌پلکدو دیگر مجلات سنگین هر کدام که رشان به تنشان بیرزد باعتبار اعلان‌های این بنگاه محترم از چاپ در می‌آیند و خلاصه وضع جوری شده است که هر که یا کتاب و باهر خواندنی مرتب غیر روز نامه‌ای سر و کار دارد ناچار با این بنگاه محترم سرو کار دارد. من در عین حال که مباشران ایرانی این بنگاه را تحسین می‌کنم که در شرب الیهود سیاسی و اجتماعی این مملکت چنین سریع از راه رسیده‌اند و چنین قطعی دست بهمه جا انداخته‌اند. اما بهمه کتاب خوان‌ها و کتاب نویس ها و کتابفروش‌ها هم اعلام خطر می‌کنم که ازین پس سر و کارتان با یك‌تر است مطبوعاتی است. دیگر زمانه فعالیت در قلمرو‌های کوچک و شخصی و خصوصی گذشته است. از این پس اگر میخواهید چیزی بنویسید اگر میخواهید کتاب شعری چاپ کنید اگر خیال تأسیس یك بنگاه نشر کتاب دارید، اگر کتاب‌نویس مدرسه‌ای هستید، اگر کتابفروش دوره گردید، اگر میخواهید مجله سنگین و وزینی راه بیندازید و برای همه این کار‌ها اگر نمی‌خواهید متضرر شوید و در بمانید قبلاً با بنگاه فرانکلین مذاکره کنید.
جالب‌تر از این‌ها ادایی است که مباش ایرانی این بنگاه در سرپرستی از کار‌های هنری در می‌آورد. جوائزی را که مجله سخن به بهترین نویسنده و مترجم می‌دهد این بنگاه می‌دهد، فلان نویسنده کتابی در شعر چاپ کرده است او چکی همه را می‌خرد و انبار می‌کند، دیگری نویسنده‌ای است و بسفارش بنگاه کارش را فلان ناشر چاپ و منتشر میو از فلان نقاش که بسیار جوان نیکی هم هست اخیراً مجموعه کار‌هایش را همین بنگاه بقیمت مسافرت
رفت و برگشت به ژاپون خریده است و از این قبیل کار‌هایی که در
- ↑ مشاور عالی هر دوی این بنگاه‌ها حضرت سناتور تقی زاده است.
