معزول و دوباره عبدالله خان امین‌الدوله صدراعظم شد و پس از گذشت مدت کمی دوباره آصف‌الدوله بشغل سابق خود سالاربار (خوانسالار - ناظر) برقرار گردید. در ناسخ‌التواریخ در جلد قاجاریه صفحه ۲۱۸ در این خصوص چنین نوشته شده است: «در سال ۱۲۴۳ هـ. ق . چون الله‌یارخان آصف‌الدوله با اینکه وزارت کبری داشت در تجهیز لشکر ومبارزات با روسیه مسامحتی کرده بود و پادشاه را از وی کدورتی بود لاجرم او را از مسند صدارت ساقط کرد و فرمود همچنان حاجب بار باش (وزیر دربار و حاجب‌الدوله) و دیگر بار کار صدارت را به عبدالله خان امین‌الدوله تفویض فرمود». در جلد سوم صفحه ۱۴۴ منتظم ناصری چنین نوشته شده: «هم درین سال ۱۲۴۳ هـ.ق. عبدالله‌خان امین‌الدوله را از اصفهان طلبیده صدارت دادند و الله‌یارخان آصف‌الدوله برسم سابق سالاربار[۱] شد». آصف‌الدوله پس از بازگشت به تهران بواسطه خیانتهائیکه مرتکب شده بود فتحعلی شاه دستور داد که او را تنبیه نمایند. جهانگیر میرزا پسر سوم عباس میرزا نائب‌السلطنه در صفحه ۱۱۹ کتاب تاریخ تألیف خود مجازات او را چنین شرح میدهد: «مجلس محاکمه برای امر الله‌یار خان آصف الدوله منعقد شد و گفتگوی تقصیر و تهاونی که در نگهداری تبریز از او واقع شده بود بمیان آمد و پس از اثبات تقصیر بحکم خاقان مغفور نائب‌السلطنه، آصف‌الدوله را بمیدان دربخانه پادشاهی در بالای سکوئی که توپ بزرگی گذاشته شده‌است برده و چوب یاسا بر پای او زدند تا منبعد خدمتکاران بزرگ این جور تهاون را در امور دولتی سست نشمارند». در سال ۱۲۵۰ هـ. ق. که فتحعلی شاه به اصفهان وارد شد آصف‌الدوله نیز به همراه وی بود در این ایام چون بختیاریها بنای سرکشی را گذاشته بودند سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله حاکم اصفهان با عده‌ای سپاهی به سرداری آصف‌الدوله جهت سرکوبی بختیاریها مأمور شدند آصف‌الدوله در همین سال پس از درگذشت فتحعلی شاه اوضاع ایران را با بودن شصت فرزند ذکور فتحعلیشاه و ولیعهدی نوه جوان بنظرش خیلی میهم آمد و با حال تردید و دوروئی بعنوان بی‌طرف در قم ماند و نظرش از این کار این بود که هر کدام از پسرهای فتحعلیشاه غلبه و فتح کرد و شاه شد بطرف او گراید و اگر فتح با محمدشاه نوه فتحعلیشاه شد باو به‌پیوندد. پس از اینکه دید از تبریز تا قزوین با مساعی قائم مقام رادع و مانعی در جلو محمدشاه پیش نیامد و همه جا فاتح بود و بخوبی به سمت تهران جلو می آید باین جهات از قم باتفاق میرزا محمد تقی علی‌آبادی صاحب دیوان حرکت کرده به قزوین آمد و محمد شاه را بسلطنت تهنیت گفت. محمدشاه پس از ورود خود بتهران و جلوس بر اریکه سلطنت بسیاری از حکام را با نظر قائم مقام تغییر داد اشخاصیکه مورد اطمینان او بودند بجای آنان فرستاد. الله‌یار خان آصف‌الدوله چون دائی شاه بود و در زمان فتحعلی شاه یکبار بصدارت رسیده بود متوقع چنان بود که محمد شاه هم او را صدر اعظم خود نماید باین جهت در این باره خیلی سعی و کوشش بعمل آورد ولی میرزا ابوالقاسم قائم مقام عملیات و اقدامات او را در این باب بکلی خنثی نمود سرانجام برای اینکه از مرکز دور باشد شاه
- ↑ خوانسالار – ناظر – سالارباری و حاجب باری را تا زمان محمد شاه قاجار یکنفر عهده دار بوده.
