کوچکی از آن در حواشی و مقدمهٔ کتب مطبوعه که بوسیلهٔ فضلای متبحّر بطرز جدید با تحقیقات علمی تصحیح شده است گاه بگاه دیده میشد.
این علم گذشته از آشنا کردن طلّاب ادب با کتب قدیم و جدید، و شناساندن نویسندگان و استادان نثر فارسی، و تاریخ کتابها، وشرح حال مؤلفان هر کتاب، که خود علمی است مستقل فواید دیگری نیز در بر دارد ازقبیل مأنوس شدن با تاریخ قدیم |یران و تمدن و آداب باستان، و فهرست زبانها و خطوط و لهجه‌های کهن، و بدست آوردن رشتهٔ ارتباط بین امروز و دیروز، و تسلسل حوادث و تطوّر زندگانی مردم این مرز و بوم که خود خدمتی است بتاریخ این مملکت ـ و از همه مهمتر فایده‌اش مأنوس شدن دانشجویان با صرف و نحو زبانهای فارسی از پهلوی و دری، و قادر شدن مردم بفهم و درک لغات و اصطلاحات قدیم، و فرا گرفتن طرز انشاء هر دوره، و تفاوت نهادن میان نوشته‌های هر دوره با دوره پیشین و بسین و قدرت یافتن بقرائت متون مختلف و نثرهای گوناگون ادوار قدیم و متوسط و پی بردن بحسن و قبح نثر و درک علل ترقی و انحطاط نثر در هر دوره که نتیجهٔ مجموع این بررسیها کامل شدن سواد فارسی و توانائی دانشجوی بر انتخاب سبک مطبوع و احتراز از اغلاط و بی‌سلیقگی‌های فراوانی که نثر فارسی را از حلیهٔ زیبائی و لطف طبیعی انداخته است میباشد.
نظر بآنکه در این علم از تطوّر لغات بحث میشود. دانستن و فرا گرفتن این علم دانشجو را بشناختن اصل و ریشهٔ بسیاری از لفات طوری قادر میسازد که هر گاه صاحب هوش و قریحه باشد بابی تازه در فقه‌اللغهٔ فارسی بر روی او باز میشود و اگر احیاناً روزی وارد آن علم گردید از مدخلی آسان گذشته‌است و راه بر او یسی نزدیک شده‌است.
و چون درین علم از اصطلاحات و استعمالات لغوی و جمله‌بندی و امثال در هر دوره و قرنی بحث میشود، دانشجو قادر خواهد شد که با آموختن این علم در تصحیح کتاب قدیم براه خطا نرود و بقیاسات صحیحه توانائی یابد و از تصرفات ناصواب که مایهٔ فساد و ضیاع بسیاری از کتب قدیم شده‌است بپرهیزد ـ اینک ما اینجا تنها دو شاهد یکی از بیهقی و دیگر از گلستان برای همین معنی میآوریم: در تاریخ بیهقی صفحهٔ ۱۳۶ چاپ طهران عبارتی است که میگوید: « امیر محمود قصد ری کرد و میان امیران مسعود و محمد مواضعتی که نهادنی بود بنهاد ― امیر
