عراقی بود دست برداشتند و بسبک جدید روی آوردند که از آنجمله مرحوم «صبوری» و مرحوم «صفای اصفهانی» و مرحوم «ادیب نیشابوری» و مرحوم «سیداحمد ادیب پیشاوری» و گروهی دیگر بودند، صبوری علاوه بر انتسابی که با خانوادهٔ «صبا» داشت نسبت به خجسته قربت شاگردی نیز یافت و تربیت «سبک‌شناسی» که خاندان صبا در طهران صاحبان آن مکتب بودند بدینوسیله در خانوادهٔ صبوری نیز شیوع یافت ـ ومؤلف که فرزند صبوری است این تربیت را نزد پدر آموخت و پس از آن در خدمت ادیب نیشابوری و صیدعلیخان درگزی مدتها تلمّذ کرد، و پس از آمدن بپایتخت این مبحث را در مطبوعات پایتخت خاصه «مجلهٔ دانشکده» و انجمن ادبی بهمین نام، انتشار داد.
✡✡✡
۱۰ ـ تاریخ بالا مربوط بشعر تنهاست، ولی در نثر هرگز بحث و انتقادی درین باره شنیده و خوانده نشده است زیرا در تاریخ ادبیات ایران تا امروز فصلی در باب نثر باز نشده و هر چه نوشته و گفته شده است مربوط بشر است و بطریق اولی در سبک نثر فارسی هیچوقت بحث و انتقادی بعمل نیامده‌است.
این بود حالت سیر عملی و مباحثانی که بدون نظم و ترتیب صحیح در میان ادبای ایران سینه بسینه جاری بود ــ و بازهم جامعهٔ اهل ادب و شیفتگان زبان شیرین فارسی از کیفیت آن علم محروم بودند و در مدارس قدیم و جدید نیز چیزی در این باب تدریس نمی‌شد و آنچه هم گاهی بر زبان معلم با استادی می‌گذشت شمه‌ای بی‌نظم و ترتیب در مورد سبک شعر بود و بس تا در سنهٔ ۱۳۰۹ - ۱۳۱۰ شمسی مؤلف نخستین بار پرده از روی این کشف تاریخی ضمن سخنرانی که چند ماه بطول انجامید در «انجمن ادبی» برداشت[۱] .
و از آن تاریخ صحبت در اطراف «سبک شناسی» پیدا شد و از سبک خراسانی و عراقی و هندی و باز گشت ادبی در محافل اهل ذوق و جوانانی که خدمت استادان قدیم را درک نکرده بودند سخن بمیان آمد، ولی هنوز این بحث و انتقاد از دایرهٔ اشعار تجاوز نکرده بود
- ↑ قسمتی از این سخنرانی در دورهٔ سیزدهم مجلهٔ ارمغان منتشر شده و شمه‌ای از آنرا آقای دکتر شفق در تاریخ ادبیات خود زیر عنوان «بازگشت ادبی» نقل کرده‌اند.
