برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۷۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۶۴

جان ویلیام کی، واقعهٔ محاصرهٔ هرات را با جزئیات آن ضبط نموده است. اینک بصفحات آن مراجعه نموده وقایعی که رخ داده است در اینجا بطور خلاصه نقل می‌شود:

«لیوتنان پاتنجر همیشه با لباس مبدل باردوی پادشاه ایران رفت و آمد مینمود و با کلنل استودارت ملاقات و مشورت میکرد حتی بوسیله کلنل استودارت با حاجی میرزا آقاسی صدراعظم ایران هم ملاقات نمود و در ضمن صحبت دفاع زیاد از پادشاه هرات نمود و آمدن شاهرا به تصرف هرات یک اقدام غیرعادلانه مینامید، حاجی میرزا آقاسی یک نقشه جغرافی ارائه داد که بورنس طرح نموده و در آن افغانستان را جزء مملکت ایران قلم‌داد نموده بود.»[۱]

«در یک ملاقات دیگر اظهار مینمود یارمحمدخان بدستور و رأی انگلیسها رفتار میکند و هر گاه پادشاه ایران مایل باشد بین افغانستان و ایران مجدداً صلح برقرار باشد بهتر آن است که پادشاه ایران به کلنل استودارت اختیار بدهد و کامران پادشاه افغان نیز به لیوتنان پاتنجر اختیار خواهد داد که این دو نفر قرار صلح را بین مملکتین بدهند.

در بهار سال ۱۸۳۸ در ۶ اپریل مستر مکنایل وزیر مختار انگلیس باردوی شاه وارد شد، در صورتیکه پادشاه ایران مایل نبود او در اردو متوقف باشد.»[۲]

«در ۱۳ اپریل تقاضا نمود با پادشاه ایران ملاقات نماید و شاه اجازه داد. دراین ملاقات وزیر مختار انگلیس اظهار نمود جنگ پادشاه ایران با هرات مخالف مقررات عهدنامه بین دولتین انگلیس و ایران است و دولت انگلیس حق خواهد داشت بگوید جنگ را موقوف کنند و هر گاه جنگ ادامه یابد اقدامات مؤثر دیگر نیز خواهد شد. پادشاه ایران این بیانات وزیر مختار انگلیس را رد نمود. این ملاقات قریب دو ساعت طول کشید، در ملاقات دیگر وزیر مختار خیلی اصرار نمود واسطه صلح بشود، باز شاه حاضر نشد وساطت نمایندهٔ انگلیس را قبول کند.

وزیر مختار انگلیس روابط خود را با اولیای هرات برقرار نمود. اول


  1. جان ویلیام کی (صفحه ۲۴۷)
  2. جان ویلیام کی (صفحه ۲۵۳)