برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۳۶

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۲۶

خیوه را تهیه کند. البته این خیال از طرف روسها و بتحریک آنها بوده است.

در سال ۱۸۳۳ این نقشه عملی گردید و محمد میرزا پسر ارشد عباس میرزا نایب‌السلطنه مأمور شد هرات را بتصرف در آورد، محمدمیرزا نیز آن شهر را محاصره نمود.»[۱]

سایر نویسندگان انگلیسی که بعضی از آنها در این تاریخ در ایران سیاحت مینمودند مانند لیوتنان کونولی، دکتر وولف و فریزر معروف که بعدها مکرر از او اسم برده خواهد شد، تمام اینها محرک اصلی عباس‌میرزا را میرزا ابوالقاسم قائم مقام میدانند و او را متهم میکنند که با روسها مربوط بود[۲] و مخصوصاً بطور صریح نوشته‌اند که عباس میرزا از نصایح دوستان انگلیسی خود سرپیچی نموده و باغوای قائم‌مقام برای تصرف هرات قشون فرستاد.

عباس‌میرزا دو سال تمام در خراسان مشغول دادن امنیت بآن صفحات بود و تمام امراء یاغی را باطاعت اوامر دربار طهران وادار نمود و آنانیکه سر اطاعت و تمکین فرود نیاوردند همه را دستگیر و محبوس داشت، شهر سرخس را که مرکز خرید و فروش اسرای ایرانی شده بود و بقهر و غلبه تسخیر و مرکز غارتگران ترکمان را با خاک یکسان نموده و عده زیادی از زن و مرد که در دست تراکمه اسیر بودند نجات داده و باوطانشان روانه نمود.

وزیر مختار انگلیس که در آن تاریخ موسوم به مکنایل بود طاقت نیاورده دنبال قشون عباس میرزا بخراسان رفت و مقصود از مسافرت او بخراسان این بود که مانع از رفتن عباس میرزا بدان سمت شود و اینکه فریزر اشاره بنصایح دوستان انگلیسی عباس میرزا میکند، مقصود همین مکنایل است که طرف اعتماد عباس‌میرزا بوده است. فریزر شرحی راجع به ملاقات مکنایل با عباس میرزا در خراسان مینویسد که معلوم میدارد روابط دوستانه این دو نفر با هم تا چه اندازه بود.

فریزر گوید:


  1. کتاب فوق‌الذکر (صفحهٔ ۱۵۷)
  2. فریزر جلد دوم (صفحه ۵۱) سال ۱۸۳۴