پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدر هاشمی جلد اول.pdf/۲۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
مقدمه

بوضع ناگواری؛ در صداوت عین الدوله از ایران بكلات تبعید شده و در طول مدت صدارت وی در آنجا محبوس بودند تا در آغاز تأسیس مجلس شورایملی، در صدارت مشیرالدوله از حبس کلات نجات یافتند و با تشریفات تمام آندو را بطهران وارد نمودند. حاج میرزا حسن رشدیه؛ مدیر روزنامه‌های مکتب و طهران؛ تفصیل تبعید خود و همکار و هم سفرش مجد الاسلام را در یك نامه خصوصی که از کلات بخانواده خود نوشته؛ شرح داده و ما متن این نامه را بواسطه اشتمال بر حوادث تبعید این دو مدیر روزنامه و از نظر اهمیتی که در تاریخ مطبوعات ایران دارد؛ در جای دیگر این کتاب نقل خواهیم کرد.

در سال ۱۳۲۲ قمری؛ در زمان صدارت عین الدوله؛ علاوه بر روزنامه حبل المتین که از پیش منتشر می‌شد، روزنامه دیگری موسوم بچهره نما در خارج ایران تأسیس یافت. این روزنامه که هنوز هم در مصر منتشر، می‌گردد از همان ابتدا دو چار خشم و غضب عین الدوله گردید و پس از نشر چند شماره از طرف این صدر اعظم ورود آن با بران ممنوع شد.

مدیر چهره نماشرح توقیف روزنامه را در سرحدات ایران و آزاد شدن بعدی آن را در شماره چهاردهم سال اول مورخ پانزدهم رمضان ۱۳۲۴ قمری بدین قسم بیان کرده است.

«در اوایل سال اول طلوع چهره نما بمناسبت و بای عمومی در ایران اداره چهره نما خسارت هنگفتی متحمل شد و در اواسط آن سال ( منظور سال ۱۳۲۲ قمریست ) نیز چهره نما در سرحدات ایران توقیف و خسارت بزرگتری باداره وارد آمد لکن چون والاحضرت اقدس شاهزاده عین الدوله که صدر اعظم شاهنشاه کبیر ( مظفر الدین شاه ) بودند از مسلك و مقصد نگارنده چهره نما آگهی یافتند بموجب فرمانی چهره نما را آزاد ساختند.»

در همین شماره سواد دستخط عین الدوله بدینقسم درج شده است: «جناب فضائل ومحامد نصاب آقا میرزا حسن مدیر مدرسه رشدیه زید افضاله شرحی که در باب روزنامه چهره نما نوشته بودید ملاحظه شد چون جناب عالی را بیغرض وصحیح القول می‌دانیم در این مسأله مهم تعهد جنابعالی را تصدیق می‌کنم. حالا که نوشته‌اید روزنامه مزبوره از تکالیف خودش خارج نمی‌شود البته در این صورت ورودش بخاك ایران ضرری ندارد بدیهی است هر قدر وسائل دانش و معرفت منتشر شود ثمراتش برای دولت و ملت بیشتر است پس برحسب تعهد شما سفارش لازم شد روزنامه چهره نما را از توقیف خارج و در ورود بخاک ایران بدون ممانعت قبول نما بند ۸۰ رجب ۱۳۲۲ سلطان عبدالمجید »

از نامه مذکور معلوم می‌شود مرحوم رشدیه نزد عین الدوله وساطت و تعهد نموده