(۷۱۴) شیدا
روزنامه شیدا زبان فارسی و ترکی در شهر استانبول تاسیس و در سال ۱۳۲۹ قمری منتشر شده است . شیدا روزنامه ایست مصور و نیمه فکاهی و هر پانزده روز یکبار منتشر میشده مدیر روزنامه (محمد ضیاءالدین) بوده و روزنامه وسیله چند تن از محصلین ایرانی اداره میشده و منجمله صاحب امتیاز و نویسنده آن (حاجی حسن دان جعفر زاده) و مدیر اداره (مظفرخان اسماعیل زاده) و تصاویر روز نامه بوسیله (میرزا عبد الحسین خان طاهر زاده) رسم شده است . شماره اول روز نامه شیدا در چهار صفحه بقطع ۱۳ و سه چهارم اینچ طبع و در تاریخ ۲۹ شوال ۱۳۲۹ قمری نتشر شده و صفحات اول و چهارم مخصوص رسم کاریکاتور است . اسم روز نامه شیدا خط نستعلیق درشت و در دو طرف آن خصوصیات روزنامه نوشته شده و در زیر عنوان این عبارت درج است : « روزنامه ایست فارسی و ترکی ملک اش بیان حقیقت است . عنوان مراسلات اسلامبول . محمود پاشا . وجه اشتراک در ایران سالیا ، ۱۵ قران . در اسلامبول ۳۰ فروش . قیمت یک نمره پنجشاهی . (نسخه مسی ۲ بازه) ۰از روزنامه شیدا جمعا پنج شماره نشر شده و شماره پنجم آن مورخ بتا ریخ یکشنبه دوم محرم ۱۳۳۰ قمریست . کاریکاتور صفحه اول این شماره راجع باولتیاتوم دوم روس است که در زیر آن این مذاکرات بین یکنفر روسی و ایرانی رد و بدل میشود : دروس این اولتیماتوم دوم را هم قبول کنید دیگر دوستی ما برقرار خواهد بود . دیگر حال تحمل نداریم . شیدا - قدری بایست که جوابش را آوردم .»
مرحوم تربیت بطور اختصار راجع بشیدا اینطور مینویسد : « روزنامه نیم ماهه هزلی منتشر در استامبول بمدیری حاج حسن جعفر زاده تبریزی در ۱۳۲۹.»
(۷۱۵) شیراز با اخوت شیراز
روزنامه شیراز در شهر شیر از تاسیس و منتشر شده است . برون در کتاب مطبوعات و شعر فارسی ( ص ۱۱۳ ) مینویسد من نمونه این روزنامه را در دست ندارم و با وجود این سال انتشار شیراز را ۱۳۲۸ قمری ضبط کرده در صورتیکه سال مذکور اشتباه است و سال تاسیس و انتشار روزنامه شیراز قبل از شوال ۱۳۲۷ در پست . مدیر روزنامه حبل المتین خبر انتشار دو روزنامه دار العلم و شیراز را در شماره ۱۸ سال هفدهم مورخ ۲۴ شوال ۱۳۲۷ قمری روزنامه حبل المتین بدینقسم نوشته است : دو اخبار یکی بنام دار العلم و دیگری باسم شیراز دائر شده خیلی مایه امید واری گردیده است .» بنابر این مسلم است که شیر از قبل از شوال سال مذکور انتشار یافته روزنامه دارالعلم نیز بقسمیکه در حرف دال کتاب بتفصیل یادآور شده ایم در سال ۱۳۲۷ قمری منتشر شده است .
بعقیده نگارنده اسم اصلی و صحیح این روزنامه اخوت شیراز میباشد و اشتباها برون آنرا بنام شیراز ضبط کرده است و جای آن داشت که ما در جلد اول کتاب در
-۹۳-
