مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره هشتم قانونگذاری/قانون اصلاح قانون خدمت نظامی
قانون
اصلاح قانون خدمت نظامی
مصوب ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ شمسی
ماده واحده – بجای قسمتی از مواد قانون خدمت نظامی مصوب ۱۶ خرداد ۱۳۰۴ مواد ذیل تصویب میشود:
بجای ماده ۴ – مملکت ایران مطابق تشکیلات قشونی بنواحی سربازگیری منقسم شده و افراد وظیفه در مراکز حوزه‌های سربازگیری خود بخدمت احضار و مطابق نظریه وزارت جنگ بقسمتهای قشونی تقسیم میشوند.
بجای ماده ۵ – در تمام نواحی سربازگیری بموجب پیشنهاد وزارت جنگ و تصویب هیئت وزراء و صدور فرمان همایونی عمل سربازگیری از ۱۵ مهر ماه هر سال شروع و تا آخر آذر ماه همان سال خاتمه خواهد یافت.
بجای ماده ۶ – در سه ماهه آخر هر سال دفاتر احصائیه و سجل احوال هر ناحیه سربازگیری صورتی از کلیه افرادیکه در سال آتی بسن سربازی میرسند و در ثبت حوزه‌های جزء میباشند از دفتر سجل نفوس آن محل استخراج و بنواحی سربازگیری تسلیم و نواحی سربازگیری پس از تطبیق صورتهای مزبور با دفاتر نفوس محل بوسیله رؤسای مافوق خود بوزارت جنگ ارسال میدارند.
تبصره – تهیه و تحویل صورتهای مزبور بنواحی و تطبیق آنها با دفاتر نفوس و ارسال بوزارت جنگ نباید از ماه آخر سال تجاوز نماید.
بجای ماده ۷ – وزارت جنگ پس از وصول صورتهای مزبور در فروردین ماه هر سال عده نفراتی را که در آن سال لازم خواهد داشت با تعیین تقسیم آن بنواحی باضافه صدی بیست برای کسور احتمالی معین کرده و برای نواحی سربازگیری و حوزه های قشونی ارسال خواهد نمود.
بجای ماده ۸ – مادامیکه احتیاجات قشونی کمتر از میزان افرادی است که باید برای خدمت نظامی احضار شوند افراد لازم برای احتیاجات وزارت جنک بترتیب ذیل از بین واجدین شرایط خدمت نظامی معین خواهد شد.
۱ – غیرمتاهل ۲ – متاهل بدون اولاد ۳ – متاهل با اولاد. برای تامین احتیاجات قشونی افراد وظیفه طبقه اول مقدم بر طبقه ثانی و طبقه ثانی مقدم ثالث خواهد بود در صورتیکه تعداد هر طبقه اضافه بر احتیاج بوده باشد افراد لازم از بین آنها مطابق تقدم تاریخ ولادت انتخاب و بقیه موقتاً مرخصی خانه داده میشود.
بجای ماده ۹ – در صورتیکه انتخاب از بین افرادی باید بعمل آید که تاریخ روز و ماه تولد آنان در اوراق سجلی ذکر نشده یا ذکر شده و تاریخ تولدشان یک روز باشد تقدم با کسانی خواهد بود که نسبت بافراد دیگر ردیف خود دیرتر ورقه سجل گرفته‌اند.
بجای ماده ۱۰ – افراد در چهار سال دوره احتیاط پس از سه سال اول احتیاط یک مرتبه و ذخیره مقدم هر دو سال یک مرتبه و افراد ذخیره تالی هر سه سال یکمرتبه در حوزه خود برای مدت یک ماه مشق نظامی باید حاضر شوند موعد و ترتیب آن مطابق نظامنامه که وزارت جنگ تهیه خواهد کرد معین خواهد شد.
بجای ماده ۱۱ – اشخاصی که در سن سربازی و یا بعد از آن بخواهند داخل خدمت دولتی یا اجتماعی با مشاغل آزادیکه مستلزم اجازه رسمی دولت است بشوند باید تصدیق انجام خدمت تحت‌السلاح و یا معافیت از خدمت نظامی را در دست داشته باشند و بدون اوراق مزبور دوائر کشوری و مؤسسات از قبول آنها باید خودداری نمایند
بجای ماده ۱۳ – اشخاصی که قبل از رسیدن بسن سربازی داوطلبانه دو سال تحت‌السلاح خدمت نموده‌اند از خاتمه خدمت تحت‌السلاح جزء ذخیره محسوب خواهند شد مشروط به اینکه پس از رسیدن بسن لااقل هیجده سالگی شروع بخدمت کرده باشند.
بجای ماده ۱۵ – کسانیکه از خدمت نظام وظیفه عمومی بواسطه علل مزاجی بتصدیق دو نفر از اطباء نظامی که عدم استعداد آنها را برای خدمت نظامی تصدیق نمایند معاف میباشند
- ۱ – نابینا از یک یا دو چشم
- ۲ – قوزی
- ۳ – کر
- ۴ – لال
- ۵ – شل و چلاق
- ۶ – یکدست
- ۷ – فاقدین شست و سبابه دست راست
- ۸ – اشخاص قصیرالقامه که قد آنها از یک گز و نیم کمتر باشد
- ۹ – اشخاص مسلول و مبتلای بامراض غیر قابل علاج
- ۱۰ – معیوبین از چشم که از عهده خدمات نظامی بر نیایند
تبصره ۱ – اشخاص ضعیف البنیه یا مرضای قابل معالجه قبل از رفتن بخدمت تحت السلاح بخرج دولت معالجه خواهند شد.
تبصره ۲ – در صورتیکه دو نفر طبیب نظامی در محل تشکیل مجلس سرباز گیری حاضر نباشند وظیفه مذکور در فوق بدو نفر طبیب غیر نظامی که از طرف اداره نظام وظیفه معین میشوند محول میگردد
بجای ماده ۱۶ – کسانیکه بواسطه موقعیت خود از خدمات نظامی معاف میباشند
- ۱ – حکام شرع مجاز باجتهاد یا فتوی از مراجع تقلید یا فتوی و علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی و مدرسین علوم معقول و منقول
۲ – یگانه پسر هر مرد یا زنیکه بواسطه علت مزاج از اداره امر معاش خود عاجز و کفالت بر عهده آن پسر باشد در تمام مدت کفالت.
۳ – پسر دوم هر مرد یا زنیکه یک پسرش در خدمت تحت‌السلاح بوده و در صورت داشتن پسر سوم آن پسر بسن ۱۸ نرسیده باشد.
۴ – پسر هر مرد یا زنیکه یک پسرش بموجب قانون نظام وظیفه بخدمت احضار و در خدمت وفات کرده باشد در صورتی که آنمرد یا زن پسر دیگری هم داشته باشد این معافیت تا زمان رسیدن پسر دیگر بسن هجده سالگی خواهد بود.
۵ – هر جوانیکه نفقه‌ده یک خانواده بوده و در محل پدر یا برادر پدرزن و یا برادر زنیکه وضعیت اعاشه آنها اجازه کفالت امور خانواده مشمول را بدهد نداشته باشد مادام که این وضعیت باقی است.
مشمولیکه در سال احضار بخدمت تأهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازیرا بعنوان ضرورت تکفل از عیال خود نخواهد داشت.
۶ – دو نفریکه مشترکاً کفیل یک یا چند خانواده باشند و در یکسال هر دو برای خدمت سربازی دعوت شوند آنکه بیشتر بعائله کمک میکند مادامیکه این وضعیت باقی است از خدمت معاف خواهد بود.
۷ – یکی از دو پسر پدر یا مادریکه هر دو در یکسال بخدمت نظامی احضار میشوند بانتخاب پدر و در صورت نبودن پدر بانتخاب مادر برای مدت دو سال معاف خواهد بود.
۸ – بطور کلی مطابق مقررات فقره ۷ این ماده از دو پسر یکی معاف مطابق مقررات فقره ۳ و ۴ از سه پسر در صورت نرسیدن پسر سوم بسن ۱۸ سالگی و یا بودن یک پسر در خدمت نظامی یکنفر معاف و از چهار پسر نیز یکنفر و از پنج پسر دو نفر معاف خواهد بود.
۹ – هر جوانیکه کفیل معیشت منحصر بفرد پدر یا مادر جد یا جده پیر و علیل از کار افتاده خود باشد مادام که حال بدین منوال است.
تبصره – در صورت ادامه تکفل مقرر در فقرات ۲ و۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ این ماده تا پنج سال متوالی در آخر پنج سال کلیه متکفلین بدون استثناء برای فرا گرفتن مقدمات تعلیمات نظامی برای ۴ ماه بخدمت نظامی احضار و پس از خاتمه آن مرخص و جزء ذخیره محسوب خواهند شد.
بجای ماده ۱۷ – محصلینی که در مدارس عالیه و سیکل دوم متوسطه تحصیل باشند و بسن سربازی برسند تا موقع اتمام داخله یا خارجه و اکمال تحصیلات خود از خدمت نظامی معاف هستند.
بجای ماده ۱۸ – مدت خدمت تحت‌السلاح دارندگان تصدیقنامه رسمی (دیپلم لیسانس و بالا) از مدارس عالیه داخله یا خارجه فقط یکسال و دارندگان تصدیقنامه دوره کامل مدارس متوسطه داخله یا خارجه ۱۸ ماه خواهد بود.
تبصره – فارغ‌التحصیل‌های مدارس عالیه و متوسطه مخصوص تشکیل کادرهای صاحبمنصبی احتیاط هستند و وزارت جنک با تشکیل مدارس صاحبمنصبی احتیاط وسائل ذیل آنها را بمقام صاحبمنصبی احتیاط در مدت خدمت تحت‌السلاح مقرر در اینماده فراهم خواهد نمود.
بجای ماده ۱۹ – طلاب علوم دینیه در صورت اشتعال بتحصیل تا اکمال و خاتمه تحصیلات خود در صورتیکه تحصیلات آنها مطابق مدارس عالیه و یا متوسطه بوده باشد مشمول مقررات ماده ۱۷ و ۱۸ خواهند بود.
بیجای داده ۲۰ – برای اجرای مقررات ماده ۵ این قانون وزارت جنک مقدمات جریان سربازگیری را در تمام مملکت از ۱۵ فروردین ماه تا آخر شهریورماه هر سال از حیث اعلان اسامی مشمولینیکه در ۱۵ مهر ماه آن سال باید خود را برای خدمت نظامی حاضر نمایند و رسیدگی بوضعیت مشمولین و تهیه و تکمیل اوراق آنهائیکه مطابق فقرات ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ ماده ۱۶ قانون خود را معاف میدانند حاضر خواهد نمود که از صدور فرمان همایونی در احضار مشمولین بدون فوت وقت مجالس سربازگیری باوراق متکفلین و اشخاص مذکور در ماده ۱۵ و سوابق و مدارک آنها که قبلا بوسیله حوزه های سربازگیری هر محل تهیه شده است رسیدگی و سربازان مسلم را بسربازخانه‌ها اعزام و برای اشخاص واجد شرایط معافیت سند معافیت صادر نمایند.
بجای ماده ۲۱ – پس از صدور اوامر وزارت جنگ در باب احضار افراد بخدمت نظامی مأمورین سربازگیری با صاحب منصبان ساخلو که برای هر حوزه معین و از ۱۵ فروردین تا آخر شهریورماه هر سال مأمور اجرای مقررات ماده فوق میباشند با دفاتر مذکور در ماده ۶ بمراکز خود رفته با اطلاع مأمورین کشوری اسامی کلیه افراد ساکن آن حوزه را که واجد سن سربازی شده و یا معافیت موقت آنها خاتمه یافته است اعم از مقیم یا مسافر با دفاتر نفوس تطبیق مینمایند که در روز معین بمجلس سربازگیری محل دعوت شوند.
کلیه افراد مذکور در فوق مکلف میباشند که در موعد معین در مجلس سربازگیری حضور بهم رسانند و در عوض مسافرین و اشخاص علیل غیر قادر به حرکت باید پدر یا برادر و یکی از اقوام نزدیک یا شخص دیگریرا که بنمایندگی تعیین نمایند حاضر شوند.
بجای ماده ۲۲ – برای اجرای عمل سربازگیری در مرکز هر حوزه سربازگیری مجلسی مرکب از اعضاء مفصله ذیل تشکیل میشود:
۱ – حاکم و رؤسای مالیه – بلدیه – نظمیه – امنیه – مدعی عمومی و سجل احوال محل در صورت بودن رؤسای مزبوره در محل.
۲ – از یک الی پنج نفر صاحب‌منصب بانتخاب فرمانده ناحیه سربازگیری و یک یا دو نفر طبیب نظامی.
در صورت نبودن طبیب نظامی در محل مطابق تبصره ۲ ماده ۱۵ رفتار خواهد شد.
۳ – پنج نفر از معاریف و معتمدین اهل محل که سه نفر از آنها عضو اصلی و دو نفر عضو علی‌البدل خواهند بود – یک نفر از اعضای اصلی باید از طبقه علماء باشد
انتخاب معتمدین فوق بنظر حاکم و فرمانده ساخلو و رئیس حوزه سربازگیری محل بعمل می‌آید.
تبصره – در صورتیکه تشکیل مجالس سربازگیری در مدت مقرره در ماده ۵ در تمام مملکت غیر مقدور باشد نواحی و حوزه‌های سربازگیری مکلف خواهند بود مجالس سربازگیری را بمحض تهیه مقدمات یکی بعد از دیگری در طول سال تشکیل و باحضار افراد اقدام نمایند بطوریکه افراد آن سال در همان سال احضار بخدمت شوند.
بجای ماده ۲۳ – ریاست مجلس سربازگیری بعهده حاکم و نظارت آن با رئیس حوزه سربازگیری محل و مسئولیت مشترکه متوجه کلیه اعضاء آن خواهد بود.
بجای ماده ۲۵ – وظایف مجلس سربازگیری از قرار ذیل است:
۱ – امر دولت در احضار افراد بخدمت نظامی و مواردیکه مطابق قانون از خدمت نظامی دائماً یا موقتاً معاف میباشند برای حاضرین قرائت میشود.
۲ – اسامی اشخاصی که در آن سال برای خدمت دعوت شده‌اند مطابق دفاتریکه حوزه‌های سربازگیری استخراجاً طبق صورتهای ارسالی دفاتر احصائیه و سجل احوال محل تهیه نموده‌اند یک یک بصدای بلند خوانده و حاضر و غایب معین شده و اشخاص حاضر معاینه گردیده آنهائیکه قابلیت سربازی ندارند خارج و سند معافیت به آنها داده میشود.
۳ – باسناد اشخاصی که مطابق فصل دوم این قانون معاف میباشند و طبق ماده ۲۰ قبلاً از طرف حوزه های سربازگیری با تحقیقات محلی تنظیم و تکمیل گردیده رسیدگی کرده پس از تصدیق حقانیت آنها در مقابل اسامی آنان در دفتر سربازگیری ذکر علل را نموده و سند معافیت به آنها میدهند.
۴ – اشخاصی که در دفتر اسامی نامشان ذکر شده ولی بواسطه مسافرت یا مرضی نتوانند حاضر شوند و نماینده فرستاده باشند از نماینده آنها تحقیقات لازمه بعمل آمده علل عدم حضور و لیاقت و عدم لیاقت و معافیت و عدم معافیت آنها در مقابل اسمشان قید و سند مقتضی بنماینده آنها داده خواهد شد.
۵ – دفاتر اسامی که از طرف حوزه‌های سربازگیری تهیه و به مجلس سربازگیری تسلیم شده با دفتر نفوس محلی تطبیق و در صورت اختلاف علل و موجبات آن تحقیق شده و بر طبق آن تحقیقات عمل میشود و پس از اتمام عملیات دفاتر مذکوره بسته شده و بامضای تمام اعضای مجلس خواهد رسید.
۶ – پس از موضوع کردن معافین از خدمت نظامی عده مورد احتیاج از مجموع افراد قابل سربازی انتخاب و به بقیه افراد اضافه بر احتیاج مرخصی خانه تا احضار ثانوی داده خواهد شد – بدیهی است در مرخصی افراد اضافه بر احتیاج طبقات سه‌گانه مقرره در ماده ۸ باید ملحوظ شود و طبقه سوم مقدم بر طبقه دوم و طبقه دوم مقدم بر طبقه اول خواهد بود.
بجای ماده ۲۶ – رسیدگی بوضعیت افراد علنی و در حضور حاضرین در مجلس سربازگیری بعمل می‌آید.
بجای ماده ۲۷ – وضعیت هریک از افراد باید در مقابل اسم آن شخص در دفتر صورت مجلس سربازگیری ثبت و بامضای رئیس دفاتر و منشی مجلس سربازگیری برسد.
بجای ماده ۲۸ – در صورت اختلاف آراء بین اعضاء مجلس سربازگیری رأی اکثریت قاطع خواهد بود.
بجای ماده ۲۹ – اشخاصی که بدون عذر موجه در مجلس سربازگیری حاضر نشوند و یا نماینده نفرستند برای استنکاف از حضور در مجلس سربازگیری یا فرار پس از ثبوت تقصیر در محکمه اداری جلب بخدمت سربازی شده و در عوض دو سال سه سال تحت‌السلاح خواهند ماند.
تبصره – در صورت ثبوت عذر موجه برای غیبت محکمه اداری با شمول مزبور مطابق مقررات قانونی رفتار خواهد نمود.
بجای ماده ۳۱ – قانون خدمت نظامی مصوب ۱۶ خردادماه ۱۳۰۴ که بموجب قانون مجازات مجرمین در امور نظام وظیفه مصوب ۲۳ امردادماه ۱۳۱۰ نسخ شده ماده ذیل تصویب می شود:
محکمه اداری مذکور در ماده ۲۹ بریاست رئیس ناحیه یا رئیس حوزه سربازگیری و عضویت نماینده حکومت و سجل احوال و امنیه و نظمیه محل در مراکز نواحی و حوزه‌ها تشکیل میگردد.
بجای ماده ۳۲ – هر یک از افراد ذخیره که در موقع احضار برای مشق نظامی بدون عذر موجه حاضر نشوند پس از ثبوت تقصیر در محکمه نظامی از یک ماه تا سه ماه محکوم بحبس میگردند.
بجای ماده ۳۳ – حکم مذکور در ماده فوق در مورد افراد احتیاط نیز جاری است.
بجای ماده ۳۴ – که بموجب قانون مجازات مجرمین در امور نظام وظیفه نسخ شده ماده ذیل تصویب می شود:
مدتی را که مستخدمین رسمی و مستخدمین جزء قبل از تاریخ اجرای این قانون انجام خدمت نظام وظیفه نموده و یا بعداً بنمایند جزو مدت خدمت آنها محسوب شده و وزارتخانه‌ها و ادارات مربوطه مکلفند آنها را پس از دوره خدمت نظامی بخدمت خود بپذیرند و همینطور مستخدمین دیگر ادارات که بر اثر این قانون بخدمت نظام وظیفه دعوت میشوند پس از خاتمه خدمت تحت‌السلاح برای اشتغال بخدمت سابق خود با خدمات دیگر دولتی بر سایرین مقدم خواهند بود
بجای ماده ۳۶ – این قانون از تاریخ دهم مهر ماه ۱۳۱۰ بموقع اجرا گذارده می شود – اشخاصی که بموجب قانون خدمت نظامی مصوب ۱۶ خرداد ماه ۱۳۰۴ مشمول بوده اند از حیث معافیت تابع مقررات مواد ۱۵ – ۱۶ – ۱۷ – ۱۸ – ۱۹ این قانون خواهند بود.
نظامنامهٔ اجرای این قانون توسط وزارتین جنک و داخله تدوین و پس از تصویب هیئت وزراء بوسیله وزارت جنگ بموقع اجراء گذارده خواهد شد.
این قانون که مشتمل بریک ماده است در جلسه سی‌ام شهریورماه یکهزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسیده.
| رئیس مجلس شورای ملی – دادگر |