قطعنامه ۱۸۸۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد
مصوب ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۹ شورای امنیت در جلسه ۶۱۹۱ام
شورای امنیت،
با تصمیم به رسیدن به جهانی امنتر برای همه و ایجاد شرایط برای جهانی عاری از تسلیحات هستهای، بر اساس اهداف پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)، به شیوهای که ثبات جهانی را ارتقا دهد بر مبنای اصل امنیت کامل برای همهٔ افراد،
با تأکید مجدد بر بیانیهٔ رئیس شورا که در جلسهٔ مورخ ۳۱ ژانویه ۱۹۹۲ شورا (S/۲۳۵۰۰) و در سطح سران کشورها و دولتها، به تصویب رسید، مشتمل لزوم پایبندی همهٔ کشورهای عضو به تعهدات خود در ارتباط با کنترل تسلیحات، خلع سلاح و منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی در تمامی جنبههای آن،
با یادآوری این نکته که بیانیهٔ فوق (S/۲۳۵۰۰) بر الزام تمامی کشورهای عضو بر اساس منشور سازمان به حل صلح جویانهٔ هر گونه مشکلی که در ارتباط با این موضوع ثبات منطقهای و جهانی را مختل میکند یا در معرض تهدید قرار میدهد، تأکید میکند،
با تأکید مجدد بر اینکه گسترش سلاحهای کشتار جمعی و ابزار استفاده از آنها تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی به شمار میآید،
با در نظر گرفتن مسئولیتهای دیگر مؤسسات سازمان ملل متحد و سازمانهای بینالمللی مرتبط در زمینهٔ خلع سلاح، کنترل تسلیحات و منع گسترش سلاحهای هستهای، علاوه بر کنفرانس خلع سلاح، و حمایت از آنها برای ادامهٔ ایفای نقشهایشان،
با تأکید بر اینکه پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای به صورت اساس و شالودهٔ نظام منع گسترش سلاحهای هستهای و مبنای ضروری برای پیگیری خلع سلاح هستهای و استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای باقی میماند،
با تأکید دوباره بر تعهد استوار خود نسبت به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای و اعتقاد راسخ به این نکته که نظام بینالمللی منع گسترش سلاحهای هستهای باید به منظور اطمینان از اجرای عملیِ آن، حفظ و تقویت شود، و در این زمینه، یادآوری نتیجهٔ کنفرانسهای بازبینی NPT در گذشته، شامل اسناد پایانی کنفرانسهای سال ۱۹۹۵ و سال ۲۰۰۰،
با خواستار شدن پیشرفت بیشتر در همهٔ زمینههای خلع سلاح جهت بهبود امنیت جهانی،
با یادآوری بیانیهٔ رئیس شورا، مصوب جلسهٔ ۱۹ نوامبر ۲۰۰۸ این شورا (S/PRST/۲۰۰۸/۴۳)،
با استقبال از تصمیمات کشورهای فاقد تسلیحات هستهای که برنامههای تسلیحاتی خود یا در اختیار داشتن تسلیحات هستهای را متوقف کردهاند،
با استقبال از اقدامات انجامیافته توسط کشورهای هستهای در جهت کاهش تسلیحات و خلع سلاح هستهای و تأکید بر نیاز به پیگیری اقدامات بعدی در زمینهٔ خلع سلاح هستهای بر اساس مادهٔ ۶ پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای،
با استقبال از تصمیم فدراسیون روسیه و ایالات متحدهٔ آمریکا در همین زمینه، در جهت انجام مذاکرات برای رسیدن به یک موافقتنامهٔ جدید، فراگیر و الزامآور برای جایگزینی «پیمان کاهش و محدود کردن تسلیحات تهاجمی استراتژیک»، که در دسامبر ۲۰۰۹ منقضی میشود،
با استقبال و حمایت از گامهای برداشتهشده برای رسیدن به پیمانهایی در خصوص مناطق عاری از سلاح هستهای و تأکید مجدد بر این اعتقاد راسخ که تأسیس مناطق عاری از سلاح هستهای که به طور بینالمللی به رسمیت شناخته میشوند، بر اساس توافقهایی که به شکل آزادانه بین کشورهای منطقهٔ مربوطه حاصل شده است، و بر اساس رهنمودهای سال ۱۹۹۹ کمیتهٔ خلع سلاح سازمان ملل متحد، موجب افزایش و بهبود صلح و امنیت جهانی و تقویت نظام منع گسترش سلاحهای هستهای میشود و به محقق شدن اهداف خلع سلاح هستهای کمک میکند،
با خاطرنشان ساختن حمایت خود از برگزاری دومین کنفرانس کشورهای عضو و امضاکنندگان پیمانهایی که منجر به تأسیس مناطق عاری از تسلیحات هستهای می شوند، در نیویورک در ۳۰ آوریل ۲۰۱۰،
با تأکید مجدد بر قطعنامههای این شورا به شمارههای ۸۲۵ (۱۹۹۳)، ۱۶۹۵ (۲۰۰۶)، ۱۷۱۸ (۲۰۰۶) و ۱۸۷۴ (۲۰۰۹)،
با تأکید مجدد بر قطعنامههای این شورا به شمارههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، و ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)،
با تأکید مجدد بر تمامی قطعنامههای دیگر مربوط به منع گسترش سلاحهای هستهای که توسط شورای امنیت به تصویب رسیده است،
با ابراز نگرانی شدید دربارهٔ خطر تروریسم هستهای و پذیرش ضرورت اقدامهای مؤثر و عملی از طرف تمامی کشورها برای ممانعت از قرارگرفتن مواد یا کمکهای فنی هستهای در دسترس تروریستها،
با اشاره به طرح برگزاری یک کنفرانس بینالمللی در مورد استفادهٔ صلح آمیز از انرژی هستهای، با هماهنگی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA)،
با بیان حمایت خود از برگزاری نشست جهانی سال ۲۰۱۰ در مورد امنیت انرژی،
با تأیید حمایت خود از کنوانسیون محافظت فیزیکی از مواد هستهای و اصلاحیهٔ آن در سال ۲۰۰۵ و کنوانسیون کنترل فعالیتهای تروریسم هستهای،
با تصدیق پیشرفتهای حاصل شده در طرح جهانی مبارزه با تروریسم هستهای و پیمان جهانی گروه ۸ (G-۸)،
با توجه به نقش جامعهٔ مدنی در ترویج اهداف پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای،
با تأکید مجدد به قطعنامهٔ شمارهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) این شورا و ضرورت اجرای کامل اقدامات ذکرشده در این قطعنامه توسط تمامی کشورهای عضو و درخواست از تمامی کشورهای عضو و سازمانهای بینالمللی و منطقهای در جهت همکاری فعال با کمیتهای که متعاقب آن قطعنامه تأسیس شد، شامل جریان بازبینی کامل و جامعی که در قطعنامهٔ ۱۸۱۰ (۲۰۰۸) درخواست شده بود،
۱. تأکید می کند که عمل نکردن به الزامات ناشی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای به آگاهی شورای امنیت رسید و این شورا مشخص خواهد کرد که آیا این وضع تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی به شمار میرود ؛ و مسئولیت اولیهٔ شورای امنیت را در مقابله با چنین تهدیدهایی مورد تأکید قرار میدهد؛
۲. از کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) درخواست میکند که به تمامی الزامات خود پایبند باشند و به تعهدات خود تحت این پیمان عمل کنند؛
۳. یادآور میشود که برخورداری کشورهای عضو از منافع پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای تنها در صورت پایبندی آنها به الزامات آن پیمان تضمین میگردد؛
۴. از تمامی کشورهای غیرعضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای میخواهد که به عنوان کشورهای غیرهستهای به این پیمان ملحق شوند، تا جهانشمولی این پیمان در اسرع وقت متحقق شود، و نیز آنها باید در طول مدت الحاق خود به NPT، به مفاد آن پایبند باشند؛
۵. از کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای میخواهد تا پیرو مادهٔ ۶ این پیمان، به پیگیری مذاکرات با حسن نیت در مورد اقدامات مؤثر مربوط به کاهش تسلیحات هستهای و خلع سلاح، و به طور کلی در مورد یک پیمان و خلع سلاح کامل تحت کنترل شدید و مؤثر بینالمللی اقدام کنند، و از دیگر کشورها میخواهد به این تلاشها ملحق شوند؛
۶. از تمامی کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای میخواهد با یکدیگر همکاری کنند تا کنفرانس بازبینی پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای سال ۲۰۱۰ بتواند با موفقیت موجب تقویت این پیمان گردد و در خصوص هر سه اصل اساسی این پیمان -- منع گسترش سلاحهای هستهای، استفادهٔ صلح آمیز از انرژی هستهای و خلع سلاح -- اهداف واقعبینانه و قابل دسترسی تعیین کنند؛
۷. از همهٔ کشورها میخواهد تا از انجام انفجارهای هستهای آزمایشی خودداری کنند و «پیمان جامع منع آزمایش های هستهای» (CTBT) را به امضا و تصویب برسانند، و بدین ترتیب، موجبات اجرایی شدن پیمان را در اسرع وقت فراهم آورند؛
۸. از کنفرانس خلع سلاح میخواهد که هر چه زودتر در خصوص پیمانی در جهت منع تولید مواد شکافتپذیر برای تسلیحات هستهای یا دیگر مواد منفجرهٔ هستهای به مذاکره پردازد، از تصویب کنفرانس خلع سلاح با اجماع برنامهٔ کاری آن در سال ۲۰۰۹ استقبال میکند، و از تمامی کشورهای عضو خواستار است که در هدایت کنفرانس در جهت آغاز زودهنگام فعالیتهای اصلی آن، همکاری کنند؛
۹. بیانیههای هر یک از پنج کشور دارندهٔ تسلیحات هستهای را که در قطعنامهٔ ۹۸۴ (۱۹۹۵) به آنها اشاره شده است، که طی آن، این پنج کشور در خصوص استفاده از تسلیحات هستهای، به کشورهای فاقد تسلیحات هستهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای تضمین امنیتی میدهند، خاطر نشان و تأکید میکند که چنین تضمینهای امنیتی موجب تقویت نظام منع گسترش سلاحهای هستهای میشوند؛
۱۰. نگرانی ویژهٔ خود را نسبت به چالشهای اصلی فعلی در مورد نظام منع گسترش سلاحهای هستهای که شورای امنیت در خصوص آنها اقدام کرده است، ابراز میدارد، از اطراف مربوطه میخواهد تا به الزامات خود تحت قطعنامههای مربوطهٔ شورای امنیت پایبندی نشان دهند و بر درخواست خود از آنها برای یافتن هر چه سریعتر راهحلی برای این مسائل از طریق مذاکرات، مجدداً تأکید میورزد؛
۱۱. از اقداماتی که استفادهٔ صلحآمیز از انرژی هستهای را تضمین میکند، توسط کشورهایی که تلاش دارند ظرفیتهای خود در این زمینه را در چارچوبی حفظ کنند یا توسعه دهند که خطر گسترش تسلیحات هستهای را کاهش میدهد و به ضوابط بینالمللی حفاظتی، امنیتی و ایمنی پایبند میماند، حمایت میکند؛
۱۲. تأکید میکند که پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای، تحت مادهٔ ۴ و بر اساس مواد ۱ و ۲، حق مسلم اعضای این پیمان را برای انجام تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هستهای برای اهداف صلحآمیز را بدون تبعیض به رسمیت میشناسد و در این زمینه مادهٔ ۳ این پیمان و مادهٔ ۲ نظامنامهٔ آژانس بینالمللی انرژی اتمی را یادآور میشود؛
۱۳. از کشورها میخواهد تا قوانین ملی سختگیرانهتری برای صادرات کالاهای حساس و فنآوریهای مرتبط با چرخهٔ سوخت هستهای به تصویب رسانند؛
۱۴. از فعالیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص رویکردهای چندجانبه به چرخهٔ سوخت هستهای، شامل تضمین عرضهٔ سوخت هستهای و اقدامات مربوطه، به عنوان ابزاری مؤثر در جهت مقابله با نیاز رو به رشد سوخت هستهای و خدمات سوخت هستهای و کاهش خطر گسترش تسلیحات هستهای را مورد پشتیبانی قرار میدهد و شورای حکام آژانس را به توافق در خصوص اقداماتی در این باره در اسرع وقت تشویق میکند؛
۱۵. تأکید میکند که تدابیر ایمنی مؤثر آژانس بینالمللی انرژی هستهای جهت ممانعت از گسترش تسلیحات هستهای و تسهیل همکاری در زمینهٔ استفادههای صلحآمیز از انرژی هستهای دارای اهمیت اساسی است، و در همین مورد:
الف. از همهٔ کشورهای فاقد تسلیحات هستهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای که هنوز توافق جامع تدابیر ایمنی یا پروتکل تعدیلشده را در مورد کمیتهای کوچک به اجرا نگذاشتهاند، میخواهد که این اقدام را فوراً انجام دهند،
ب. از تمامی کشورها میخواهد تا پروتکل الحاقی را که همراه با موافقتنامههای جامع پادمان، عناصر اصلی نظام مربوط به تدابیر ایمنی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تشکیل میدهند، امضا و تصویب کرده و به اجرا گذارند،
ج. به همهٔ کشورهای عضو تأکید میکند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید به تمامی منابع ضروری دسترسی داشته و از حق تأیید فعالیتها و استفادههای اعلامشده از مواد و تجهیزات هستهای و نبود فعالیتهای اعلامنشده برخوردار باشد، و به آژانس تأکید میکند که گزارشهای مربوط را به شورا ارائه کند؛
۱۶. کشورها را تشویق میکند که با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاریهای لازم را انجام دهند تا آژانس بتواند پایبندی کشورها به الزامات توافق مربوط به تدابیر را مورد تأیید قرار دهد، و بر تصمیم شورای امنیت در خصوص حمایت از اقدامات آژانس در این زمینه و بر اساس اختیاراتش تحت منشور آن، تأکید میکند؛
۱۷. متعهد میشود که اعلام خروج هر کشور از پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT) را -- شامل مواردی که در بیانیهٔ ارائه شده توسط آن کشور، پیرو مادهٔ ۱۰ این پیمان، توصیف شده است -- بدون تأخیر مورد توجه قرار دهد، و در همان حال به مذاکراتِ در حال جریان در طول بازبینی NPT در تشخیص استدلالهایی که تحت آن، کشورهای عضو پیمان میتوانند به طور جمعی به اعلامیهٔ خروج پاسخ دهند، توجه میکند، و تأکید میورزد که همهٔ کشورها، تحت قوانین بینالمللی مسئول هر گونه تخلفی که پیش از خروج از پیمان، از مفاد NPT مرتکب شوند، خواهند بود؛
۱۸. کشورها را ترغیب میکند تا به عنوان شرطی برای صادرات هستهای، مقرر دارند که کشور دریافتکننده، بپذیرد که اگر به همکاری خود با آژانس پایان دهد، یا از عضویت آن خارج شود یا شورای حکام آژانس تشخیص دهد که آن کشور به توافق پادمان آژانس پایبند نبوده است، کشور صادرکننده حق دارد تقاضای استرداد مواد و تجهیزات هستهای را که پیش از این وقایع ارسال کرده است -- علاوه بر هر گونه مواد هستهای ویژهای که از طریق استفاده از مواد و تجهیزات صادرشده، تولید شده است -- ارائه کند؛
۱۹. کشورها را ترغیب میکند تا این نکته را در نظر بگیرند که آیا کشور دریافتکننده، پروتکل الحاقی را بر اساس پروتکل الحاقی الگو در خصوص صادرات هستهای، امضا کرده و تصویب رسانده است یا نه؛
۲۰. از کشورها میخواهد که به عنوان یکی از شرایط صادرات هستهای، مقرر کنند که کشور دریافتکننده، بپذیرد که اگر به توافق مربوط با تدابیر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی پایان دهد، تدابیر امنیتی را در خصوص هرگونه مواد و تجهیزات هستهای که تا پیش از پایان توافق دریافت کرده است -- علاوه بر هر گونه مواد هستهای ویژهای که از طریق استفاده از مواد و تجهیزات صادر شده، تولید شده است -- ادامه دهد؛
۲۱. تبعیت جهانی از کنوانسیون محافظت فیزیکی از مواد هستهای و اصلاحیهٔ آن در سال ۲۰۰۵ و کنوانسیون کنترل فعالیتهای تروریسم هستهای را خواستار است؛
۲۲. از پیشنهادهای ماه مارس ۲۰۰۹ کمیتهٔ شورای امنیت، که متعاقب قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) ارائه گردید، برای استفادهٔ مؤثرتر از سازوکارهای موجود تأمین بودجه، شامل در نظر گرفتن تأسیس بودجهای داوطلبانه استقبال میکند، و بر تعهد خود به تشویق کشورهای عضو به اجرای کامل قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴)، با تضمین حمایت کامل و پایدار از فعالیتهای کمیتهٔ ۱۵۴۰، تأکید میکند؛
۲۳. بر نیاز به اجرای کامل قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) توسط کشورهای عضو، با هدف ممانعت بازیگران غیرعضو از دسترسی یا دریافت کمک و منابع مالی جهت دستیابی به سلاحهای کشتار جمعی و مواد و ابزار مربوطه، بر اساس این قطعنامه تأکید میکند، از کشورهای عضو میخواهد تا با کمیتهای که متعاقب این قطعنامه تأسیس شد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کنند، و در صورت درخواست این دو نهاد، آنها را جهت اجرای مفاد و شرایط قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) یاری دهند، و در همین زمینه از بازبینی جامع و قریبالوقوع شرایط اجرای قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) به منظور افزایش کارآیی آن، استقبال میکند، و تمامی کشورها را به مشارکت فعال در این بازبینی فرا میخواند؛
۲۴. از کشورهای عضو دعوت میکند که ظرف چهار سال، بهترین روشها را در جهت افزایش استانداردهای ایمنی و روشهای امنیت هستهای در اختیار [دیگران] بگذارند و معیارهای امنیت هستهای را جهت کاهش خطر تروریسم هستهای، و با هدف ایمنسازی تمامی مواد هستهای حساس از تمامی این خطرها، افزایش دهند؛
۲۵. از همهٔ کشورها میخواهد تا استفاده از اورانیوم با درجهٔ غنای بالا را برای اهداف غیرنظامی مسئولانه مدیریت کنند و تا بیشترین حد ممکن، از نظر فنآوری و اقتصادی، از جمله با اقداماتی نظیر تبدیل رآکتورهای پژوهشی و فرآیندهای تولید رادیوایزوتوپها به استفاده از سوخت اورانیوم با سطح غنیشدگی پایین به حداقل برسانند؛
۲۶. از همهٔ کشورها درخواست میکند که توان ملی خود را برای شناسایی، پیشگیری و از بین بردن حمل غیر قانونی مواد هستهای در درون مرزهای خود افزایش دهند و از کشورهایی که در چنین موقعیتی قرار دارند، میخواهد تا برای بهبود مشارکتهای بینالمللی و ظرفیتسازی در این زمینه تلاش کنند؛
۲۷. همهٔ کشورها را به انجام تمامی اقدامات ملی مناسب، بر اساس اختیارات و قوانین مقررات ملی خود و متناسب با قوانین بینالمللی، در جهت پیشگیری از تأمین بودجه و ارسال محمولههای مرتبط با گسترش تسلیحات هستهای، تقویت قوانین بازرسی صادرات، ایمنسازی مواد حساس و کنترل دسترسی به انتقال نامحسوس فنآوریهای مرتبط، تشویق میکند؛
۲۸. عزم خود را برای کنترل و بازرسی دقیقِ هر موقعیتی که با گسترش تسلیحات هستهای، ابزار یا مواد مورد استفاده آن مرتبط باشد، شامل ارتباط با بازیگران غیرعضو یا توسط -- به شیوهای که در قطعنامهٔ ۱۵۴۰ (۲۰۰۴) معین شدهاند -- و در صورت لزوم، انجام اقدامات ضروری برای تضمین حفظ صلح و امنیت جهانی، اعلام میدارد؛
۲۹. مصمم است این مسئله را همچنان در دستور کار خود نگاه دارد.
منبع
[ویرایش]
این اثر از یکی از اسناد رسمی سازمان ملل متحد برگزیده شده است. سیاست این سازمان مبتنی بر انتشار آثارش در حوزه مالکیت عمومی است تا «نظرات موجود در اسناد ملل متحد به صورت هر چه گستردهتر» اشاعه یابد.
بر اساس دستورالعمل اداری ST/AI/189/Add.9/Rev.2 که فقط به زبان انگلیسی موجود است، اسناد ذیل در تمام جهان در مالکیت عمومی قرار میگیرند:
|