کلیات سعدی/مواعظ/چو کسی درآمد از پای و تو دستگاه داری

by سعدی

۵۲ – ط

	چو کسی درآمد از پای و تو دستگاه داری			گرت آدمیتی هست دلش نگاه داری
	بره بهشت فردا نتوان شدن ز محشر			مگر از دیار دنیا که سر دو راه داری
	همه عیب خلق دیدن نه مروتست و مردی			نگهی بخویشتن کن که تو هم گناه داری[۱]
	ره طالبان و مردان کرمست و لطف و احسان[۲]			تو خود از نشان مردی مگر این کلاه داری
	بچه خرمی و نازان گرو از تو برد هامان			اگرت شرف همینست که مال و جاه داری
	چه درختهای طوبیست نشانده آدمی را			تو بهمیه وار الفت بهمین گیاه داری
	بکدام روسپیدی طمع بهشت[۳] بندی			تو که خریطه[۴] چندین ورق سیاه داری
	بدر خدای قربی طلب ای ضعیف همت			که نماند این تقرب که بپادشاه داری
	تو مسافری و دنیا، سر آب کاروانی			نه معولست پشتی که برین پناه داری
	که زبان خاک[۵] داند که بگوش مرده گوید			چه خوشست عیش وارث که بجایگاه داری
	تو حساب خویشتن کن نه عتاب خلق سعدی			که بضاعت قیامت عمل تباه داری[۶]

---

1. متن مطابق نسخهٔ قدیم معتبرست و در نسخهٔ قدیم معتبر دیگر چنین:

   	ز حدیث خلق باز آی و بخویشتن نظر کن			نه گرت عبادتی هست بسی گناه داری

2. کرمست و حکم و احسان و ورع طریق مردان.
3. خلاص.
4. جریده.
5. حال.
6. این بیت و بیت هفتم در یکی از نسخ قدیم نیست و مقطع غزل درین نسخه اینست:

   	بحدیث دیگرانت چه فراغتست سعدی			تو که در خریطه چندین ورق سیاه داری