کشاورزی و دامپروری - برنامه عمرانی چهارم
| برنامه‌های عمرانی کشور | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ - ۱۳۵۱ |
فصل پنجم - کشاورزی و دامپروری - برای اجرای برنامه‌ها و رسیدن به هدفهای تولید کشاورزی و دامپروری در دوران برنامه چهارم جمعاً مبلغ ۶۵ میلیارد ریال از اعتبارات‌عمرانی اختصاص یافته‌است. این مبلغ شامل هزینه‌های مستمر ناشی از اجرای برنامه سوم کشاورزی که به بودجه عادی دولت منتقل گردیده‌است نمی‌شود.
علاوه بر اعتبارات فوق در برنامه‌های سایر فصول مانند توسعه منابع آب، عمران دهات، راههای فرعی و عمران ناحیه‌ای و نظایر آن نیز اعتباراتی منظورگردیده که هر یک به نحوی در توسعه کشاورزی مؤثر می‌باشد.
هدفهای کلی
[ویرایش]هدفهای کلی کشاورزی و دامپروری در برنامه چهارم
۱ - هدفهای کلی برنامه چهارم کشاورزی و دامپروری که با توجه به امکانات تولید و روابط آن با بخشهای دیگر اقتصادی تعیین گردیده عبارتند از:
- الف - تأمین رشدی به میزان حداقل ۵ درصد متوسط سالانه در تولیدات ناخالص بخش کشاورزی به منظور تأمین احتیاجات غذایی روز افزون جمعیت‌کشور و همچنین تهیه مواد خام مورد نیاز صنایع داخلی و صادرات.
- ب - افزایش بازده کار و زمین از طریق اشاعه روشهای جدید تولید و بهره‌برداری.
- ج - بالا بردن سطح کار و فعالیت روستاییان از طریق ایجاد تنوع در اشتغال و توسعه دادن صنایع روستایی و ایجاد کار جدید برای کسانی که در دوران‌برنامه به جمعیت فعال روستایی اضافه می‌گردند.
- د - حفظ و توسعه و اصلاح منابع طبیعی اعم از آب و خاک - مرتع و جنگل - ماهی و شکار و بهره‌برداری مؤثر و معقول از این منابع.
- ه - تجدید تشکیلات جامعه روستایی و تقویت آن بر اساس فعالیت‌های تعاونی و خودیاری.
هدفهای عمده تولیدی
[ویرایش]۲ - هدفهای تولیدی در دوران برنامه به شرح جدول شماره ۱ خواهد بود.
جدول: دوره ۲۲ - جلد ۴ - صفحه ۲۱۵۰ الی ۲۱۵۲
به طوری که ملاحظه می‌شود ارزش کل تولیدات ناخالص بخش کشاورزی و دامپروری که در سال ۱۳۴۴ معادل ۱۱۲۶۲۰ میلیون ریال بوده‌است در سال ۱۳۵۱ به قیمتهای ثابت سال ۱۳۴۴ بالغ بر ۱۵۸۴۶۸ میلیون ریال خواهد گردید به این ترتیب مجموع رشد مورد محاسبه در دوران هفت ساله معادل ۴۰،۷ درصد و متوسط سالانه رشد معادل ۵ درصد می‌باشد.
سطح کشت محصولات کشاورزی
[ویرایش]۳ - سطح کشت محصولات کشاورزی که در پایان برنامه سوم معادل ۷،۱ میلیون هکتار می‌باشد در پایان برنامه چهارم به ۷،۵۵ میلیون هکتار بالغ‌خواهد گردید.
این افزایش (به میزان ۴۵۰ هزار هکتار) به خصوص در نتیجه به زیر کشت رفتن اراضی واقع در حوزه سدهایی است که در دوران برنامه سوم و چهارم‌ساخته و آماده می‌گردد. اراضی جدید شامل ۱۵۰ هزار هکتار اراضی دیم و ۳۰۰ هزار هکتار اراضی آبی است.
علاوه بر ۴۵۰ هزار هکتار مزبور معادل ۱۰۰ هزار هکتار اراضی آبی نیز در پایان برنامه چهارم آماده کشت خواهد گردید.
خط مشی‌های کلی
[ویرایش]۴ - برای نیل به هدفهای فوق خط مشی‌های کلی زیر مورد توجه قرار خواهد گرفت:
الف - تشویق افزایش تولید محصولاتی که در حال حاضر برای تأمین مصارف داخلی از خارج کشور وارد می‌گردد.
ب - تشویق سرمایه‌گذاری خصوصی و تأکید به سرمایه‌گذاری دولتی در مناطقی که از نظر تولید محصول استعداد بیشتری دارند.
ج - تضمین نرخ محصولات مهم کشاورزی در سطحی که موجب تشویق سرمایه‌گذاری برای تولید آن محصولات باشد.
د - تشکیل شرکتهای سهامی زراعی به وسیله دهقانانی که صاحب زمین شده‌اند بر اساس اصول تعاون تولید.
ه - تجهیز سرمایه‌های پراکنده در دهات و شهرها و تشویق صاحبان سرمایه به ایجاد واحدهای بزرگ با مشارکت در سرمایه‌گذاری در واحدهایی که‌هدف آنها تهیه محصول به مقیاس وسیع جهت فروش در بازار باشد.
و - افزایش سرمایه نقدی مؤسسات اعتباری دولت و ایجاد تسهیلات بیشتر در شرایط پرداخت وامهای کشاورزی و دامپروری و به خصوص فراهم‌کردن موجبات لازم جهت نظارت در مصرف صحیح وام.
ز - توسعه شرکتهای تعاونی و تقویت آنها از طریق بالا بردن میزان سرمایه و فراهم کردن وسائل هدایت و آموزش مدیران و اعضاء شرکت.
ح - توجه خاص به آموزش کشاورزی و دامداری در تمام سطوح و بالاخص سعی در تعلیم و تربیت تکنیسین و کارگر ماهر در رشته‌های مختلف‌زراعت و دامداری.
ط - اتخاذ تدابیر لازم برای حداکثر استفاده از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در انجام خدماتی که فعلاً دولت به عهده دارد.
ی - توجه کامل به تحقیقات کشاورزی و دامپروری و فراهم کردن کادر - وسائل و تجهیزات لازم.
ک - بسط روشهای فنی جدید کشاورزی در سطح روستاها از طریق استفاده کامل از نتایج تحقیقات علمی و عملی کشاورزی و تعمیم و ترویج آنها.
ل - بهره‌برداری از منابع دریاها و رودخانه‌ها به نحوی که بتوان قسمتی از کمبود پروتئین حیوانی مورد نیاز را از این منابع جبران نمود.
م - بهره‌برداری به مقیاس وسیع و با روشهای جدید از اراضی که در نتیجه بستن سدها آبیاری شده یا می‌شود از طریق تشویق بخش خصوصی ومبادرت مستقیم دولت به ایجاد واحدهای بزرگ زراعی و دامداری در موارد فقدان داوطلب و یا عدم تخصص و یا عدم کفایت سرمایه در بخش‌خصوصی.
برنامه‌های مهم کشاورزی و دامپروری و سیاستهای اجرایی آن
[ویرایش]برنامه‌های مهم کشاورزی و دامپروری و سیاستهای اجرایی آن
۵ - اهم برنامه‌هایی که در دوران برنامه چهارم برای وصول به هدفهای مذکور اجرا خواهد گردید به شرح زیر می‌باشد:
الف - عملی ساختن بهره‌برداری مناسب و متعادل از منابع ارضی - تثبیت سطح مراتع و جنگلها و تقلیل سطح آیش به منظور فراهم نمودن سیستم‌استفاده مناسب و معادل از زمینهای مزروعی و گرایش در جهت توسعه و استفاده بیشتر از زراعت عمقی در برنامه چهارم.
ب - مطالعه و ترویج استفاده بهتر از منابع آب - نوع آبیاری و پوشش بستر کانالها و نهرها که در مصرف آب صرفه‌جویی می‌نماید.
ج - مکانیزاسیون کشاورزی - برای مکانیزاسیون کشاورزی کشور اقدام به افزایش مزارع بزرگ مکانیزه و ایجاد کارخانه تراکتورسازی خواهد شد و تعدادتراکتور موجود با توجه به جایگزینی تراکتورهای فرسوده از ۱۷۵۰۰ به ۲۴۰۰۰ خواهد رسید.
د - توسعه مصرف کود حیوانی و شیمیایی - انواع کودهای سبز و حیوانی و شیمیایی برای اصلاح و تقویت اراضی زراعی به کار رفته و به طرق‌مختلف مصرف آنها ترویج و تشویق خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود مصرف کود شیمیایی از ۱۳۰ هزار تن در پایان برنامه سوم به ۳۵۰ هزار تن در پایان‌برنامه چهارم برسد.
ه - حفظ نباتات - به منظور حفظ نباتات، مطالعات شناسایی آفات و طرز مبارزه با آنها به عمل آمده و از سرایت آفات و بیمارهای از خارج نیز جلوگیری‌خواهد گردید. در مورد آفات عمومی از قبیل ملخ و سن و موش در وسعت ۳،۶ میلیون هکتار مبارزه خواهد شد. و در مورد آفات خصوصی که به عهده بخش‌خصوصی خواهد بود دولت وظیفه ترویج و اشاعه طرق مبارزه را به عهده خواهد داشت.
و - اصلاح و تهیه و توزیع بذر و نهال - نهالهای خوب در ۳۷ ایستگاه استانی و انواع بذرهای مرغوب و اصلاح شده در ۱۴۰ هکتار تهیه و به قیمت‌مناسب در بین علاقمندان توزیع خواهد شد.
ز - اصلاحات ارضی مرحله دوم - اصلاحات راضی تکمیل و فروش املاک اجاره‌ای به کشاورزان، تشویق و تهیه نقشه کاداستر و بررسی مسائل‌اقتصادی اراضی زراعی انجام خواهد گردید.
ح - ترویج اصول نوین کشاورزی - علاوه بر اجرای قانون سپاه ترویج و آبادانی با استخدام تعداد لازم مروج از بین فارغ‌التحصیلان کشاورزی و توسعه‌کادر فنی سازمان ترویج نتایج تحقیقات و بررسیهای جدید مستقیماً در روستاها در دسترس زارعین قرار خواهد گرفت.
ط - تحقیقات کشاورزی - در مراکز تحقیقاتی وزارت و دانشکده‌های کشاورزی بررسی مسائل کشاورزی و دامپروری با کمک استادان و کارشناسان درسطوح وسیعتر ادامه خواهد یافت.
ی - آموزش کشاورزی - با افزایش تعداد سپاهیان ترویج و آبادانی و کادر سازمان ترویج کشاورزی و تکمیل کلاسهای تعلیماتی برای دامداران وکشاورزان، اصول نوین دامداری و کشاورزی ترویج خواهد گردید.
ک - اقتصاد روستایی و بازاریابی محصولات کشاورزی - این فعالیتها از طریق تأسیس انستیتوی بازاریابی، تکمیل شرکتهای تعاونی، افزایش ظرفیت‌سیلوها، ایجاد انبارها و سردخانه‌ها و استاندارد کردن محصولات و اصلاح مقررات خرید و فروش توسعه خواهد یافت.
ل - اعتبارات کشاورزی - در دوره برنامه ۱۴ میلیارد ریال اعتبار به صورت وامهای کوتاه و متوسط و طویل‌المدت توسط مؤسسات اعتبار دهنده کشوربه تولیدکنندگان محصولات کشاورزی اعطاء خواهد شد.
م - امور دام:
- (۱) تأمین خوراک دام - با افزایش سطح علوفه‌کاری و بذر افشانی در یک میلیون هکتار از مراتع و همچنین ترویج استفاده از مازاد محصولات‌کشاورزی مصرف خوراک دام کشور تأمین خواهد شد.
- (۲) - اصلاح نژاد و روشهای دامداری از طریق وارد کردن دام و طیور از خارج توسعه تلقیح مصنوعی، اداره سلکسیون دامها و ترویج اصول دامداری‌نوین در بین علاقمندان در سطوح وسیعتر اشاعه خواهد یافت.
- (۳) - بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان از قبیل سل و بروسلوز ریشه‌کن خواهد شد و بیماریهای سیاه زخم و آبله تحت کنترل در خواهد آمد ومبارزه با سایر بیمارهای دامی اعم از واگیر و انگلی توسعه خواهد یافت.
ن - حفظ منابع طبیعی کشاورزی و بهره‌برداری از آنها - از منابع طبیعی کشور (جنگل و مرتع و خاک و شکار و ماهی) در پنج سال آینده بهره‌برداری‌صحیح‌تر به عمل خواهد آمد و بازده در واحد سطح افزایش خواهد یافت و ضمناً در مناطقی از کشور این گونه منابع توسعه خواهد یافت.
س - سازمانهای اداری - در تشکیلات مؤسسات اجرایی به منظور اجرای سریع و صحیح برنامه‌ها تجدید نظر خواهد شد تا قادر شوند در اسرع وقت وبا کمترین هزینه عملیات اجرایی برنامه را انجام دهند.
اعتبارات عمران کشاورزی و دامپروری
[ویرایش]اعتبارات عمرانی کشاورزی و دامپروری در برنامه چهارم
۶ - برای اجرای برنامه‌های مذکور و رسیدن به هدفهای تولید کشاورزی و دامپروری در دوران برنامه چهارم جمعاً مبلغ ۶۵ میلیارد ریال از اعتبارات‌عمرانی اختصاص یافته‌است. این مبلغ شامل هزینه‌های مستمر ناشی از اجرای برنامه سوم کشاورزی که به بودجه عادی دولت منتقل گردیده است‌نمی‌شود.
علاوه بر اعتبارات فوق در برنامه‌های سایر فصول مانند توسعه منابع آب، عمران دهات، راههای فرعی و عمران ناحیه‌ای و نظایر آن نیز اعتباراتی منظورگردیده که هر یک به نحوی در توسعه کشاورزی مؤثر می‌باشد.
توزیع اعتبارات عمرانی کشاورزی به ترتیب زیر پیش‌بینی گردیده‌است.
جدول: دوره ۲۲ - جلد ۴ - صفحه ۲۱۵۸