پروین اعتصامی (مثنویات و تمثیلات و مقطعات)/شباهنگام، کاین فیروزه گلشن

الگو:سرصفحه:

//


	شباهنگام، کاین فیروزه گلشن،			/ ز انوار کواکب، گشت روشن،
	غزال روز، پنهان گشت از بیم؛			/ پلنگ شب، برون آمد ز مَکمَن.
	روان شد خارکن با پشته‌ی خار،			/ بِخَسته، دست و پا و پشت و گردن.
	به کُنج لانه، مور آرامگه ساخت،			/ شده آزرده، از دانه کشیدن.
	به رسم و راهِ دیرین، داد چوپان،			/ در آغِل، گوسفندان را نشمین.
	کبوتر جُست اندر لانه راحت؛			/ زَغَن در آشیان بنمود مسکن.
	جهان را سوگ بگرفت و شباویز،			/ به سانِ سوگواران کرد شیون.
	زمانِ خُفتن آمد ماکیان را؛			/ نچیده مانْد آن پاشیده ارزن.
	نهاد از دست، مرد کارگر کار،			/ که شد بیگاه وقت کار کردن.
	هم افسونگر رهایی یافت، هم مار؛			/ هم آهنگر بیاسود و هم آهن.
	لحافِ پیرزن را پارگی مانْد،			/ که نتوانست نخ کردن به سوزن.
	بیارامید صید، آسوده در دام،			/ به شوقِ شادیِ روزِ رهیدن.
	دروگر، داس خود بنهاد بر دوش؛			/ تبرزن، رخت خود پوشید بر تن.
	عَسَس بیدار مانْد، آری چه نیکوست،			/ برای خفتگان، بیدار بودن!
	به بامِ خلق، بَرشُد دزدِ طَرّار			/ کمینِ رهگذاران کرد رهزن.
	ز بی خوابی شکایت کرد بیمار،			/ که شد نزدیک، رنجِ شب نخفتن.
	بدوشیدند شیرِ گوسفندان،			/ بیاسودند گاو و گاوآهن.
	خروش از جانب میخانه برخاست،			/ زِ بس جام و سبو در هم شکستن.
	زِ تاریکی، زمین بگرفت اِسپَر؛			/ زِ اَنجُم آسمان بر بست جوشن.
	زِ مشرق، گشت ناهید آشکارا،			/ چو تابنده گهر، از تیره معدن.
	شهاب ثاقب، از دامان افلاک،			/ فرو افتاد، چون سنگِ فلاخن.
	بناتُ النَّعش، خونین کرده رخسار،			/ زِ مویه کردن و از موی کندن.
	ثَوابِت، جمله حیران ایستاده،			/ چو محکومان به هنگام زِلیفَن.
	به کنج کلبه‌ی تاریکْ بختان،			/ فروتابید نورِ مَه زِ رُوزن.
	بر آمد صبحدم، مِهرِ جهانتاب،			/ به سانِ حور از چنگِ هَریمن.
	فرو شستند چینِ زلفِ سنبل؛			/ بیفشاندند گَرد از چهرِ سوسن.
	زِ سر بگرفت سعی و رنج خود، مور؛			/ بشد گنجشک، بهر دانه جُستن.
	نمانَد توسنی و راهواری،			/ زِ ناهمواری ایام توسن.
	بدین گونه است آیینِ زمانه،			/ زمانی دوستدار و گاه دشمن
	پدید آرد گهی صبح و گهی شام؛			/ گهی اردیبهشت و گاه بهمن.
	دریغا، کاروان عمر بگذشت،			/ ز سال و ماه و روز و شب گذشتن.
	زِ گیر و دار این دامِ بلاخیز،			/ جهان تا هست، کس را نیست رَستَن.
	اگر نیک و اگر بد گردد احوال،			/ نیفتد چرخه‌ی گیتی ز گشتن.
	دهد این سودگر، ای دوست، ما را،			/ گهی کرباس و گاهی خزِّ اَدکَن.
	به دانش، زنگ از این آیینه بِزْدای؛			/ به صیقل، زنگ را دانی زِدودن.
	چو اسرائیلیان، کفرانِ نعمت،			/ مکن، چون هست هم سَلوی' و هم مَنّ.
	کتاب حکمت و عرقان چه خوانی،			/ نخوانده اَبجَد و حُطّی و کَلمَن؟
	حقیقت گوی شو، پروین! چه ترسی؟			/ نشاید بهر باطل، حق نهفتن!