هدفها و اصول - برنامه عمرانی چهارم
| برنامه‌های عمرانی کشور | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ - ۱۳۵۱ |
فصل اول - هدفها و اصول برنامه چهارم
هدف های کلی
[ویرایش]۱ - به منظور تحکیم ارکان تحولات انقلابی سالهای اخیر و تأمین حداکثر بهره‌برداری از نظم نوین اجتماعی در جهت نیل به مراحل پیشرفته‌تر جامعه‌ای‌مرفه یعنی جامعه‌ای که به اقتصادی قوی متکی باشد و در آن جامعه به کلیه استعدادها برای رشد و ابراز وجود فرصتهای متساوی داده شود و از‌استعدادها هر چه بیشتر در جهت حداکثر پیشرفت جامعه استفاده گردد هدفهای کلی برنامه چهارم عمرانی کشور به شرح ذیل خواهد بود:
الف - تسریع رشد اقتصاد و تکثیر درآمد ملی از راه افزایش قدرت تولید با اتکاء بیشتر به توسعه صنعتی و بالا بردن بازده سرمایه و استفاده از روشهای‌مترقی در کلیه فعالیتها و گسترش تحقیقات علمی و عملی خاصه در جهت حل مسائل توسعه اقتصادی.
ب - توزیع عادلانه‌تر درآمد از راه تأمین کار و گسترش خدمات اجتماعی و رفاه (به ویژه خدمات آموزشی - بهداشتی و درمانی) برای کلیه افراد و‌افزایش فعالیتهای آبادانی و بهسازی به خصوص در روستاها.
ج - کاهش وابستگی به خارج بر اساس افزایش قدرت تولید - رفع احتیاجات اساسی و تسریع در رشد بخش کشاورزی به منظور تأمین حداکثر مواد‌غذایی مورد نیاز جمعیت و حداکثر مواد اولیه مورد نیاز صنایع در داخل کشور و همچنین تهیه کالاهای صنعتی مورد مصرف عامه مردم در داخل‌مملکت.
د - تنوع بخشید به کالاهای صادراتی کشور و گسترش بازارهای موجود و دستیابی به بازارهای جدید خارجی.
ه - بهبود خدمات اداری از طریق ایجاد تحول اساسی در نظم اداری.
همچنین تعمیم روشهای مترقی مدیریت در کلیه وزارتخانه‌ها و سازمانهای عمومی و خصوصی و تقویت بنیه دفاعی کشور به نحوی که دولت بتواند‌هماهنگ با تحولات عمیق اجتماعی و اقتصادی مملکتی وظایف سنگینی را که به عهده دارد انجام دهد.
هدف های کمی در کل اقتصاد
[ویرایش]۲ - به منظور تسریع در رشد اقتصادی طی برنامه چهارم، افزایش تولید ناخالص ملی به میزان ۵۷ درصد که به طور متوسط مستلزم در حدود ۹ درصد‌رشد سالانه است مورد نظر قرار گرفته است. بدین ترتیب پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص ملی از ۵۲۰ میلیارد ریال در پایان برنامه سوم به حدود ۸۱۵ میلیارد ریال در پایان برنامه چهارم برسد.
با رشد سالانه جمعیت به میزان ۲،۶ درصد ارزش تولید ناخالص سرانه از حدود ۱۹،۵ هزار ریال (۲۵۷ دلار) به حدود ۲۶،۹ هزار ریال (۳۵۵ دلار) و‌درآمد سرانه از ۱۶،۷ هزار ریال (۲۲۰ دلار) در پایان برنامه سوم به ۲۳،۳ هزار ریال (۳۰۷ دلار) در پایان برنامه چهارم افزایش خواهد یافت.
سرمایه گذاری ثابت لازم برای تأمین هدف فوق جمعاً ۸۱۰ میلیارد ریال در طی پنج سال برنامه چهارم برآورد شده است که ۷۴۳ میلیارد ریال آن از منابع‌داخلی و ۶۷ میلیارد ریال یعنی حدود ۸،۲ آن از منابع خارجی تأمین خواهد گردید.
ضمناً در مدت مذکور نسبت پس‌انداز به تولید ناخالص ملی از ۱۸ درصد به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت. ارزش صادرات کالاها و خدمات کشور(شامل نفت) از حدود ۱۵۲ میلیارد ریال در پایان برنامه سوم به حدود ۳۱۴ میلیارد ریال در پایان برنامه چهارم خواهد رسید یا به عبارت دیگر به طور‌متوسط ۱۵،۶ درصد رشد سالانه خواهد داشت.
ارزش واردات کالاها و خدمات کشور نیز از حدود ۱۱۱ میلیارد ریال در پایان برنامه سوم به حدود ۲۰۵،۷ میلیارد ریال در پایان برنامه چهارم خواهد‌رسید و به طور متوسط ۱۳،۱ درصد رشد سالانه خواهد یافت.
۳ - در تأمین هدفهای رشد و سرمایه‌گذاری فوق‌الذکر، رشد مصارف بخش عمومی از حداکثر ۱۰ درصد در سال و رشد مصارف بخش خصوصی از‌حداکثر ۶،۷ درصد در سال نباید تجاوز نماید و سیاست دولت طی برنامه چهارم متوجه تحقق این منظور خواهد بود.
اصول تعیین اولویت و میزان رشد بخشها
[ویرایش]۴ - توجه به اصول زیر از جمله مبانی تعیین اولویت و رشد بخشها در برنامه چهارم است:
الف - تأکید در سرمایه‌گذاری صنعتی.
ب - تأکید در سرمایه‌گذاری کشاورزی.
ج - ادامه سرمایه‌گذاری در زیر بنای اقتصادی.
د - بالا بردن بهره‌وری.
بر اساس اصول فوق‌الذکر و محاسبات مربوط به مصرف داخلی و صادرات و واردات و امکانات فنی افزایش تولیدات در داخل کشور هدف کل تولید به‌ترتیب مذکور در جدول شماره ۱ و .۱ الف در نظر گرفته شده است.
جدول: دوره ۲۲ - جلد ۴ - صفحه ۲۱۱۱ الی ۲۱۱۳