نظامی (خسرو و شیرین)/جوابش داد سرو لاله رخسار
ظاهر
جوابش داد سرو لاله رخسار | که دایم باد دولت بر جهاندار | |||||
فلک بند کمر شمشیر بادت | تن پیل و شکوه شیر بادت | |||||
سری کز طوق تو جوید جدائی | مباد از بند بیدادش رهائی | |||||
به چشم نیک بینادت نکو خواه | مبادا چشم بد را سوی تو راه | |||||
مزن طعنه که بر بالا زدی تخت | کنیزان ترا بالا بود رخت | |||||
علم گشتم به تو در مهربانی | علم بالای سر بهتر تو دانی | |||||
من آن گردم که از راه تو آید | اگر گرد تو بالا رفت شاید | |||||
تو هستی از سر صاحب کلاهی | نشسته بر سریر پادشاهی | |||||
من ار عشقت بر آورده فغانی | به بامی بر چو هندو پاسبانی | |||||
جهانداران که ترکان عام دارند | به خدمت هندوئی بر بام دارند | |||||
من آن ترک سیه چشمم بر این بام | که هندوی سپیدت شد مرا نام | |||||
و گر بالای مه باشد نشستم | شهنشه را کمینه زیر دستم | |||||
دگر گفتی که آنان کار جمندند | چنین بر روی مهمان در نبندند | |||||
نه مهمانی توئی باز شکاری | طمع داری به کبک کوهساری | |||||
و گر مهمانی اینک دادمت جای | من اینک چون کنیزان پیش بر پای | |||||
به صاحب ردی و صاحب قبولی | نشاید کرد مهمان را فضولی | |||||
حدیث آنکه در بستم روا بود | که سرمست آمدن پیشم خطا بود | |||||
چو من خلوت نشین باشم تو مخمور | ز تهمت رای مردم کی بود دور | |||||
ترا بایست پیری چند هشیار | گزین کردن فرستادن بدین کار | |||||
مرا بردن به مهد خسرو آیین | شبستان را به من کردن نو آیین | |||||
چو من شیرین سواری زینی ارزد | عروسی چون شکر کاوینی ارزد | |||||
تو میخواهی مگر کز راه دستان | به نقلانم خوری چون نقل مستان | |||||
به دست آری مرا چون غافلان مست | چو گل بوئی کنی اندازی از دست | |||||
مکن پرده دری در مهد شاهان | ترا آن بس که کردی در سپاهان | |||||
تو با شکر توانی کرد این شور | نه با شیرین که بر شکر کند زور | |||||
شکر ریز ترا شکر تمام است | که شیرین شهد شد وین شهد خام است | |||||
دو لختی بود در یک لخت بستند | ز طاووس دو پر یک پر شکستند | |||||
دو دلبر داشتن از یکدلی نیست | دو دل بودن طریق عاقلی نیست | |||||
سزاوار عطارد شد دو پیکر | تو خورشیدی تو را یک برج بهتر | |||||
رها کن نام شیرین از لب خویش | که شیرینی دهانت را کند ریش | |||||
تو از عشق من و من بینیازی | به من بازی کنی در عشقبازی | |||||
مزن شمشیر بر شیرین مظلوم | ترا آن بس که بردی نیزه در روم | |||||
چو سلطان شو که با یک گوی سازد | نه چون هندو که باده گوی بازد | |||||
زده گوئی بده سوئیست ناورد | ز یک گوئی به یک گوئی رسد مرد | |||||
مرا از روی تو یک قبله در پیش | ترا قبله هزار از روی من بیش | |||||
اگر زیبا رخی رفت از کنارت | ازو زیباتر اینک ده هزارت | |||||
ترا مشگوی مشگین پر غزالان | میفکن سگ بر این آهوی نالان | |||||
ز دور اندازی مشکوی شاهم | که در زندان این دیر است چاهم | |||||
شوم در خانه غمناکی خویش | نگه دارم چو گوهر پاکی خویش | |||||
گل سر شوی ازین معنی که پاکست | بسر برمیکنندش گرچه خاکست | |||||
بیاساید همه شب مرغ و ماهی | ثنیاسایم من از جانم چه خواهی | |||||
منم چون مرغ در دامی گرفته | دری در بسته و بامی گرفته | |||||
چو طوطی ساخته با آهنین بند | به تنهائی چو عنقا گشته خرسند | |||||
تو در خرگاه و من در خانه تنگ | ترا روزی بهشت آمد مرا سنگ | |||||
چو من با زخم خو کردم درین خار | نه مرهم باد در عالم نه گلزار | |||||
دور روز عمر اگر داد است اگر دود | چنان کش بگذرانی بگذرد زود | |||||
بلی چون رفت باید زین گذرگاه | ز خارا به بریدن تا ز خرگاه | |||||
برین تن گو حمایل بر فلک بست | به سرهنگی حمایل چون کنی دست | |||||
به گوری چون بری شیر از کنارم | که شیرینم نه آخر شیر خوارم | |||||
نه آن طفلم که از شیرین زبانی | به خرمائی کلیجم را ستانی | |||||
درین خرمن که تو بر تو عتابست | به یک جو با منت سالی حسابست | |||||
چو زهره ارغنونی را که سازم | بیازارم نخست آنگه نوازم | |||||
چو آتش گرچه آخر نور پاکم | به اول نوبت آخر دودناکم | |||||
نخست آتش دهد چرخ آنگهی آب | به حال تشنگان در بین و دریاب | |||||
به فیاضی که بخشد با رطب خار | که بیخارم نیابد کس رطبوار | |||||
رطب بیاستخوان آبی ندارد | چو مه بیشب و من شیرینم ای شاه | |||||
بسی هم صحبتت باشد درین پوست | ولیکن استخوان من مغزم ای دوست | |||||
تو در عشق من از مالی و جاهی | چه دیدی جز خداوندی و شاهی | |||||
کدامین ساعت از من یاد کردی | کدامین روزم از خود شاد کردی | |||||
کدامین جامه بر یادم دریدی | کدامین خواری از بهرم کشیدی | |||||
کدامین پیک را دادی پیامی | کدامین شب فرستادی سلامی | |||||
تو ساغر میزدی با دوستان شاد | قلم شاپور میزد تیشه فرهاد |