پرش به محتوا

معادن - برنامه عمرانی پنجم

از ویکی‌نبشته

برنامه‌های عمرانی کشور تصمیم‌های مجلس

قوانین مصوب مجلس شورای ملی

برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶

فصل دهم - معادن

هدف های اساسی

[ویرایش]

‌شناخت منابع و ذخائر معدنی نخستین گام در راه بهره‌برداری از معادن کشور می‌باشد. در برنامه پنجم هدف کلی این بخش آن است که فعالیت معدنی به‌صورت یک فعالیت مرتبط و هم بسته یا بخش صنعت و سایر فعالیت‌های اقتصادی کشور درآمده و اثرات آن در اقتصاد داخلی نمایان گردد.
‌به این منظور:

‌:- الف : مطالعات زمین‌شناسی و تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی کشور در مساحتی حدود ۷۰۰ هزار کیلومتر مربع که هنوز مورد مطالعه زمین‌شناسی قرار‌نگرفته است انجام خواهد گرفت و نقشه‌های زمین‌شناسی کشور به مقیاس:

(۲۵۰).(۱) و (۱۰۰).(۱) و (۵۰).(۱) هزارم بر حسب ضرورت تهیه خواهد شد.

- ب : حداقل در ۲۵ درصد از مساحت کشور (۴۰۰ هزار کیلومتر مربع) به ترتیب اولویت، پژوهشهای معدنی اصولی در دو مرحله شامل مرحله‌اکتشافات مقدماتی و عمومی و مرحله اکتشافات تفصیلی در نقاط و حوزه‌هایی که علائم و آثار قابل ملاحظه معدنی مشاهده گردیده انجام خواهد شد.
- پ : از معادن مکشوفه کشور اعم از سنگ مس، سنگ آهن، ذغال‌سنگ، سرب، روی و کرومیت که ذخائر و شرایط آنها معلوم شده است بهره‌برداری به‌عمل خواهد آمد و با تبدیل مواد اولیه معدنی بالاخص آنهایی که تا کنون مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند به کالاهای قابل مصرف در داخل کشور و قابل‌صدور به خارج، ارزش افزوده حاصل از تولیدات معدنی مستقیماً عاید اقتصاد کشور می‌گردد. اهم این معادن به شرح زیر می‌باشند.

‌* معادن مس سرچشمه - میدوک - چهارگنبد - عباس‌آباد و مزرعه.

  • معادن ذغال‌سنگ چغارت و بافق - تنگه‌زاع و گل‌گوهر.
  • معادن ذغال‌سنگ کرمان و جبال البرز و شاهرود.
  • معادن خاک نسوز و مواد فرعی ذوب آهن.
  • معادن سرب نخلک و قنات مروان.
  • معادن کرومیت.
  • معدن طلای موته.
  • معادن متفرقه و معادن جدیدالاکتشاف.

سیاست ها و خط مشی کلی

[ویرایش]

‌خط مشی‌ها و سیاستهای کلی مربوط به معادن در برنامه پنجم به شرح زیر می‌باشد:
‌:الف - تقویت بنیه مالی سازمان زمین‌شناسی کشور به منظور تأمین کادر فنی و تجهیزات لازم.

ب - استفاده از روشهای جدید متداول در دنیا از طریق جلب خدمات مؤسسات خارجی و مهندسین مشاور ذیصلاحیت به منظور انجام اکتشافات‌اصولی معدنی.
پ - بهره‌برداری از منابع کشف شده معدنی از طریق تشویق بخش خصوصی و در صورت لزوم رأساً توسط بخش دولتی.
ت - ایجاد امکانات زیربنایی توسط دولت از قبیل شبکه راه‌های معدنی و تأمین آب و برق و تسهیلات حمل و نقل مواد معدنی و کمک به امر‌خانه‌سازی کارگران معدن.
ث - آموزش و تأمین کادر فنی معدن در سطوح مختلف توسط بخش دولتی.
ج - کمک دولت به بهره‌برداران خصوصی معادن از طریق عملیات گمانه‌زنی به منظور ذخیره‌یابی معادن و همچنین ارائه روش استخراج معدن و‌مطالعات معدنی کانه‌آرایی.
چ - کمک مالی دولت به بخش خصوصی از طریق ایجاد صندوق خاص معادن و یا ایجاد شعب معدنی در بانکهای تخصصی موجود با توجه به آنکه‌ذخیره معدن را به عنوان وثیقه قبول نمایند.
ح - تجدید نظر در سازمانهای معدنی کشور.
خ - تجدید نظر در قوانین و مقررات مربوط به بهره‌برداری معادن به منظور ایجاد تسهیلات لازم و تشویق و ترغیب بخش خصوصی جهت‌سرمایه‌گذاری در معادن و توجه به صادرات بیشتر.

هدف ها و برنامه های مشخص

[ویرایش]

‌برنامه معادن که بر پایه اصول اساسی فوق‌الذکر تهیه گردیده است بخش معادن کشور را به هدفهای کمی زیر خواهد رساند:
‌:الف - رشد متوسط ارزش افزوده معادن به قیمتهای ثابت معادل ۲۲،۳ درصد در سال تعیین شده است.

ب - صادرات سنگهای معدنی با رشد سالانه‌ای برابر ۱۳،۷ درصد افزایش خواهد یافت.
پ - مواد اولیه مورد نیاز کارخانه ذوب آهن آریامهر و کارخانه ذوب مس سرچشمه و همچنین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های ذوب آهن از طریق‌احیاء مستقیم از معادن کشور تأمین خواهد گردید و در صورت مثبت بودن نتایج مطالعات فنی و اقتصادی احداث کارخانه‌های ذوب و تغلیظ روی و‌سرب و تهیه فروکرم مواد معدنی مورد نیاز این کارخانه‌ها در داخل تأمین می‌گردد.

سرمایه گذاری و اعتبارات عمرانی

[ویرایش]

‌:الف - میزان سرمایه‌گذاری معدنی و هزینه‌های اکتشافی و زمین‌شناسی طی برنامه ۵۰ میلیارد ریال پیش ‌بینی گردیده که حدود ۹۴ درصد آن ( ۴۶،۵ ‌میلیارد ریال) از محل اعتبارات عمرانی تأمین خواهد شد و بقیه توسط بخش خصوصی انجام می‌گیرد.

ب - سرمایه‌گذاریهای معدنی دولت در برنامه پنجم به منظور تجهیز و بهره‌برداری معدن مس سرچشمه، معادن سنگ آهن ذغال‌سنگ و سایر مواد‌معدنی مورد نیاز کارخانه‌های ذوب آهن، انجام بررسیهای زمین‌شناسی، اکتشافات معدنی و کمک فنی به بهره‌برداران معادن خصوصی صورت خواهد‌گرفت.
پ - دولت از اعتبارات عمرانی مبلغ ۲ میلیارد ریال از طریق ایجاد صندوق خاص معادن و یا ایجاد شعب معدنی در بانکهای تخصصی موجود، به امر‌تجهیز و بهره‌برداری معادن توسط بخش خصوصی به صورت وام و مشارکت کمک خواهد کرد.

‌همچنین در تهیه شبکه راه‌های معدنی، تأمین آب، برق و تسهیلات مربوط به حمل و نقل مواد معدنی، دولت رأساً و یا مشترکاً با بخش خصوصی‌همکاری خواهد نمود.

ت - کل اعتبارات معادن از ۱۷،۳۰ میلیارد ریال در برنامه چهارم به ۴۷،۳۵ میلیارد ریال در برنامه پنجم بالغ می‌گردد.

‌جدول شماره (۱) کل اعتبارات معادن و جداول شماره (۲ و ۳) سرمایه‌گذاری در معادن را طی برنامه پنجم نشان می‌دهند.
‌جدول: دوره ۲۳ - جلد ۸ - صفحه ۴۴۳۷ الی ۴۴۳۹