مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۵۲

by مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ امرداد ۱۳۲۹ نشست ۵۲

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا

اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات

سال ششم – شماره ۱۵۹۲

۴شنبه ۱۸ امرداد ماه ۱۳۲۹

دوره شانزدهم قانونگذاری

شماره مسلسل ۵۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه ۵۲

مجلس دو ساعت و بیست و پنج دقیقه قبل از ظهر بریاست آقایی رضا حکمت تشکیل گردید.

۱ – قرائت غایبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور آقای گنجه

۳- بقیه مذاکره در لایحه تعرفه گمرکی

۴- معرفی آقای دکتر پورهمایون به سمت معاونت وزلرت اقتصاد ملی به وسیله آقای وزیر اقتصاد ملی

۵- بقیه مذاکره در لایحه تعرفه گمرکی

۶- معرفی آقای دکتر آل‌بویه به معاونت وزارت فرهنگ به وسیله آقای وزیر فرهنگ

۷- بقیه مذاکره در لایحه تعرفه گمرکی و خاتمه مذاکرات و ارجاع به مجلس سنا

۸- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دارایی

۹- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه

– قرائت غائبین جلسه

۱ – قرائت غائبین جلسه قبل

رئیس – صورت غائبین جلسه گذشته قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه – آقایان صفوی، امینی، اسکندری، اسلامی، فتحعلی افشار، محسن طاهری، حاذقی، دکتر راجی، اورنگ.

غائبین بی اجازه – آقایان ابریشم‌کار، حسن اکبر شهاب خسروانی، دکتر احمد سید امامی، سالار بهزادی، کاظم شیبانی، صدر میر حسینی، اعظم زنگنه.

دیرآمده با اجازه - آقایی شوشتری

دیرآمدگان بی اجازه - آقایان - محمد حسن امیر افشاری، محمد هراتی، مجید موقر، معین‌زاده، تولیت، سلطانی، خاک‌باز، سودآور، نصرتیان، علی‌محمد دهقان، سنندجی.

– بیانات قبل از دستور آقای گنجه

۲ – بیانات قبل از دستور آقای گنجه

رئیس – آقای گنجه

گنجه – امروز صورت جلسه نرسیده بنده می‌خواستم راجع به این موضوع تذکر بدهم حضورتان دستور بفرمائید صورت جلسات را سروقت برسانند البته آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند که در این اواخر در بعضی از روزنامه‌های مرکز موضوعاتی راجع به آذربایجان و اوضاع مرزی و سیاسی آنجا منتشر شده بود بنده می‌خواستم تذکر بدهم که اوضاع آذربایجان امروز در نهایت آرامش و سکون یکی هم این مطلب است که بعد از پنجسال که حکومت نظامی در صفحات آذربایجان مستقر بود ن خوشبختانه دولت کنونی با توجه به اوضاع و ترفیه حال و آسایش اهالی آذربایجان حکومت نظامی را در آنجا لغو کرد (شوشتری – و سایر جاها) و سایر جا‌ها (مکی – در اصفهان و آبادان لغو نکرده) اینستکه بنده خواستم از طرف آقایان نمایندگان آذربایجان از این اقدام مصلحت آمیز دولت که بعد از پنجسال زحمت و مشقت حاضر شده‌است که اهالی را در امور کشوری آزاد بگذارد تشکر و امتنان کنم.

مکی – حکومت نظامی اصفهان و آبادان را برنداشته‌اند.

رئیس – صورت مجلس امروز نداریم، آقای شوشتری – راجع به همین مطلب فرمایشی دارید؟

شوشتری – بنده می‌خواستم تذکر بدهم که صورت جلسه سه روز است نرسیده‌است.

رئیس – بلی، تند نویسی صورتمجلس را روز پنجشنبه بچاپخانه داده‌اند امروز تحقیق کردم از طرف تندنویسها انجام وظیفه شده، گفتم تحقیق کنند که چرا چاپخانه حاضر نکرده؟

شوشتری – بلی آقا سه جلسه‌است حاضر نشده.

رئیس – چهار نفر از آقایان تقاضای صحبت کرده‌اند، ولی بنده دیروز عرض کردم که چون اول وقت عده برای رای کافی است و آقایان نمایندگان حاضرند بکار لوایح می‌پردازیم و سه ربع آخر سه ساعت را برای اینکار تخصیص می‌دهیم که صحبت کنند (صحیح است)

مکی – آن می‌شود بعد از دستور دو نظامنامه اصلاح کرده بودند نطق بعد از دستور

فقیه‌زاده – بنده یک تذکر کوچکی دارم و آن اینست که نطقهای قبل از دستور و بعد از دستور یک تقاضاهائی است از دولت، خواهش می‌کنم امر بفرمائید که بعد از دستور هم کسی از طرف دولت در مجلس باشد

رئیس – جلسه مطابق آئین نامه مدتش سه ساعت است، وقتی که دو ساعت و ربع گذشت سه ربع به آخر جلسه مانده نوبت نطق بعد از دستور می‌شود

– بقیه مذاکره در لایحه تعرفه گمرکی

۳ – بقیه مذاکره در لایحه تعرفه گمرکی

رئیس – پیشنهادات لایحه تعرفه گمرکی قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم دولت مکلف است حقوق و عوارض گمرکی قند و چای و شکر و قماش نخی را تا هشتاد درصد تخفیف دهد، کشاورز صدر

رئیس – این پیشنهاد خرج است نمی‌شود رای گرفت برای اینکه در عوارض دولت تقلیل می‌دهد.

کشاورز صدر – اگر اجازه توضیح ندارم عرضی ندارم.

رئیس – بفرمائید توضیح بدهید ولی مطابق آئین نامه نیست.

کشاورز صدر – یک اشتباهی رخ داده‌است و آن اینطور است که خیال می‌کنند و این و طور هم در فکر جناب آقای رئیس جاگرفته‌است که نماینده پیشنهاد خرج نمی‌تواند بکند و صحیح است ولی وقتی که شما قانون مالیات را اینجا وضع می‌کنید در اینجا نماینده حق دارد بگوید مالیات زیاد نگیرید یا کم بگیرید این اصل فلسفه وضع همان قانون است که مطرح است آمده‌اند اختیار می‌خواهند بدولت بدهند برای حقوق و عوارض گمرکی، آیا یک نماینده حق ندارد پیشنهاد کند که دولت مکلف است از فلان جنس که مورد احتیاج عامه‌است کمتر بگیرد و از فلان جنس که مورد احتیاج نیست و لوکس است زیادتر بگیرد بنظر بنده جناب آقای رئیس این از آن مواردی است که هر نماینده حق دارد نظریات خودش را بگوید و اگر اینطور شود معنیش اینست که ما اختیار بدهیم بدولت و دولت حق داشته باشد تصمیم بگیرد ولی ما خودمان در تغییر آن حق نداشته باشیم البته یک وقت وزیر دارائی میاید تذکر می‌دهد که اگر ما این کار را بکنیم مصلحت نیست، برای اینکه عایدات ما کم می‌شود و ما نمی‌توانیم این اقدام را بکنیم آنوقت مجلس را بادلائل قانع می‌کند مجلس پیشنهاد نماینده رای ندهد اما این مطلبی که می‌گویند نمی‌شود پیشنهاد کرد قانونی که اختیار بدولت می‌دهد که میزان حقوق گمرکی را معین بکند که چکار بکند این بنظر بنده درست نیست بنابراین از طرف دولت هم کسی نیامده‌است که این نظر را رد بکند، شاید اگر استدلال کرد وزیر دارائی بنده هم قبول بکنم که دست است و صدهشتاد را تخفیف بدهم صدی چهل بشود ولی حالا که چنین استدلالی نشده و بنده از مقام ریاست که کمال احترام را بهشان درام اینست که این حق نمایندگان را محفوظ بدارند این پیشنهادات مفید است این پیشنهادات هزینه زندگی را پایین میاورد این پیشنهادات است که پذیرفتن آن از طرف دولت دلیل وجودی دولت تحولی است حالا بسته نیظر مقام ریاست و نمایندگان محترم است بنده اگر می‌گویم از قماش و از مایحتاج عمومی کم بکنند برای اینست که آن لخت و عورهای ولایات آن بیچاره هائی که دو متر چیت می‌خواهند بپوشند استطاعت خرید داشته باشند الان روزنامه کیهان اینجاست نوشته‌است که ۴۰ درصد بقماش نخی افزوده‌است، اینست که این صحیح نیست (مکی – دولت تحول است) این خدمت به مملکت است وایکاش من می‌توانستم و جناب آقای رئیس اجازه می‌دادند و آنهم مقدمه این پیشنهاد بشود که من این سرمقاله جامع آقای فرامرزی را اینجا می‌خواندم تا وظیفه نمایندگی معلوم می‌شد، من از صمیم قلب به این نویسنده بزرگوار تعظیم می‌کنم ولی چون الان حق ندارم بعدا" یکروز قبل از دستور سر مقاله ایشان را می‌خوانم تا معلوم شود وظیفه مجلس هم چیست؟

رئیس – باید رعایت کرد که آئین‌نامه اجرا شود، ماده ۱۳۷ قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۱۳۷ – هیچیک از نمایندگان نمی‌تواند بهیچ عنوان چه مستقلا و چه در ضمن لوایح و طرحها پیشنهاد خرج، یا پیشنهادی که بالواسطه مستلزم خرج باشد بنماید

کشاوزر صدر – بموجب همین ماده اعتراض دارم

رئیس – شما پیشنهاد می‌کنید که از عوائد دولت کسر شود.

مکی – این کسر مالیاتست آقا خرج نیست.

کشاورز صدر – این عدم النفع است عدم النفع غیر از پیشنهاد خرج است

رئیس – آقای اردلان

اردلان - اگر که بودجه کل کشور مطرح بود یک میلیون عایدی بود، یک میلیون مخارج، نمایندگان اینرا جرح و تعدیل می‌کردند، می‌گفتند از این خرج بزینم و در این عایدی اضافه بکنیم، این البته صحیح است. ولی بدولت اجازه می‌دهید که تعرفه گمرکی را تعیین کند (مکی – برخلاف قانون اساسی) یعنی چه؟ یعنی ممکن است که یک وکیل با دادن این اختیار موافق باشد یک وکیل یا دادن این اختیار مخالف باشد، وقتی که تمام شد رای مجلس قاطع خواهد بود که این اختیار داده می‌شود یا داده نمی‌شود. والا تعرفه گمرکی پنج، شش هزار رقم است / اگر ما بخواهیم که هر کدام از اینها را دانه دانه رای بگیریم و مطرح بکنیم، کارمان بکجا می‌رسد؟ اینست که بنده از مقام ریاست استدعا می‌کنم همین طور که نظر خود مقام ریاست بود این پیشنهاد قابل طرح نیست و آنچه که مربوط به لایحه بودجه‌است رای نگیرد و اگر بودجه کل کشور مطرح بود فرمایش آقا صحیح بود می‌فرمودند که در ستون عایدی نوشته‌است قند و شکر سود بازرگانی دولت اینقدر است، من نماینده هستم می‌گویم اینقدر بشود و در جای دیگر هزینه دولت این قدر است، کمتر می‌کنیم ولی بودجه کل کشور مطرح نیست، اختیاراتی است می‌خواهند بدولت بدهند که تعرفه گمرکی را برای یکمرتبه کم کند یا زیاد معین بکند و بعد از شش ماه هم بیاورد بمجلس. جنابعالی اگر نظر موافق یا مخالف دارید باید در اصل موضوع صحبت بفرمائید، والا نسبت بمواد تعرفه گمرکی اگر هر کدام از ما بخواهیم اظهار نظر بکنیم، این لایحه این دوره که سهل است دوره‌های دیگر هم عملی نمی‌شود.

کشاورز صدر – بنده طبق همان ماده ۱۳۷ عرض دارم، می‌خواستم استدعا کنم رای بگیرید تا ببینیم مجلس چه نظری دارد، آقای دکتر طاهری و آقای دکتر مصدق نظرشان چیست.

رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای کشاورز صدر آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم ورود ورق بازی قمار ممنوع شود کشاورز صدر

کشاورز صدر – آقا آن را که رای نگرفنید.

رئیس – چرا رای گرفتم می‌خواهید مطمئن شوید یکدفعه دیگر رای بگیرم تا مطمئن شوید.

کشاورز صدر - بنده خودم ملتفت نشدم قربان که پا شوم.

رئیس - بفرمائید.

کشاورز صدر – البته مقام ریاست هر چه می‌فرمایند صحیح است بنده توجه نداشتم این را تصدیق می‌کنم ولی بی مناسبت با آن مثل شیخ ابو تراب نبود که در این باب رای گرفتند و همه بهش گفتند تو