مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۲۵

by مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۹ نشست ۲۵

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا

اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات

سال ششم – شماره ۱۵۳۷

مدیر سیدمحمد هاشمی

شنبه ۱۳ خرداد ماه ۱۳۲۹

دوره شانزدهم قانونگذاری

شماره مسلسل ۲۵

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه ۲۵

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج‌شنبه بیست و هشتم اردیبهشت ماه ۱۳۲۹

فهرست مطالب:

۱- بیاتات قبل از دستور - آقایان: آشتیانی‌زاده- دهقان - ابریشم‌کار - آزاد - مکی

۲- قرائت گزارش عملیات یک ماهه کمیسیون‌های کشاورزی - کشور - قوانین - دارایی - بودجه

۳- قرائت نامه آقایان قضات

۴- تصویب صورت‌مجلس ۲۱ اردیبهشت

۵- طرح و تصویب طرح پیشنهادی راجع به اختیارات کمیسیون حل اختلاف مجلسین

۶- بیانات آقای وزیر دارایی راجع به ترفیعات مستخدمین و معاملات شکر

۷- تصویب نمایندگی آقایان الهیار صالح - کاظم شیبانی از کاشان

۸- سوال آقای صالح راجع به لوله‌کشی شهر تهران از وزارت کشور و جواب آن

۹- تعیین موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه

مذاکرات مجلس شورای ملی – جلسه ۲۵ صورت مشروح مذاکرا ت روزپنج شنبه بیست وهشتم اردیبهشت ماه۱۳۲۹

فهرست مطالب: ۱- بیانات قبل ازدستورآقایان:آشتیانی‌زاده – دهقان – ابریشم کار- آزاد- مکی. ۲- قرائت گزارش عملیات یک ماهه کمیسیونهای کشاورزی، کشور، قوانین، دارایی وبودجه. ۳- قرائت نامه آقایان قضات ۴- تصویب صورت مجلس ۲۱ اردیبهشت ۵- طرح وتصویب طرح پیشنهادی راجع به اختیارات کمیسیون حل اختلاف مجلسین ۶- بیانات آقای وزیردارایی راجع به ترفیعات مستخدمین ومعاملات شکر ۷- تصویب نمایندگی آقایان اللهیارصالح وکاظم شیبانی ازکاشان ۸- سؤال آقای صالح راجع به لوله کشی شهرتهران ازوزارت کشوروجواب آن ۹- تعین موقع ودستورجلسه آینده- ختم جلسه

مجلس ساعت نه ودوازده دقیقه صبح به ریاست آقای جواد گنجه‌ای (نایب رئیس) تشکیل گردید.

نایب رئیس- صورت غایبین جلسه گذشته قرائت می شود . (به شرح زیرقرائت شد)

غایبین با اجازه آقایان:محمودمحمودی- شکرالله صفوی- حسین فرهودی- محمدعلی منصف- محمدعلی مسعودی دکتر طبا- سرتیپ‌زاده- دکتر سیدامامی- احمدحمیدیه- ثقةالاسلامی- دکتر طاهری.

غایبین بی اجازه آقایان: دکترمصباح‌زاده- مرتضی حکمت- ابوالفتح قهرمان- سالارسنندجی- تیمورتاش- صفایی- اقبال- شهاب خسروانی- لطفعلی معدل- سودآور- کوراوغلی- حکیمی.

دیرآمدگان با اجازه آقایان: بهادری وسط جلسه دوساعت – برومندبیست دقیقه- عامری دوساعت- ابریشم کاریک ساعت وبیست دقیقه- پناهی یک ساعت- حسن اکبر دوساعت وبیست دقیقه- هراتی وسط جلسه دوساعت- سلطانی دوساعت وسی دقیقه- کهبد دوساعت وسی دقیقه.

دیرآمدگان بی اجازه آقایان: خاکبازسی دقیقه- تولیت چهل وپنج دقیقه- مهدی ارباب سی دقیقه –دهقان چهل وپنج دقیقه – زنگنه سی دقیقه –پیراسته بیست دقیقه.

نایب رئیس- نسبت به صورت جلسه پنجشنبه بیست ویک اردیبهشت که توزیع شده اعتراضی نیست آقای شوشتری نسبت به صورت جلسه‌است.

شوشتری- مربوط به آن نیست ولی درجلسه قبل هم عرض کردم راجع به اظهارات آقای حاج حاذقی است وبنده درجلسه یکشنبه که سی دقیقه با تحصیل اجازه نبودم ایشان فرمایشاتی فرمودندکه عرایض من برخلاف واقع جلوه نموده باید توضیح عرض کنم آقای دکترمعظمی فرمودندبه من که حق شما محفوظ ومضبوط است وحالا اگر بازهم به جلسه بعد بیفتد چون موقعش می‌گذرد اگر اجازه بفرمایید چون بیانات ایشان را درروزنامه‌ها خواندم باید توضیح بدهم.

نایب رئیس- نسبت به این صورت جلسه اعتراضی نیست آقای اردلان.

اردلان- عرض کنم مختصر اشتباهی درصورت جلسه پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت شده اگر عرض نکنم ممکن است که این غلط دومرتبه چاپ شود وصحیح نیست درعرایض من اینجا نوشته شده‌است یا دراین قسمت رعایت کشاورزان را کردیم مادراین قسمت صحیح است، جای دیگرمی نویسد یک گاراژی ساخته‌است که نه جزو اراضی کشتکاری است که بشود به کشت کارکرد، کشت کار واگذارکرد صحیح است.

نایب رئیس- درموقع تجدیدچاپ اصلاح می شود آقای اسلامی می شود .

اسلامی- بنده راجع به آقای وزیرپست وتلگراف که عرض کردم آقای رئیس نفرمودندکه بر خلاف نزاکت صحبت نکنیدوالان هم پرسیدم تایید فرمودند ولی هم دررادیو اینطورگفته شد و هم روزنامه‌ها اینطور نوشته اند بنده استدعا می کنم لااقل در صورت مجلس اصلاح بفرمایید.

نایب رئیس- مطالب آقا وآقای شوشتری موقعی که صورت جلسه آن جلسات چاپ شد آن وقت می‌توانیدبعنوان اعتراض بصورت جلسه بفرمایید راجع به این صورتجلسه اعتراضی نیست. (گفته شد خیر) بعد از حصول اکثریت برای رأی تصویب خواهدشد. حالا به نطق‌های قبل از دستور شروع می‌کنیم. آقای آشتیانی‌زاده

- بیانات قبل ازدستورآقایان آشتیانی‌زاده -دهقان -ابریشم کار – آزاد- مکی

۱- بیانات قبل ازدستورآقایان آشتیانی‌زاده - دهقان - ابریشم کار – آزاد- مکی

آشتیانی‌زاده - راجع به کارمندان دولت و ترفیع این طبقه‌ای قریب یک سال است محروم مانده اندازتمام ترفیعاتی که بایستی بگیرندمی خوا ستم بنده اینجا به آقای وزیر دارایی تذکربدهم دولت بایستی به این اضافات و ترفیعات کارمندان عطف توجهی بفرمایید چه اگر بهانه‌است که صندوق دولت خالی است وبایستی که افراد و طبقات کمک بکنند به وضعیت اقتصادی مملکت البته خوب بود که هئیت دولت آقایان وزراء که در سال گذشته برای خودشان حقوق دوبل قائل شدنداین موضوع راهم در نظر می‌گرفتندکه اگر بنا باشد به طبقه‌ای کمک شود طبقه کارمندان خصوصاً کارمندان جزء دولت مرجحند. در جلسه قبل یکی از آقایان نمایندگان با تهیه یک مقدمه‌ای سیاست خارجی مملکت را در اینجا مطرح کرد و به عنوان این که چرا دولت شوروی و کشورهای دموکراسی توده شرق اروپا در مراسم تشییع جنازه اعلیحضرت پادشاه فقید شرکت نکرده‌اند حملات شخصی به این دول کرده وموکداً اصرار نمودکه ما باید روابط سیاسی خود را با این کشورها قطع کنیم، پیش از آن که در اطراف این موضوع مطالبی رابعرض مجلس برسانم باید بگویم که بیانات نماینده مزبوراظهار نظریات شخصی خودشان است و به هیچ وجه مجلس ایران این پیشنهاد رانمی پذیرد. (حاذقی-غیرازاین نیست هرکس حرفی بزند مربوط بخودش است) که مملکت ما با یک کشوری که چند هزارکیلومتر مرز مشترک دارد قطع روابط سیاسی کند. اینکه چرا دولت شوروی یا سایر دول دموکراسی توده‌ای در مراسم تشییع شرکت نکرده‌اند از نظر خودشان علت آن را توضیح داده‌اند ولی به نظر ما مسلماً درعالم دوستی کار خوبی انجام نداده اندنزاکت سیا سی ایجاب می‌کندکه در این قبیل موارد دولتها دراین گونه تظاهرات شرکت کنند. عدم شرکت یک دولت یا چند دولت دراین مراسم و عدم رعایت این تشریفات از نظرحقوق بین المللی جرم محسوب نمی‌شود ولی موجبات گله دوستانه رافراهم می‌سازد (نصرتیان- آقای دهقان هم نظرش همین بود) دولت ایران تحقیقاً حق دارد از این لحاظ از دولت شوروی گله دوستانه کند (نصرتیان-ایشان هم همین را گفتند) گوش کن قربان جدت بروم (شوشتری – من که چیزی نگفتم) یا به عنوان معامله متقابله مثلاً در یکی از عزاداری‌های شوروی یا ممالک دموکراسی توده‌ای شرکت نکنند اگر هم در مجلس لازم بود گله‌ای عنوان شود می‌بایست بسیارسنجیده و با مطالعه عنوان شود البته دولتهایی که عقل و تدبیرشان از ما بیشتراست در چنین موارد حتی فقط به گله دوستانه اکتفامی کنند و در صدد معامله متقابله هم برنمی آیند به علاوه به قول آقای دکتر بقایی وقتی که هنگام تشییع جنازه و اعلام سوگواری رسمی از طرف دولت سفارت ایران در پاریس جشن عروسی شاهزاده را برپامی‌کندکه مطرود دربار شاهنشاهی است و دولت قدرت نداردکه سفیرخود را در پاریس واداربه رعایت این تشریفات کند چطورمی خواهید دول اجنبی را موظف کند که این تشریفات را محفوظ دارند، بزرگترین نقیصه اخلاقی همان است که وقتی جنازه پدر را دفن می‌کنند یک فرزندغرق در سرود وشادی باشد و در همان حین مراسم ماه عسل خود را بگذارند گذشته از جنبه رسمی از جنبه اخلاقی و از نظرمهر پدر و فرزندی نیزاین کارعجیب و خارق العاده‌است جایی که فرزند اعلیحضرت فقید چنین رفتاری دارد و سفارت ایران در پاریس بجای عزاداری جشن عروسی می‌گیرد ما از دیگران چه توقعی می‌توانیم داشته باشیم؟! من ازتوضیح بیشتری در اطراف این موضوع صرفنظرمی‌کنم و فقط می‌گویم از نظردیپلماسی گله لازم بود از دولت شوروی و سایرین بشود وظیفه دولت بود ولی هیچکس حق ندارد اینگونه مسایل را وسیله ایجاد مخاطرات سیاسی علیه کشور ما قراردهد. اظهاراتی که دو جلسه قبل مجلس شنیده شد حتی از طرف سناتورتافت و سایرنمایندگان و سناتورهای امریکایی که در دنیا به دشمنی با شوروی معروفندعنوان نمی‌شود . قطع رابطه سیاسی یعنی چه؟ (پیراسته – رابطه سیاسی که یک طرفه نمی‌شود ) کسی که این حرف را پشت تریبون مجلس ایران می‌زند آیا می‌فهمد که معنی قطع روابط سیاسی میان دو مملکت چه مفهومی دارد؟ آیا می‌داند که بعد از قطع روابط سیاسی میا ن دو مملکت یا باید اعلان جنگ داد یا منتظر حمله بود (نصرتیان – این حرفهاچیست؟) (زنگ رئیس) وقتی رابطه سیاسی بین دو کشورقطع می‌شود یک حالت مخاصمه و دشمنی میان آن دو برقرارمی‌گردد و به قدریقین در دشمنی و خصومت هم نقل و نبات به کسی نمی‌دهند بلکه سر و مغزیکدیگر را خواهند شکست (شوشتری – این حرفها جایش اینجا نیست مگر ما مأموریت داریم که نفاق درست کنیم) (دهقان – بکلی حرفهای مرا دارند تحریف می‌کنند) برفرض که یک واقعاًحالت خصومت معنوی میان دولت ماوشوروی وجودداشته باشد (نصرتیان – اینطورنیست ماصمیمانه ترین ارتباط راباروسیه داریم) مصلحت ماوحفظ بقای مملکت ضعیفی مانندایران ایجاب می‌کندکه تاحدودی که به شرافت ملی لطمه واردنشود رویه اغماض پیش گرفته وابداًبروی خودنیاوریم که حالتی غیرعادی درروابط ماوجوددارد، معنی دیپلماسی وسیاستمداری جزاین چیزدیگری نیست. آقایان محترم آمریکاوانگلیس هرروزدریک گوشه ازجهان با دولت شوروی مواجهه می‌شوندهرروزهزارمسئله مهم درجهان عنوان می‌شود که اگر یک جو از بی عقلی وبی شعوری سیاستمداران مکتب حاجی میرزا آقاسی درمغزسیاستمداران آنها باشد وقوع جنگ حتمی خواهدبود (نایب رئیس – آقای آشتیانی‌زاده این مطالب رادرجلسه خصوصی بفرمایید) تقاضاکردم تشکیل ندادند طیاره‌های شوروی یک طیاره آمریکایی راساقط کردنددردنیا فریاد و فغان بلندشد سفیرآمریکا به ویشینسکی اعتراض کرد و جواب شنید که از این پس هم ادامه خواهد یافت معذالک این دو مملکت با هم قطع ارتباط سیاسی نکردند و امروز تریکوهلی از طرف ممالک سرمایه دار جهان به مسکورفته‌است تا وساطت کندکه چین کمونیست را کشورهای جهان به رسمیت بشناسند و مانع از کناره گیری دولت شوروی از سازمان ملل متفق شوند پریروز بود مستر آچسن اعلام کردکه با وجود تمام کارشکنیهایی که دولت شوروی در سازما ن ملل متفق برای آمریکا می‌کنددولت آمریکا به هیچوجه طرفدار کناره گیری شوروی از سازمان ملل نیست (پیراسته- شما اصراربه قطع رابطه ایران وشوروی دارید) گوش کن بگذار حرف بزنم معلوم می‌شود که در یک چنین دنیایی یا ما از همه قویترهستیم یا ما از همه دیوانه تر...

نورالدین امامی – دومی صحیح است.

شوشتری – آقا این تشنجات در این وقت برای این مملکت صحیح نیست این مجلس برای خدمت به مملکت است یا ایجاد تشنج؟

آشتیانی‌زاده – لعنته الله علی القوم الظالمین.

شوشتری – لعنته الله علی القوم الظالمین.

آشتیانی‌زاده -عنوان این قبیل مطالب درمجلس ازطرف نماینده‌ای که علناً تظاهربه بستگی مقامات مخصوصی می‌کند و خود را زبان آن مقامات می‌داندبه هیچ وجه به مصلحت کشوروهمان مقامات نیست (پیراسته – کسی زبان مقامات نیست هرکس زبان خودش است) بنده همانطورکه ازعدم... (مکی – جلسه خصوصی تشکیل بدهید) تمام شدآقای مکی همانطورکه ازعدم شرکت دولت وسایرممالک دموکراسی توده درمراسم تشییع جنازه اعلیحضرت فقیدمتأسفم ازاظهارات خلاف عقل ومصلحتی که دردوجلسه قبل مجلس عنوان شدبی نهایت متأثرومتأسفم ماهمانطورکه دراحقاق حقوق ملت ایران مصمم هستیم واجازه نخواهیم داد هیچیک ازممالک بزرگ و کوچک عالم به حدود و مناقع ملی ما تجاوزکند همانطور هم طرفدار روابط صمیمانه با دول عالم و مخصوصاً ملل همجوار خود هستیم و اگر غیر از این حقیقت عنوانی بشود عقیده ملت ایران نیست و باید این اظهارات را عقیده عمومی ملت ایران تلقی کرد (صحیح است) دهقان- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.

نایب رئیس – این نطقهای قبل ازدستور که درمجلس می‌شود به طورقطع نظریه شخصی آقایان است (صحیح است) این صحبتهایی که آقایان دهقان و آشتیانی‌زاده کردند نظر شخصی آقایان است (صحیح است) مخصوصاً تمنا دارم آقایان از نطق‌هایی که ایجاد تشنج بکند خودداری کنند و بهمین دلیل از آقای دهقان خواهش می‌کنم که در جلسه بعد موقعی که صورت جلسه چاپ شد بفرمایند..

دهقان - بنده این صحبتها را نکردم وهمچنین صحبت ازقطع رابطه با دولت شوروی نکردم چون اظهاراتم تحریف شده مطابق نظامنامه بایستی تصحیح کنم.

نایب رئیس - موقعی که چاپ شد.

دهقان - الآن صحبت کردنداینهاتمام تولیدسوءتفاهم می‌کنداجازه بفرماییدکه تصحیح کنم.

نایب رئیس - بفرمایید.

دهقان - بنده خیلی متأسفم که نظامنامه مجلس شورای ملی رعایت نمی‌شود تاصورت مجلسهاطبع شود بموقع توزیع شود وموجب ایجاداین گونه سوءتفاهمها نشود و نتوانند سوءاستفاده از اظهارات بعضیهابکنندآقامطلبی را که داده انددستشان ودرست هم نتوانستندازروبخوانندتمامش برخلاف حقیقت است من دراینجانگفتم که با دولت شوروی باید قطع رابطه کرد (صحیح است) بنده به عبارت صورت مجلس که طبع می‌شود (فرامرزی – برفرض هم که شماگفته باشید دولت نکرده) بنده برعایت احساسات ملی خودم وازلحاظ اینکه هردولتی که درکشورما نماینده داردودرپایتخت ما آن نماینده هست ملزم به رعایت مقررات ما است (صحیح است) ورعایت نزاکت بین المللی گله شدید کردندکه چرا دولتهای توده‌ای شوروی واروپادرعزای ماشرکت نکردندوپرچمشان را مثل همه دولتهانیمه افراشته نکردند (صحیح است) اما آقای آشتیانی‌زاده اعتراضی هم به دولت چک اسلواکی کردم شما برویدآقادرادارات انتظامیتان ببینیداینجاها آقامرکزجاسوسی است من به دولت شوروی نگفتم ولی هزاردلیل هم برمداخله عمال دولت شوروی درامورمملکتمان هست اینهارا باید دولتهاجلوشان را بگیرندولی بنده مثل تمام ایرانیهای وطن پرست معتقدم ما باید صمیمانه ترین روابط را با دولت شوروی داشته باشیم (صحیح است) من امیدوار م روابط دولت ایران با دولت شوروی همیشه صمیمانه باشد ولی چه خوش بی مهربانی هردوسربی ما که همه چیزمان را برای دولت شوروی دادیم. راه دادیم، زندگی دادیم، طلادادیم، آذوقه دادیم درازای همه اینهابازهم با مابی مهری می‌کنداین را ازلحاظ حفظ منافع ملی باید به آنهابگوییدمایک ملتی هستیم که درکشورخودمان ودرخاک خودمان می‌خواهیم با کمال صلح وسلم وباکمال آسایش زندگی کنیم خیال مداخله درزندگی وکشورکسی نداریم به کسی هم اجازه نمی‌دهیم که درداخله مامداخله کند (صحیح است) اینها آقایک مطالبی است که هرایرانی وطن پرستی باید بهش علاقه داشته باشد برای مامرگ با افتخاربهتراززندگی با ذلت است (صحیح است) ما اگر هستیم باید مستقل زندگی کینم سربلندزندگی کنیم وکسی حق ندارددرامورداخلی مامداخله نمایداین حرفهایی که شمامی‌زنیدضررداردمن بازهم تکرارمی‌کنم صحبت ازقطع روابط با دولت شوروی نکردم ونمی کنم چون ماکورکه نیستیم یک دولت صدو چند میلیونی با یک قشون چند میلیونی که مانمی توانیم با آن معارضه کنیم. ما با کمال حسن نیت وباکمال و فاداری وصداقت میل داریم که با این دولتها روابط دوستانه داشته باشیم ولی درحدود معامله متقابله آقایان، نه که هرکاری سرمامی آورندماصدایمان درنیایدوهیچ نگوییم بنده کمال تأسف را ازاظهارات شمادارم یعنی ازاظهارات نوشته شده توسط آقای ارسنجانی که داده اند به شما (حاذقی – طلاهای ماراهم باید بدهند) این را با آقای آشتیانی‌زاده بگویید که بجای اینکه از آنهادفاع کنیداز منافع ملیتان دفاع کنید. (احسنت) .

نایب رئیس –آقای ابریشم کار.

ابریشم کار – درجلسه گذشته صحبت ازتقسیم اراضی خوزستان شده بنده ازنظر وظیفه‌ای که دارم خواستم یک توضیحی بدهم دراینموردولی نه روی زمینه دفاع، بنده خودم ازاراضی خوزستان کسی هستم که هیچ تقاضا نکردم تقاضانکردن بنده هم نه روی این است که تقاضای من قبول نمی‌شدیا ملاحظه‌ای داشتم برای این بودکه احتیاجی نداشتم برای اینکه زمین خودم بقدری که بتوانم آبادکنم دارم ولی توضیحی که می‌خواستم عرض کنم اینست که اراضی خوزستان مطابق قانونی که در دوره پانزدهم گذشته و بعد آیین‌نامه‌ای هم صادرشده با یک شرایطی به اشخاص واگذارمی شود . درجلسه گذشته دیدم صحبت از۱۵۰۰ و۲۰۰۰ و۶۰۰۰ هکتارشدروی استعجاب بعضی از رفقاخواستم عرض کنم قلم بیست هزارهکتاری هم توش هست اما آقایانی که به خوزستان تشریف بردندهمه می‌داننداراضی خوزستان آنجایی که مال جامعه‌است ومی خواهندتقسیم بکنند زمین دیم بی آب است بلکه بعضی شوره زار و کویراست درخوزستان زمین دیم خیال نمی‌کنم ارزش وقیمتی داشته باشد یا قیمتی که قابل توجه باشد داشته باشد با اینکه جندرودخانه درخوزستان داریم ولی ازنظرشیب زمین قابل حفرنهرنیست وقابل حفرقنات هم نیست زمینها همینطورعملی که این هیئت تقسیبم اراضی کرده به عقیده بنده تاحالابدنبودولی ازحیث اینکه این آیین‌نامه درست تنظیم نشده یاناقص بودبنده هم موافق هستم برای اینکه عقیده بنده این بودازروزاول این عشایرایرانی عرب زبانی که درآنجاهستندوشایدمتجاوزازپانصدسال است دراین املاک اباعن جددرآنجازندگی می‌کنندهرمؤسسه‌ای که آنجارابتواندآبادکندبایستی آنهاراشریک بکندودست آنهاراکوتاه نکندیعنی ن باید آنهاراناراضی کرد (شوشتری –ومتصرفات آنهاران باید گرفت) به هرجهت البته اگر درموضوع آیین‌نامه مواردی هست یادرست تنظیم نشده (دکترراجی – درست تنظیم شده نواقصی ندارد) این یک دفاعی است که دولت باید بکندومربوط به بنده نیست ولی بنده بطورکلی بایستی عرض کنم عملی که درآنجامی شود پریروزیک عده ازرفقای پارلمانی فرمودندزمین سنگلج با این همه طول وعرضش بیش از۱۰ هکتارنیست بنده تعجب کردم اراضی بایرخوزستان با زمین سنگلج قابل مقایسه نیست بهرصورت خواستم عرض بکنم که این اراضی را که تقسیم می‌کنندیاتقکیک کرده اندعقیده بنده این است که دونظر اتخاذبشود اگر نسبت به آیین‌نامه آقایان نظری دارندتجدیدنظر بکنندودرقسمت دوم اشخاصی که درآنحاسابقاًهم بوده اندوعمران و آبادی کرده اندیازراعت دیم کرده اندوخودشان را زارع یارعیت آن املاک می‌دانندالبته بی بهره ن باید باشند (شوشتری – یعنی زمینهارا ازدست شیوخ باید گرفت؟ معنایش این است) (دکترراجی – شش میلیون هکتاراست) بنده بطورکلی عرض می‌کنم که البته اشخاصی که ازاین زمین نان خورده اندقطع نانشان را ن باید کردوراضی هم باید باشند (صحیح است) هرکس هم به اوضاع خوزستان آگاه است کاملاًمی‌داندکه نظربنده چیست وقتی عرض می‌کنم بطورکلی هم عرض می‌کنم که زمینهای آنجاتعجب ندرادکه چرا این جا هزارهکتار شش هزارهکتارداده اندهرکس بتواند آبی روی زمین بیاوردولی نه بحدی که ازمیزان اعتدال خارج باشد بشرطی که آبادبکندوازاین طرف اگر یک اشخاص متنفذی یک اشخاص زورداری یایک اشخاصی که یاباقدرت پول یاباقدرت معنویت یاهرچیزی بخواهنداعمال نفوذ بکنند مقدارزیادی مساحت زیادی ازاین اراضی را ببرند بنده هم خودم عرض می‌کنم که انصاف نیست ن باید اینطوربشود (صحیح است) والبته رعایایی که درآنجا ساکن هستند باید راضی باشنداما درعین حال عمل بدی تاحالانشده وبنده زمینه‌ای عرض می‌کنم برای اینکه بدانیدکه املاک خوزستان این املاک دیم آنهایی که آبی داردیاسابقاًدولت وشرکت کشاورزی آبادکرده تمام مال دولت است حالا بعد اً چه عملی بکنندبنده نمی‌دانم ولی املاک دیم خوزستان را بنده صراحتاًعرض می‌کنم که اگر کسی بخواهدزراعت بکندبنده حاضرم خودم زمین بدهم زراعت بکندویک سی ام یایک چهلم حق مالکیت بدهد اگر زحمت هم بکشدحاضرهستم یک پنجاهم به من حق مالکیت بدهداما آن چیزی که جناب آقای دکترراجی پریروزفرمودند بنده هم عرض می‌کنم وازجناب آقای وزیردارایی تقاضامی‌کنم نسبت به کسانی که نخلستان دارند ومالیات خودشانراداده اندوآنهایی که بضاعتی نداشتندوهنوزمبلغی ازمالیاتشان باقی مانده اینها را گویاتا آخر اسفندمدت پرداخت مالیاتشان بوده ومنقضی شده آقای دکترراجی شمایادتان هست که تا آخر اسفندبوده یاخیر؟ (دکترراجی – تا آخر خردادتمدیدشده) بسیارخوب خیلی متشکرم دستوربفرمایید ورقه مالکیت به آنها بدهندبنده اهل خوزستانم صراحتاً عرض می‌کنم هیچ زارعی، هیچ صاحب نخلی اگر این زمین را ازخودش نداندعمران وآبادی نخواهدکرد (صحیح است) غیرممکن است آبادکند کسی که بیل در دستش است و بخواهدآنجا را عمران و آبادی بکند باید بداند که در اراضی خودش زحمت می‌کشد و بنده نمی‌دانم چه سری است که ورقه مالکیت به آنها داده نمی‌شود بیش از این عرضی ندارم (احسنت)

دکترراجی - بنده طبق ماده ۹۰ اجازه می‌خواهم.

نایب رئیس - بفرمایید.

دکترراجی - عرض کنم اظهاراتی که بنده درجلسه گذشته کردم راجع به تخیلات بوده که عده‌ای مردم ساکن آن نخلستانهاهستند و طبق مقرراتی که وزارت دارایی قائل شده قراراست که هرکس مالیات خودش را بدهدآن اراضی ونخلستانها به ساکنین نخلستانها واگذار شود دربعضی قسمتها این عمل انجام نشده وعرض کردم که ممکن است تصوراین بشود که چون این اراضی روزی مورداحتیاج شرکت نفت قرارخواهدگرفت خوبست قبلاًبا شرکت نفت قضیه را حل بکنند بعد اراضی را بدهندبعقیده بنده این فکراشتباه است بایستی اراضی به مردم داده شود و اگر مورداحتیاج قرارگرفت خودشرکت آن اراضی را بخردمثل سابق (حائری‌زاده – شرکت مالکیتی برای مردم نمی‌شناسدشرکت یاغی است مردم ورقه مالکیت دارندشرکت رفته تصرف کرده) به هرجابنده الآن آنطوری که می‌دانم ۲۲۰ میلیون تومان ۲۲ میلیون لیره درخوزستان وسایرنقاط ازطرف شرکت حقوق داده می‌شود وعلت اینکه آبادان که شاید۲۰۰ میلیون تومان درآبادان ایران حقوق بمستخدمین وکارگران داده می‌شود اینطورخراب است این است که مردم صاحب زمین نیستندوعمران وآبادنمی شود درصورتی که اراضی واگذار شود برعمران وآبادی آنجا افزوده خواهدشدراجع به تقسیم اراضی خورستان بنظربنده ۶ ملیون هکتارزمین است بعقیده بنده اگر بشود ازسرمایه‌های خارجی هم آنجارا ابادبکنندمانعی نداردچه رسدبه سایرنقاط اشخاصی ازآذربایجان وزنجان بروندوآنجارا ابادکنندبعقیده بنده هیچ عملی خلاف نیست که سرمایه‌های ایرانی بروندوآنجارا ابادکنندالبته بنده نظر آقای ابریشم کارراتأیید می‌کنم آنهائی که یک قسمت را آبادکردند. عمران نمودندحق تقدم دارند ولی اراضی بایر بسیار زیاداست و با سرمایه‌های خوزستانی نمی‌شود آبادکرد.

نایب رئیس –آقای آزاد.

آزاد- بنده عرایضی که می‌خواهم عرض بکنم دو سه فقره‌است اول راجع به کارمندان دولت و هیئت تصفیه موضوع اولی که بنده می‌خواهم تذکربدهم راجع به اداره تصفیه‌است، البته آقایان ملاحظه فرموده‌اند که اداره تصفیه یک عده از کارمندان دولت را دارد از ادارات خارج می‌کند (یک نفرازنمایندگان – هیئت تصفیه) بلی هیئت تصفیه؟ بنده می‌خواستم این نکته را تذکربدهم که در وهله اول خوبست که این هیئت تصفیه این بانوانی را که در ادارات هستند آنها را از ادارات خارج بکنند (صحیح است) (نبوی – آنهالازم هستند) عرض کنم حضورتان که یک عده زیادی ازکارمندان هستندکه آنهاعائله دارند. زن دارند، بچه دارند و یک عده دیگر از مردم هستندکه بیکارند و کاری به آنها ارجاع نمی‌شود ولی این زنها که درادارات هستند شوهر دارند و تحت تکفل مخارج شوهرشان هستند بعضی دیگرهم پدرانشان چیزدارهستند و رفته‌اند توی ادارات علاوه برآنکه آنها برعقیده من برای ادارات خوب نیستند مردهایی هم که پهلوی آنهاهستند اصلاً کار نمی‌کنند و جز فساد اخلاق برای ادارات نتیجه ندارد بنابراین بنده معتقدهستم که یک تذکری داده بشود که هیئت تصفیه در وهله اول این بانوان را از ادارات خارج بکند منتهی ما دو بنگاه و دو مؤسسه داریم ممکن است این زنهارا بفرستندآنجا یکی وزارت فرهنگ است که ممکن است این بانوان را بفرستند آنجا برای مدارس دخترانه و یکی هم وزارت بهداری است که البته این زنهابرای بیمارستانهالازم هستندمن عقیده دارم که این بانوان درادارات با آنکه یک عده زیادی از مردان بیکار هستند صحیح نیست (صحیح است) موضوع دیگرراجع باضافات وترفیعات کارمندان دولتی است بنده چندروزقبل باجناب آقای وزیردارایی دراین قسمت صحبت کردم گفتم آقاشماوقتی که یک کسی یک مالیاتی بدهی دارد، یک سال دوسال نپرداخته‌است شما ازاومی‌گیرید. الآن یک کسی هم که کارمنددولت است یک حقی داردشما باید مطابق قانون حق آنهارابدهیدایشان فرمودند ما فعلاًپول نداریم (حاذقی – ازاشخاص متمکن بگیرند) بنده نمی‌خواهم اینجا یک جریاناتی را توضیح بدهم ولی دراثربعضی جشنهاومسافرتها۵۰ و۶۰ میلیون تومان خرج شده‌است اینست که آقای وزیردارایی هم برای ترفیع کارمندان د. ولتی واضافاتی که حقیقتاًمستحق هستندیک فکری بکنندکه سروصدای آنهابلندنشود برای اینکه ممکن است اینهایک خیالاتی داشته باشندواعتصاب بکنندبنابراین آقای وزیردارایی قبل ازاینکه یک دردسری فراهم بشود ومجبوربشویدکه حق آنهارابدهیدیک فکری ازحالابرای آنهابکنیدترفیع واضافات آنهاراتأمین کنیدکه اسباب را حتی خیال کارمندان فراهم بشود موضوع سومی که بنده می‌خواستم عرض بکنم راجع باموراقتصادی است، دردوره گذشته هم بنده عرض کردم که یکی ازعقایدمن دردوره زندگانی سیاسی خودم این است که دراین مملکت درهراداره‌ای یک سیاست تخریبی وجوددارداین سیاست تخریب تمام شئون اقتصادی واداری ماراخراب کرده‌است الآن هم بنده می‌بینم همین سیاست با کمال فعالیت وجدیت مشغول تخریب تمام سازمانهای این مملکت است هرروزیک بنگاهی درست می‌کنند بعد از۶ ماه یکسال یک مقدارزیادی که خرج شدبازآن بنگاه را خراب می‌کنندویک دستگاه دیگردرست می‌کنند اگر آقایان توجه بکنندازشهریوربه اینطرف شاید۵۰ بنگاه ومؤسسه بازشده (صحیح است) یک مقدارزیادی خرج کردیم برای آنهاوبدون اینکه نتیجه‌ای بگیریم آنهارامنحل کردیم و بعد ازآنکه منحل کردیم بازیک مؤسسه‌ای ایجادکردیم سال گذشته مجلس شورای ملی یک قانونی راجع به برنامه ۷ ساله وضع کرد، یک عده زیادی ازآقایانی که دردوره گذشته هم اینجاتشریف داشتندوحالاهم تشریف دارندمی‌دانندکه مقصودازاین سازمان برنامه این بودکه یک مقدارازدرآمددولت صرف عمران وآبادی مملکت بشود زیرا ازبودجه‌ها ۹۳ تا۹۴ در صد درآمد تولیدی خرج سازمان می‌شد و باقی دیگرهم به انواع و اقسام ازبین می‌رفت ما گفتیم که یک سازمان برنامه درست بکنیم که این سازمان برنامه تا اندازه‌ای مستقل باشد و پولهایی که می‌گیرد صرف عمران وآباد ی کشوربشود متأسفانه بازهم می‌بینیم این بنگاهی که ما درست کرده‌ایم بغیرآنکه باز یک مدتی درآمد مملکت را از بین ببردنتیجه دیگری ندارد آن وقت بازخسته می‌شویم و آنها را منحل می‌کنیم در این بنگاه شاید۳۵۰ میلیون تومان نفله شده‌است و بازهم نفله می‌شود یعنی این مقدارپول خرج شده‌است بدون اینکه یک دینار درآمدمان در این ممکت زیادشده باشد ، دو سه روزقبل دوسه نفراز وزارت راه آمدند بخانه من و یک صحبتهایی می‌کردند می‌گفتندعلاوه برحقوقی که از وزارت راه می‌گیریم یک حقوق هم از سارمان برنامه می‌گیریم من ابتدا باورنکردم برای اینکه گفتم چطورمی شود یک نفرآدم ازدوبنگاه دولتی ازدومؤسسه دولتی حقوق بگیردگفتم این خلاف قانون است، آن شخص که دروزارت راه بودگفت من ازوزارت راه ۴۰۰ تومان می‌گیرم و۳۰۰ تومان هم سازمان برنامه می‌دهدبازازدیگری پرسیدم که این شخص رتبه ۹ هم بودگفت ماه گذشته دولت ۱۰۰۰ تومان به کارمندان راه شوسه ازبابت سازمان برنامه پول داداینهابایک ترتیبات وباحقوق فوق العاده زیادی دارنداین پولهارا ازبین می‌برندبنده معتقدهستم که آقایان توجهی بفرمایندوبرای این مردمی که بدبخت شده اندفکری کنندواین پولهارا در سازمان برنامه بیهوده خرج می‌کنندجلوگیری کنندآقایانی که اتومبیل ندارندوازمنزل که می‌آیندبیرون می‌بینیدکه ۵۰ نفرجلوی شمارامی گیرندبرای ده شاهی آنوقت تمام این پولهارامی‌دهندبه بنزین واتومبیل و لاستیک و هر کس که در آن پستها است روزی ۵۰ تومان ۱۰۰ تومان خرج سفرمی‌گیرد من خواهش می‌کنم ازآقای وزیردارایی یک صورتی ازمخارج آنجا بردارندو بیاورند که ما ببینیم این پولها خرج چه شده‌است این ۲۵۰ میلیون تومانی که می‌گویند که سازمان برنامه خرج کرده‌است به چه اشخاصی داده اندو نتیجه اش برای ملت ایران ازاین پول چه بوده‌است یک موضوع دیگری را که بنده می‌خواستم تذکربدهم بجناب آقای وزیردارایی موضوع اقتصادی است اولاًبانک ملی بزرگترین عامل مخرب این وضعیت اقتصادی کشورایران است، مطابق صورت‌هایی که الآن دردیوان کیفرموجوداست ۱۴۰۰ تن نقره داشتیم اینهاپشتوانه اسکناسهای مابوده‌است این ۱۴۰۰ تن نقره را آقای ابوالحسن ابتهاج فروخته‌است به انگلیسهامطابق مجله ماهیانه‌ای که خودشان مرتب چاپ می‌کنندقیمت نقره را درداخله وخارجه برطبق آن می‌نویسد قیمت نقره نهصدعیاررادرآنجامی نویسدمثقالی چهارریال وششصددینارنقره نهصدونودونه عیارکه باصطلاح بازاریهانقره پنبه‌ای است مثقالی شش ریال وپنجاه دیناراست این هزارو چهار صد تن نقره را برخلاف قانون ( (چون قانون اجازه به ایشان نداده‌است که بفروشدبرای آنکه در۱۳۲۰ قانونی وضع شدکه نقره وطلا وجواهراتی که پشتوانه اسکناس است نبایستی به خارجه فروخته بشود ) ) اینهاهم فروخته‌است ودرمقابل مثقال شش ریال وپنجاه دیناردربازارآزادمی خرندمثقال دوقران به انگلیسیهافروختند، من اعلام جرم کردم به دیوان کیفر، مستنطق رفته‌است آنجاودوماه رسیدگی کرده ومی‌گویدمن می‌ترسم اگر آقای ابوالحسن ابتهاج را توقیف کنم ترورم بکنند نتیجه کاربه اینجا کشیده‌است من می‌شنوم که اغلب شبهادربانک ملی مهمانی است پشت سرهم دریک مهمانی هزاروهفتصدتومان پول کنیاک وعرق داده انددریک مملکتی که مردم محتاج صددینارپول هستندمن نمی‌دانم که این مهمانیهابرای چیست! عائله‌های مردم سر بی شام می‌گذارند، من نمی‌دانم این نفله کاریها برا ی چیست؟نمی‌دانم هزاروهفتصدتومان دوهزارتومان، سه هزارتومان پول خرج کردن برای چیست؟مسئول این کارها کیست؟ یک کاغذی برای من رسیده‌است که دراینجا نوشته‌است که دولت انگلستان چند روزی قبل قالی افغانستان را قدغن کرده‌است که نبایستی به انگلستان بیایدبلافاصله دولت افغانستان هم قدغن کرده‌است که مال التجاره انگلیس آنجا نیاید بعد ازیک هفته که گذشته‌است افغانها وانگلیسیها امدند یک کمیسیونی تشکیل دادند وگفتند که مآقالی شماراقبول می‌کنیم که درآنجابفروش برسدشماهم مال التجاره مارامنع نکنید بعد بجای قالی افغانستان آمدند قالیهای ایران را قدغن کردند، حالامی خواهم ازآقایان وزرا بپرسم که شمادرمقابل این عمل چه کرده اید؟ (یک نفرازنمایندگان – هیچ چیز) دراین مملکت تمام اموراقتصادی وخریدو فروش اجناس این مملکت منحصرشده‌است به دولت انگلیس وهرچیز که مامی خواهیم بفروشیم اگر مورداحتیاج باشد باید ازآنهابخریم وهرچیزی را که می‌خواهیم بخریم اگر دولت انگلستان هم نداشته باشد باید ازآنها بخریم پارسال آقای وزیردارایی یک اعلامیه‌ای منتشرکردند که صدهزارتن شکرمی خواهیم، پیشنهاداتی ازجاهای متعددی رسیدیک پیشنهادی رسید بانک ملی ازیک کمپانی که من حاضرم تنی ۱۳۰ دلاربدهم صدی پنج هم وجه الضمان دادودرمدت سه روزیاپنج روزهم جواب می‌خواست بانک ملی به این ترتیب اثرنداد (عرب شیبانی – پرونده را مطالعه بفرمایید) بنده اطلاعاتم ازجنابعالی بیشتراست (عرب شیبانی – بنده خودم آنجابودم) شما مطالعه نفرموده ایداجازه بفرمایید بعد جنابعالی صحبت کنید (عرب شیبانی – بنده مدافع حق هستم نه مدافع بانک ملی) تومدافع امپریالیسم انگلیس هستی ساکت باش می‌گویدمن مدافع حقم (حاذقی - این حرفهارا نزنید) چرا دفاع می‌کندهی حرف می‌زندمن حرف نمی‌زنم ایشان هی پارازیت می‌دهدخیال می‌کندکه تادفاع کندازبانک ملی آقای ابوالحسن ابتهاج هم مملکت را به اومی‌دهدآقای گلشائیان آمداینجاپشت تریبون گفت من شنیده‌ام همچو عملی در بانک ملی شده‌است وبازرس فرستاده‌اند که بروند این قضیه را تحقیق کنندوتمام آقایان شاهد هستند که آقای گلشاییان اینجا صحبت کردند بعد این معا مله را بانک ملی با آن کمپانی وآمدند یک فقره شکر سی هزار تن بوسیله آقای علی وکیلی از یک شرکت انگلیسی به صد وسی وششهزار دلارخریدند وچهل هزار تن دیگر هم بوسیلة رشیدیان تازه یک شرکت دیگر انگلیسی به ۱۳۶ دلار خریدند. ودر این صد هزار تنی که از انگلستان خریدند ۶۰۰ دلار ضرر مسلم دولت است عین این معامله را باز درهمین روزها دارند می‌کنندا لان کمپانی‌های متعددی شکر می‌فروشندپیشنهاد کردندبه یک قیمت ارزانی وباز وزارت دارایی به ضرردولت ومملکت دارند با دولت انگلستان معامله می‌کنند (وزیر دارایی- هنوز نکرده‌است آقا) اجازه بدهید بنده توضیح بدهم وقتی که من این موضوع را شنیدم رفتم به آقای منصور گفتم آقای منصور یک کمپانی‌هایی آمده‌اند این شکری را که شما می‌خواهید بخرید ارزانتر بفروشندومن شنیده ا م که این معامله را شما می‌خواهید بکنید به ضرر وزارت دارایی ایشان فرمودند که تا وزیر دارایی معلوم نشود دستور می‌دهم که این معامله انجام نگیرد بلافاصله آقای وارسته وزیر دارایی شدند من رفتم خدمت ایشان وبه ایشان گفتم که چرا این معامله را انجام داده اید؟ایشان هم آقای ظلی خواستند وگفتند چرا این معامله را کردید؟معلوم شدهمانروز که ایشان به این سمت انتخاب شدندوبه وزارت دارایی رفتندصبح همانروزاین معامله را کرده بودند بعد ایشان بازخواست کردند که آقا چرا من که وزیر دارایی شدم بمن اطلاع ندادیدوامضاکردید بعد ایشان گفتند که وقتی یک کمپانی ارزانترمی فروشدشما چرا رفتیدشکرگرانترخریدیدآقای ظلی رفتنددستهایشان را گذاشتندروی هم گفتند بلی گرانتر خریده‌ایم حالا هم امضا شده‌است بعد گفت شکرانگلستان شیرینتراست وایشان گفتندبرواین معامله را بهم بزن (صاحب جمع – این هم آقای ظلی صحیح العمل ما) عرض کنم یک فقره آقای دها آمدندپارسال ده میلیون تومان گیلزسیگاربرای انحصاردخانیات بخرندگفتندهرکس ارزانترمی‌دهد بخرید چند کمپانی آمریکایی و فنلاندی پیشنهادکردند بعد که می‌خواستنداین معامله را بکنند بانک ملی هم برداشته بودنوشته بودکه این معامله صورت نگیردآقای گلشائیان هم به آقای دهاگفته‌است که انگلیسیها گله کردند که چرا این معامله را با ما نکرده‌اید سرهمین قضیه بودکه آقای گلشائیان آقای دها را هم برداشتند بنده می‌خواهم به آقایان عرض کنم که من هیچ حرفی ندارم هرمعامله‌ای که دولت می‌خواهدبا انگلیسیهابکندولی با یک شرایط صحیحی معامله بکندیک کمپانی که می‌آیدویک جنسی را می‌فروشد به صدتومان اگر انگلیسیها هم به صدتومان می‌دهند بروند بخرند ولی اگر یک کمپانی بگوید من می‌فروشم به صدتومان و شما بروید از انگلستان ۱۱۰ تومان بخریداین صحیح نیست چرا این ضرر را بخانه مملکت می‌زنید (صحیح است احسنت)

صفائی – بنده تذکرنظامنامه‌ای دارم، سؤالی ازآقای وزیردادگستری راجع بدادستانی کل کردم با این که ضرب ا لاجل یک هفته گذشته‌است برای جواب حاضرنشده اند تقاضادارم مقرر بفرمایید برای جواب حاضربشوند.

نایب رئیس – تأکیدمی شود . آقای مکی بفرمایید.

مکی – بنده غالباًسعی می‌کنم که قبل ازدستوروقت مجلس شورای ملی را نگیرم ومجلس واردکارهای جاریش بشود ولی دربعضی ازمواقع تلگرافاتی که ازشهرستانهامی‌رسدواخباری که انسان می‌شنودبقدری متأثرش می‌کندکه ناچارمی شود بیایداینجا قبل ازوقت درتابلو اسم بنویسدوراجع بمطالبی که شنیده یاتلگراف شده بسمع آقایان برساند، دردوره گذشته همه آقایان بخاطر دارندکه بنده با الحاق ژاندارمری بارتش مخالف بودم دربودجه اش مخالفت کردم ودرلایحه اش مخالفت کردم واینکارراخلاف مصلحت مملکت وخلاف مصلحت روزمی‌دانستم وامروزهم بهمان عقیده باقی هستم (صحیح است) (ارباب مهدی - ژاندارمری که امروزمستقل است) درهمان موقع که ماراجع به ژاندارمری اینجا مخالفت می‌کردیم یالایحه اش را می‌خواستند درمجلس بدهندهمه آقایان بخاطردارندکه سرقتهای مسلحانه متوالی دریک فرسخی تهران درپشت دروازه تهران درکهریزک ودرمسگرآباددراین حدودشدچندین اتومبیل را زدند و خواستند بگویند ژاندارمری قادرنیست امنیت کشور را حفظ کند و با این تهدید خواستند یک دسته‌ای را مرعوب بکنند که آن لایحه زودترازمجلس بگذرد، البته عمداً چندنفرهم کشته شدندژاندارمری هم ملحق بارتش شد، دیشب آقایان روزنامه کیهان را مطالعه کردندیک تلگرافی بودکه من ازهیئت تحریریه کیهان تشکرمی‌کنم با آن کیفیتی تلگراف مخابره شده بودچاپ نکردندامروزهم این تلگراف را دارم این تلگراف بقدری شرم آوراست که اگر خانمهانبودند می‌خواندم ولی حیا اجازه نمی‌دهد، عفت اجازه نمی‌دهدکه من این تلگراف را دراینجابخوانم که ژاندارم دراندیمشک مرتکب چه فجایعی شده مسلحانه باعفت عمومی وعفت مردم چه کرده‌است، این ژاندارمری است، تلگراف دیگری ازآبادان رسیده‌است که ژاندارمری درلوث کردن قتل ودرحمایت ازقاتل تاچه حدود جسارت کرده‌است اینها اعمال ژاندارمری دراین مملکت است. من این تلگراف را نمی‌خوانم عرض کردم از هیئت تحریریه کیهان تشکرمی‌کنم که این تلگراف را بصورتی که مخابره شده چاپ نکردندیک قدری تحریفش کردندورعایت عفت قلم را کرده‌اند (صحیح است) این تلگراف را چون رونوشت جبهه ملی بودتقدیم مقام ریاست می‌کنم هرکدام ازآقایان ممکن است درخارج این تلگراف را قرائت بکنند (شوشتری – مخابرکننده کی بود) یک فردی که مظلوم واقع شده به عفت وعصمت اوتخطی شده من نمی‌شناسم تلگراف بجرایدداده وبه جبهه ملی هم داده یکی ازاندیمشک است ویکی ازآبادان است (ابریشم کار- ممکن است مال آبادان را بفرمایید) مال آبادان چیزمهمی نیست راجع به یک قتلی است که اتفاق افتاده‌است وژاندارم درآن دخالت کرده‌است وقاتل را فرارش داده اندوقتل را ازبین برده اندوپرونده سازی کرده‌اند چه کردند، چه کردند (یک نفرازنمایندگان – اینها خیلی عادی است آقا) ممکن است اگر تذکرداده نشود خیلی عادی تربشود (صحیح است) (پیراسته – هرتلگرا فی راست نیست باید رسیدگی بشود ) اصلاً قتلی نیفتاده که این تلگراف شده (پیراسته – یک تلگراف هم ازاراک رسیده که آن تلگراف قبلی مربوط به جنابعالی را تکذیب کرده‌اند) ولی شکرشانراهفتادتن برده اندگزارشش هست که چگونه یک دسته غارتگردراراک چه جورشکرمردم را غارت کرده‌اند (پیراسته – شما ازکجامی‌دانیدشما چه ارتباطی به اراک دارید) آقای دکتربقایی آن تلگرافهارا التفات بکنیدراجع به اراک هرچه کرده اندبگویند (دکتربقایی - باید درروزنامه هامنعکس بشود ) یکی دیگرازموضوعاتی که بنده می‌خواستم عرض کنم معاملاتی است که برخلاف قانون محاسبات عمومی روی فشارخارجی انجام می‌گیردواین معاملات مربوط به شکرولوکوموتیوولوازم راه آهن ایران است، مآقانون محاسبات عمو می‌داریم هر معامله‌ای که برخلاف قانون محاسبات عمومی بشود جرم است بنده شنیدم که کمپانیهای آلمانی حاضرشد ه انددرمقابل اجناسی که ازایران می‌برندمثل سابق معاملات تهاتری با ایران بکنند روده بگیرند، خشکباربگیرندوسایرچیزهایی که سابقا ازما می‌گرفتند ومعامله می‌کردند (ارباب مهدی – اتریشیها هم حاضرشدند) آمده اندپیشنهاد لوکوموتیورابایک قیمت گرانتری رفتند ازکمپانیهای انگلیسی بخرنددرصورتی که آلمانهاحاضشرشده اندسی ودوهزارلیره ارزانتروباشرایط ساده ترودرمدت کمترباهمان مشخصات باصطلاح فنی با همان گایدشارژ حاضرند بدولت ایران بدهندولی شنیده‌ام تصویب نامه‌ای گذرانده‌اند که این معاملات را ازانگلستان بکنندآلمانهاحاضرندتاهجده ماه شروع بکنندبه تحویل دادن این لوکوموتیوها انگلیسیهاحاضرنددوسال دیگرهرشش ماه یکی بدهندواین را با یک مبلغ گرانتری درحدودسی ودوهزارلیره گرانترمی خواهندازانگلستان بخرند ودرجرایدهم دیدم که یک بازرسی هم برا ی تحویل تحول آنهابه انگلستان می‌خواهند اعزام دارند اگر چنین معاملاتی صورت گرفته باشد وقانون محاسبات عمومی رعایت نشده باشد وباتصویبنامه بخواهنداین معامله را انجام بدهندبنده به هروزیری یاهیئت وزیرانی که بخواهندبرخلاف قانون محاسبات عمومی این معامله را بکنداعلام جرم می‌کنم، معامله باید طبق قوانین جاریه کشورانجام بشود ، معاملات شکرهم متأسفانه شنیده‌ام که همینطوربوده‌است درسال گذشته دراواخردوره که مایک مطالبی را راجع به شکراینجاگفتیم بعد معلوم شدبانک ملی و وزارت دارایی شکرراتنی سه لیره یاچهارلیره زیادتررفته اندازانگلیسیهاخریده انداخیراًکه این محاکمه قندوشکردرجریان است دراین پرونده عجیبی که خودپرونده واقعاًچیزعجیبی است مجرمینش که جرم آنهامسلم است آنهاهیچ صحبتشان دراین پرونده نیست بانک ملی که آن تلگراف را با آن کیفیتی که همکارمحترم آقای دکتربقایی فرمودند بلاجواب گذاشتندهیچ صحبتی ازبانک ملی نیست یک نامه‌ای شنیده‌ام دراین پرونده‌است که اداره اقتصادی انگلستان می‌نویسدکه بایستی شکررابا این قیمت ازمابخرید (پیراسته - اینطورنیست آقا) خیلی چیزها را شما می گویید اینطور نیست (همهمه نمایندگان – زنگ رئیس) (پیراسته - تو که استوارارتش بودی از قضاوت چه خبرداری) من که اسمم چهارابرونیست، من که اسم چهار ابرو نبردم تو از بدترین افراداین مملکت هستی (زنگ رئیس)

دکتربقایی – برو قتل محمدمسعود را لوث کن ساکت باش (همهمه نمایندگان – زنگ رئیس) (دراین موقع ساعت ده وپنج دقیقه قبل از ظهر در اثر مشاجرات زیاد آقای نایب رئیس صندلی ریاست را ترک و مجلس از رسمیت افتاد و مجدداً در ساعت ده و چهل و پنج دقیقه به ریاست آقای جوادگنجه نایب رئیس تشکیل گردید)

نایب رئیس – این جانب ازتشنجی که درمجلس روی دادکمال تأسف را دارم وامیدوارم که آقایان موافقت بفرمایند جلسات مجلس واوقات ما مصروف کارهای کشوربشود (صحیح است) و آقایان نمایندگان چه ناطق چه مستمع رعایت کامل مقررات آیین‌نامه را بفرمایندواین نکته را هم توجه داشته باشندکه نطق قبل از دستور عقاید شخصی نماینده‌است (صحیح است) و بهتراست درمواقع نطق سایرآقایان رعایت مقررات آیین‌نامه را بفرمایندکه مجلس بیخود متشنج ووقت مابی جهت تلف نشود .

مکی – دنباله صحبت بنده مانده‌است.

شوشتری – استدعا می‌کنم ازبقیه اش صرفنظربکنیدآقای مکی.

مکی – بنده به احترام آقایان قبول می‌کنم.

– قرائت گزارش عملیات یک ماهه کمیسیون‌های کشاورزی، کشور، قوانین، دارایی و بودجه

۲ – قرائت گزارش عملیات یک ماهه کمیسیون‌های کشاورزی، کشور، قوانین، دارایی و بودجه

نایب رئیس – گزارشاتی از کمیسیونهارسیده که مطابق آیین‌نامه بایستی باطلاع مجلس برسداین گزارشها برای اطلاع مجلس خوانده می‌شود (بشرح آتی قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی: نظر برعایت آیین‌نامه داخلی لزوماًمعروض می‌داردیک فقره لایحه راجع به چوبهای جنگلی به کمیسیون کشاورزی ارجاع گردیده که برای طرح وتصویب آن کمسیون دعوت ولی بواسطه عدم حصول اکثریت تشکیل نگردید. اینک کمیسیون مجدداًدعوت شده که نظرخودرادراین قسمت بدهد والبته گزارش آن جداگانه به عرض خواهدرسید. رئیس کمیسیون کشاورزی – اسماعیل ظفری. مجلس شورای ملی: برطبق آیین‌نامه داخلی لزوماً این مختصرگزارش را بعرض میرساند: ازتاریخ افتتاح مجلس شانزده تا این تاریخ فقط یک لایحه راجع به قانون انتخابات به کمیسیون کشورارجاع گردیده که چون موضوع اهمیت خاصی داشت ازطرف کمیسیون عده‌ای ازآقایان نمایندگان واعضای فراکسیونها دعوت شدندکه نظریه آقایان جلب وسپس به شوردرموارداقدام شود - دراین جلسه پس ازمذاکراتی که بعمل آمد قرارشدفراکسیونهاوآقایان منفردین نظریات خودشانرادرظرف یکهفته کتباً به کمیسیون بدهنداینک که بعضی ازفراکسیونهانظریات خودشان را داده اندقراراست روزشنبه سی اردیبهشت کمیسیون کشورتشکیل شود تاباتوجه به نظریات مزبورلایحه برای شوردرمجلس حاضرگردد. رئیس کمیسیون کشور- ملک مدنی. ریاست محترم مجلس شورای ملی: نظربرعایت آیین‌نامه داخلی مجلس کمیسیون دارایی که درتاریخ ۱۶ اسفندماه ۱۳۲۸ انتخاب شده پس ازانجام کارهای مقدماتی خودبرسیدگی لوایحی که ازطرف دولت تقدیم شده شروع نموده لایحه شماره ۳۷۶۷ مربوط بفروش خالصجات مطرح وبا اصلاحاتی که ضروری بنظرمی‌رسیدگزارش شوراول آنر ابمجلس تقدیم نموده‌است سپس درتاریخ ۱۳۲۹/۲/۲۰ مجدداً کمیسیون تشکیل ولوایح دولت مربوط به الغاء جمع آوری غله – اخذعوارض ازقطع چوبهای جنگلی – اصلاح ماده ۹ قانون مالیات بردرآمددردستورقرارگرفت ولی بعلت عدم حضورآقای وزیردارایی مذاکراتی انجام نشدوجلسه آینده به روزچهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه ساعت پنج بعد ازظهرموکول گردید. رئیس کمیسیون قوانین دارایی – امیرنصرت اسکندری ریاست مجترم مجلس شورای ملی: برطبق ماده ۳۶ آیین‌نامه داخل دایربراینکه هریک ازکمیسیونها باید ماه بماه گزارش ازعملیات خودبه مجلس شورای ملی تقدیم داردولذا کمیسیون بودجه گزارش کارهای خودوازتاریخ انتخاب (۱۶ اسفندماه ۱۳۲۸) ا بیست اردیبهشت ماه ۱۳۲۹ که البته بواسطه کارهای مقدماتی مجلس وهمچنین نبودن لوایحی دردستوربیش ازچندجلسه تشکیل نگردیده تقدیم می‌داردکمیسیون بودجه اولین جلسه خودرادرتاریخ ۱۸ / ۱۲ / ۱۳۲۸ تشکیل داده وهیئت رئیسه خودرا انتخاب نموده وچون لوایحی دردستورنبودتعیین جلسه بعد موکول به تقدیم لوایحی ازطرف دولت گردید. بعد اًنظربوصول لایحه متمم قانون دودوازدهم فروردین اردیبهشت درتاریخ ۳۱ فروردین کمیسیون با حضورجناب آقای نخست وزیرتشکیل گردیدولایحه مزبور موردشورواقع چون طرز تدوین لایحه برخلاف آیین‌نامه تشخیص شدفقط ماده اول آن راجع به اعتبارپنجاه میلیون ریال جهت جمع آوری بیکاران وانتقال آنهابه محلهای خودشان تصویب وبقیه موادآنرادولت مستردنمودکه ضمن لوایح جداگانه پیشنهادنماید- سپس درتاریخ پنجشنبه ۷ /۲/ ۲۹ پنج بعد ازظهرکه تصادف با تعطیل بودکمیسیون بودجه برای پرداخت هزینه‌های ضروری مجلس سنابطورفوق العاده تشکیل ولایحه اعتبارسه میلیون ریال هزینه جاری مجلس سناراتصویب وگزارش آن را برای طرح درجلسه ۱۰ /۲ ۱۳۲۹ مجلس شورای ملی حاضرنمود. چهارمین جلسه کمیسیون روز۱۹ اردیبهشت ساعت ۵ بعد ازظهرتشکیل ولایحه اعتبارات ساختمانی وخریدزمین وراهسازی مربوط به سال ۱۳۲۸ موردشورقرارگرفت ولی برای تکمیل اطلاعات کمیسیون قرارشدوزارت دارایی میزان مصرف نشده اعتبارات سال ۱۳۲۸ وهمچنین صورت جزء مصارفی را که باید بشود به کمیسیون بفرستد. درخاتمه لازم می‌داندبرای استحضارمجلس شورای ملی معروض داردکه کمیسیون بودجه درنظرداردبرای عدم تراکم کارهاورسیدگی به بودجه کشوروعدم تأخیردرتصویب لوایح مالی ترتیببی دهد که همه هفته درایام معینی هفته‌ای دوروزودرمواردلازم سه روزجلسات خودراتشکیل داده وبه امورمربوط رسیدگی نماید. رئیس کمیسیون بودجه – دکترطاهری.

نایب رئیس – آقایان ملاجظه می‌فرمایندکه بعضی ازکمیسیونهابعلت غیبت آقایان اعضا وبعضی هم بعلت غیبت وزرایاحاضرنشدن معاونین وزارتخانه‌ها هنوزنتوانسته‌اند کارهایشان را انجام دهند. ازآقای وزیرکشورتقاضاداشتم که بدولت اطلاع بدهند که آقایان وزراءدرکمیسیونهاحضورداشته باشندوهمینطورآقایان اعضای کمیسیونها باید درکمیسیونهای خودشان حضورداشته باشندوکارهایشان را انجام بدهند.

- قرائت نامه آقایان قضات

۳- قرائت نامه آقایان قضات.

نایب رئیس – نامه‌ای ازآقایان قضات رسیده که قرائت می شود . (بشرح زیرقرائت شد)

ساحت محترم مجلس شورای ملی وسنا شیدالله ارکانها - رونوشت مقام نخست وزیری – رونوشت وزارت محترم دربارشاهنشاهی – رونوشت وزارت دادگستری – رونوشت وزارت دارایی محترماً به استحضارمیرساند:

خاطر محترم آقایان نمایندگان محلسین وهیئت معظم دولت مسبوق است که قوه قضاییه کشوریکی ازارکان سه گانه مشروطیت بشمارمی‌رودوتازمانی که به این رکن مهم وقویم توجه کامل نشود وحقوق ووضع معیشت قضات تأمین نگرددوقضات درحال رفاه وآسایش نباشندغیرممکن است که بتوان عدالت اجتماعی را برقرارنمودمتأسفانه علاوه براینکه نمایندگان محترم مجلسین وهیئت دولت بفکرتأمین زندگی قضات نیستنددراین چندسال اخیربابرخی ازمطبوعات کشورودسته‌های ناراضی ازدادگستری هم صدا وهمفکرشده وضمن اظهارات ویانگارشات خودهمه گو نه اهانت وحمله‌های ناروا به قضات کشورکه با سیلی صورت خویشتن را سرخ نگاه داشته اندوغالب افراداین صنف حقوق فعلی آنهابرای تهیه خوراک روزانه عائله سنگین آنها (صرفنظرازکرایه مسکن ولباس ودوا) تکافونمی کندروامی‌دارنددرحالی که قضات دادگستری هرکه وهرچه باشندازحیث فضیلت وتقوا، فضل ودانش، تحمل زحمت وناملایمات ارباب رجوع، متانت وقناعت وبردباری وسایرجهات اخلاقی برسایرصنوف مستخدمین دولت مقدمندمع الوصف درماده ۲۶ قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۲ اشل مستخدمین فنی بدین ترتیب تعیین شده‌است:

- دبیر ی و هنرآموزی ۱۳۶۰ ریال

– دانشیاری دانشگاه ۲۰۰۰ ریال

– استادی دانشگاه ۲۱۵۰ ریال

– استاد پزشکی ۲۳۷۰ ریال

– پزشک عمومی ۱۸۴۰ ریال

– قضایی ۱۰۰۰ ریال

– بطوری که که فوقین ملاحظه می شود در بین شش دسته مستخدمین فنی فوق الذکراشل قضات کشورکه ازهردرآمدی محرومند وظیفه آنها هم سنگینتراز دیگران است کمتراز حقوق سایرین می باشد و حال آنکه آقایان استادان و دانشیاران دانشگاه طبق قانون جداگانه علاوه برپست استاد حق اشتغال یک پست دولتی دیگرهم دارند واضافه بر حقوق استادی و دانشیاری همه آقایان بعنوان مشاورحقوق ویاریاست بیمارستان وغیره درسایروزارتخانه هم می‌توانندشاغل باشندومساوی ویادوبرابرحقوق خودرادریافت دارندوهمینطورآقایان پزشکان ویامهندسین که علاوه برحقوق دولتی وسایرمؤسسات و یا بیمارستانهای ملی اضافه برآنکه دفترومطب مشخص دارندنیزشاغل پستهای دیگری بوده واستفاده می‌کنند ولی قضات کشوربحکم قانون وحفظحیثیت خودازتمام این قبیل مشاغل دولتی وملی وسایرمزایایی که دیگران دارندممنوع ومحرومندوفقط با همان حقوق دولتی با زحمت و عسرت بزندگی خود ادامه می‌دهند. قطع نظر از مراتب مذکوره در فوق همین اشلی که تعیین شده‌است و باید بارغایت ماده ۹ قانون استخدام قضات پرداخته گرددوزارت دارایی باستنادعدم وجوداعتبار پرداخت نمی‌کنندکه هریک ازقضات مشمول مبالغ متنابهی بابت کسرحقوق خودازدولت طلبکارمی‌باشندلذاناچاربه تقدیم این نامه سرگشاده شده و دو موضوع ذیل را از مجلسین محترم و هیئت معظم دولت خواستارند:

اولاً – با این اشل که مجموع حقوق ومزایای رتبه ۱۱ که آخر ین پایه قضات است واز۸۳۰۰ ریال تجاوزنمی‌کندانجام وظیفه مشکل وادامه زندگی با این حقوق قلیل غیرمقدوراست ولذا عموم قضات کشوردرخواست دارند که با اشل قضایی حداقل به ۴۰۰۰ ریال ارتقا یابد که با رعایت ماده ۹ قانون استخدام قضات (ماده ۹ ـ میزان مقرری رتبه یک درهرسال بموجب قانون بودجه معین می شود ومیزان مقرری رتبه بعد عبارت خواهد بودازمقری مادون بعلاوه ربع آن) قابل پرداخت باشد تاقضات کشوربتوانندبافراغ بال وآسایش خاطر وظایف سنگین و خطیر خود را انجام دهند.

ثانیاً – بوسیله این نامه عموم مستخدمین قضایی ازوزارت دارایی شکایت دارند که بچه علت حقوق قانونی آنهاطبق قانون مصوبه پرداخت نمی شود وقانونی که ازتصویب مجلس شورای ملی وتوشیح ملوکانه گذشته‌است بعذرعدم وجوداعتباراجرانمی گردد. لذاعموم قضات دادگستری ازنمایندگان محترم مجلسین ووزارت معظم دربارشاهنشاه دادگستروهیئت محترم دولت انتظاررجاء واثق دارندکه درمورداجرای درخواست قسمت اول (بالابردن اشل) درقانون بودجه سال ۱۳۲۹ منظورداشته وبتصویب رسانندودراجرای شق دوم تقاضا نیزبوزارت دارایی تآکید شود که کسورگذشته وحال مستخدمین قضایی را طبق قانون مصوبه پرداخت نموده وبمعاذیرغیرقابل قبول متشبث نشوند. به امضای آقای معقول رئیس دیوان عالی جنایی کشوروسایرمستشاران دیوان کشوروعده‌ای ازآقایان قضات.

- تصویب صورتمجلس ۲۱ اردیبهشت

۴- تصویب صورتمجلس ۲۱ اردیبهشت

نایب رئیس – بکمیسیون بودجه ارجاع می شود . حالاچون عده کافی است صورت مشروح مذاکرات روزپنجشنبه ۲۱ اردیبهشت تصویب شد.

– طرح وتصویب طرح پیشنهادی راجع باختیارات کمیسیون حل اختلاف مجلسین

۵ – طرح وتصویب طرح پیشنهادی راجع باختیارات کمیسیون حل اختلاف مجلسین

نایب رئیس – حالامجلس وارددستورمی شود ماده واحده پیشنهادی آقایان که دوفوریت آن درجلسه اسبق تصویب شده مطرح است وچون ماده واحده‌است مذاکره درکلیات نیست ومخالف وموافقی که روی ورقه مخصوص ثبت نام کرده اندمذاکره خواهندنمود. ناصرصدری – بفرماید یکمرتبه بخوانند (ماده واحده بشرح زیرقرائت شد) مجلس شورای ملی به کمیسیون منتخب ازشعب که ۱۲ نفرمی‌باشنداجازه می‌دهد راجع بترتیب اعمال حقوق واختیاراتی که بموجب قانون اساسی ومتمم آن برای مجلسین مقررشده وروابط مجلسین درگذراندن لوایح وطرحهای قانون با کمیسیون منتخب ازطرف مجلس سنامذاکره بعمل آورده هرترتیبی که موردموافقت دوکمیسیون قرارگرفت بشکل یک فصل مشترک درآیین‌نامه‌های داخلی مجلسین تنظیم گردیده موقتاً بموقع اجرابگذارند و بعد بتصویب مجلس برسانند – ملک مدنی – غلامرضافولادوند- دکترکیان – موقر- افشار- ظفری – صفایی – موسوی – فقیه‌زاده – گودرزی – پیراسته – نبوی صفوی – محمدذوالفقاری – قبادیان – امیری قراگزلو اسکندری – مجتبی دولت آبادی

نایب رئیس – آقای شوشتری مخالفند؟. بفرمایید.

شوشتری – بسم الله الرحمن الرحیم: با تحصیل اجازه ازمقام ریاست ونمایندگان محترم چون متأثرشدند می‌خواستم استدعا بکنم نمایندگان محترم توجه بفرمایند که مجلس شورای ملی مرکزثقل، مقام امن مرآت شهودمملکت است (صحیح است) دراینجا همانطور که درطرح برنامه دولت عرض کردم روزی لغت مردود را درمجلس عرض کردم مرحوم مدرس رضوان الله علیه، قدس سره به من فرمودکه لغت مردود استعمالش درمجلس بمنزله فحش است، مجلس مرکزآزادی عقیده‌است، مرکزآزادی فکراست، مرکزنزاکت است، مرکزادب است، مرکزدرس است، مرکزتعلیم وتربیت است، مرکزانشاء قوه قانون است وحالاهم من استدعادارم همانطورکه تمام ابناءایران اتباع ایران آنانکه درزیرلوای اسلام وایران انتظاردارندمجلس شورای ملی برای آنها فکراساسی بکند نمایندگان محترم که هریک پیش من عزیزندسعی بفرماینداحساسات شخصی را قاتی باوضعیات اساسی مملکت نکند (صحیح است – صحیح است) این عرض بنده بودواما مخالفت بنده با این ماده واحده با اینکه خودمن مفتخرشدم به ۱۲ نفری که برای اینکارمعین شده‌اند مخالفت من هم جنبه گله داردوهم نظر آقایان دوازده نفررامی خواستم تذکربدهم اولاً با مجلس سنا اختلافی نداریم آنها برای مملکتند ماهم برای مملکتیم درادارات گاهی ممکن است بعضی افراد ازیک عبارات ساده یک مفهومی را بگیرند که دیگری دون آن مفهوم را بفهمداین معنی تعبیر به مخالفت نمی‌شود که حل اختلاف بین مجلسین اسمش را بگذاریم، این اصل موضوع است آقایان محترم راجع به این اصل ۲۷ متمم واصل ۴۶ قانون اساسی یک اختلاف فکری یعنی تعبیرپیداشد گفتند چون مجلس سنا آمده‌است و تازه تأسیس شده عده‌ای بیایند و انتخاب شونداز شعب، ۱۲ نفر یعنی از هر شعبه‌ای دو نفر بیایند برای اساس مملکت و اساس تقدیم لوایح که آیا به مجلس سنا باید قبلاً تقدیم بشود ازطرف دولت، یابمجلس شورای ملی تقدیم بشود یک طرح اساسی ریخته بشود ویک نظامنامه مشخص تعیین بشود که همیشه رفع این اختلاف را بکندآقایان هم حسن استقبال کردند، درشعبه‌ای که بنده هم افتخارعضویت آن را دارم این موضوع مطرح شدکه آیاما باید همانطورکه درمجلس سنا اختیاردادند به نمایندگانشان درمجلس شورای ملی هم باید این اختیارداده بشود؟ بنده عرض کردم که خواستن این اختیاربنظرمن ازطرف ۱۲ نفر غیر پسندیده‌است چه اگر بمخالفت یک نفرهم برخورد معنای دیگرازآن تلقی می‌شود آقایان گفتند، آقای ملک مدنی و سایر نمایندگان محترم که احترام آنها یعنی احترام همه برمن لازم است این طرح را تقدیم کرد وبقیه دوفوریت تصویب شدآن ایامی شنیدم در آن دو سه روز که جناب آقای دکتر مصدق استعفاکردند من تعجب کردم بعد امروز دیدم شرکت کردند وقتی شرکت کردند البته حسن اثرداشت بعد از آنکه این حرف شد و لایحه تصویب شد بازشنیدم که ایشان بر استعفای خود باقی هستند موضوع دو طرف دارد ما که نظر خاصی نداریم اگر واقعاً خدمت است باید روی اصول بنشینیم برای تنظیم یک تکلیف اساسی که تکلیف مجلسین را و تکلیف دولت را معین بکند طرحی فکرکنیم که این خدمت است چرا استعفا فرمودند؟ و اگر کار بدی است بنده و یا اعضای کمیسیون که انتخاب شدیم چرا قبول کنیم اگر قبول بفرمایید بنده عرضی ندارم وگرنه همش کنار نشستن و انتقادکردن معنی ندارد، باید در خدمت مملکت فداکاری کرد حمام رفتن عرق دارد ممکن نیست از کوچه‌هایی که خاک در آنها هست عبوربفرمایید گردی هم به انسان می‌نشیند همه اش را باید ملاحظه این حرفها را بکنید باید آمد نشست تکلیف مملکت را معین کرد و حسن سوء ظن را ازبین بردمن خدا را شاهدمی‌گیرم برای این آمدم توی مجلس سوء ظن هم ندارم به همه آقایان هم تکریم می‌کنم همه را هم برخودم راجحه قائل می‌شود، ترجیح می‌دهم اما چون فلان است وفلان است بعقیده من پسندیده نیست اگر باروح وحدت بیایید مخالفت خودم را پس می‌گیرم والا بمخالفت خودم باقی هستم.

نایب رئیس –آقای حاذقی موافقید؟

حاذقی- اینکه نماینده محترم بعنوان مخالف اظهار نظرفرمودنداختلافی نیست خواستم عرض کنم که اختلاف نبوده ولی بوجود آمده منکر حقیقت نمی‌شود شد چیزی را که همه درک می‌کنندومی بینیدووجوددارد نمی‌شود گفت نیست حالا عبارتش را هرطورکه می‌خواهیدبفرماییدسوء تفاهم، اختلاف نظردردرک مفهوم قانون اساسی هرچه باشد یکی است. همان حکایت معروف است که گفت آن سرشبی را اسمش نبردوخودش را بیاورد با تغییر الفاظ حقیقت از بین نمی‌روداین اختلاف را باید دید که چرا وازکجا ناشی شده یک امر طبیعی است چهل وچند سال مشروطیت ایران بدون مجلس سناوتنها با مجلس شورای ملی عمل قانون گذاری مملکت انجام گرفته قانون اساسی هم دراین مورد صریح بوده که گفته‌است درغیاب مجلس سنا تصمیمات مجلس شورای ملی قاطع است وصورت قانون دارد و اجرا می‌شود اما حالا که مجلس سنا بوجود آمده برای اولین باردربرخوردالبته اختلاف بوجود میاید بین عقلا اختلاف بوجود میاید ولی رفع می‌شود با حسن تفاهم زبان هم را درک می‌کنند می‌نشینند وآن طریق عقلایی و اصلی را می‌گیرندوآن وقت می‌بینند که اختلافشان مرتفع شدواز بین رفت ما درفارس یک مثل داریم می‌گوید که دو تا خرمای رسیده بهم متصل می‌شوندومی چسبند (یکنفرازنمایندگان-درجهرم) بلی در جهرم یک خرمای رسیده با یک خرمای کال آن را هم اگر یک خورده سعی بکنیم بهم می‌چسبد اما دو تا خرمای کرنک با دو تا خرمای فارس بهم نمی‌چسبند من خواستم عرض کنم که مجلس شورای ملی و مجلس سنا دوتا نیستندچنانکه در قانون اساسی هم همین طور پیش بینی شده که هردو تشکیل پارلمان و قوه قانون گذاری را می‌دهند بمنزله دو بال بمنزله دو دست بمنزله دو چشم و بمنزله دو جزء از یک واحد هستنند پس بنابراین دیده می‌شود که هر عیبی بهر کدامشان متوجه باشد به آن دیگری هم متوجه هست اگر مانتوانیم با کمال صلاح اندیشی وصمیمیت وعلاقه مندی امورقانونگذاری کشوررا اداره بکنیم بالاخره یک عیب توی ما است حالا یادرمجلس سنا یادرمجلس شورای ملی یاهردو پس بنابراین من معتقدهستم که آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی که یک جزء ازپارلمانند وچه آقایان سناتورها ونمایندگان سنا که یک جزء دیگرندهیچوقت درموردبیان مطالب مربوط به بمجلسین صحبت ماومن نکنند، آن آقایان مردمانی مسن تروسابقه دارتربا آن شرایط بعنوان نماینده سنا انتخاب شدند واین آقایان ازطرف ملت برای نمایندگی مجلس شورای ملی وهردو مکمل همدیگرهستندوتشکیل قوه مقننه می‌دهند (صحیح است) پس بنابراین ما هرگونه ایرادی برای همدیگرقائل بشویم خودتان ایراد گرفته‌ایم اینست که می‌خواستم عرض کنم که ما باید باکمال حسن تفاهم درحل تمام این اختلافات بکوشیم، مابامجلس سنا تازه مواجه شده‌ایم طرح این لوایح اغلب مبهم است روشن نیست که چه باید بشود اینجاچندمسئله‌است، بنظرمن بعضی ازمسائل هست اصلاًصورت لایحه نداردکه بشود هم مجلس شورای ملی رأی بدهد وهم مجلس سنا چطورمثلاً قانون می‌گویدکه بایستی ازعده ۳۶ نفری پیشنهادیه دولت مثلاً ۱۸ نفربعنوان عضو دیوان محاسبات انتخاب بشوند یا از۱۸ نفرپیشنهادی ۶ نفربرای نظارت سازمان برنامه انتخاب بشوند این یک لایحه یک مسئله مشورتی نیست که بشود دردومجلس مطرحش کردودردومجلس بشود رأی گرفت اصلاً عملی نیست درمجلس شورای ملی برای اجرای قانون می‌آیدوآنچه که پیش بینی می‌شود برای برنامه یابرای دیوان محاسبات انتخاب می‌کنند دیگربنظرماعمل مختومه‌است بحث نداردنگهداشتن آن هم برخلاف اصول است وبنظرما ازنظر اجرای قانونی هم فرمان لازم نداردبلکه فرمان اشخاص را باید دولت پیشنهادبکند وبه امضای اعلیحضرت همایونی موشح بشود و به اشخاصش ابلاغ کنند والا اینکه محال است انتخاب بکندکه این تطابق نداردمثلاً اگر درقانون پیش بینی شده بود که در موارد امور انتخابی مجلسین با هم تشکیل یک جلسه بدهند آن وقت انتخاب بکنند این عمل سهل وساده وقابل اجرا بوداما اینطورکه الآن است انتخاب مجلس قاطع است تمام است دیگرصحبت هم نداردبحث دراینکه معوق می‌ماندیا ببینیم نظرسناچیست بعقیده من درست نیست خودآقایان سناتورها هم باید متوجه باشند که کار مملکت را نمی شود با یک همچو سوءتفاهم‌ها نگه داشت اما یک موضوع دیگرراجع به قوانین ولوایح عادی بایستی از تصویب مجلسین بگذرد چون درقانون است تصریح شده که بعد ازتشکیل سنا تمام قوانین مملکت است البته اشتباهش دراصل هم بجای خودش باقی است تمام قوانین مملکتی خواه لوایحی که دولت بدهد خواه درمجلس شورای ملی طرح نمایندگان بدهند خواه درمجلس سنا طرح نمایندگان بدهند بایستی ازتصویب مجلسین بگذرد این هم چون و چرا ندارد منتهی صحبت شدآیادولت لوایحش را اول بمجلس سنابدهد یامجلس شورای ملی آنهم دریکی ازاصول قانون اساسی پیش بینی شده طرحهایی که نمایندگان مجلس شورای ملی می‌دهند تردیدی نیست که اول شورانظرمی‌دهد بعد می‌رودبه سنا طرحهایی هم که سنا خودش ابتکاراً می‌دهد تردیدی نیست که بعد اً می‌آیدبه مجلس شورای ملی اما لوایح درقانون اساسی بازپیش بینی شده ودلیل هم دارد، پیش بینی شده‌است که اول بسنا برودوبرای اینکه ملاحظه بفرماید بعد ازاینکه مجلس شورای ملی تصویب کرد باید برای اجرا به دولت ابلاغ شود ونظرآقایان سناتورها جون همانطوری که عرض شدامردایراست براینکه آن آقایان سنین عمرشان بیشتراست بیشترسردو گرم دنیا را دیده‌اند وتجارب آنها طبیعتاً بیشتربوده ویک مراحل بیبشتری را طی کرده اندکه بنابراین باطن مراحل نظرآنها بیشترجنبه مشورتی داردبنابراین وقتی که آمدبمجلس شورای ملی آن را موردامعان نظرقرارمی‌دهدو بعد که تصویب شدبه دولت ابلاغ می‌شود برای اجرا اما می‌ماند مسائل مالی ولوایح مربوط به بودجه وامورمالی دراینجا منشأ سوء تفاهم همین موضوع بود. حرفهایی هم زده شدولی من اینجا با کمال انصاف خدمت آقایان محترم عرض می‌کنم درسنا یک عده صحبت کردند که اگر چنین نشود وچنان نشود وحق مسلم سنا ازبین برود اخلاف ما بما لعنت نفرین می‌کنند که چرا قانون اساسی دست خوردو چرا حقوق مکتبمان را ازدست دادیم همینطوربعضی ازهمکاران محترم ما درمجلس شورای ملی فرمودند که کوچکترین حق ما اگر سوهان بخوردوطوری بشود که مجلس سنا در کار ما مداخله بکند اعقاب ما و اخلاف ما را نفرین می‌کند و لعنت می‌کنند من می‌خواهم عرض کنم که آقایان این حرفها ازنظر خطابی خوب است ولی ازنظر عملی خوب نیست برای اینکه مابایستی حل بکنیم اختلاف را واعقاب واخلاف ماهم هیچ وقت بما نفرین نمی‌کنند که چرا شما نشستید با روش عاقلانه نظریات را تلقین کردید وتوحیدنظر پیدا کردید و روی مصلحت مملکت وضع قانون کردید وهیچ سروصدایی بلندنشد. هیچ نفرین بما نمی‌کند ولی اعقاب ما دریک صورت بما نفرین می‌کند وآن این است که ما این کشمکش را ادامه بدهیم یعنی همین سوء تفاهم، سوء تعبیر. اختلاف هرچه می‌خواهیداسمش را بگذارید. این را ادامه بدهید، تکلیف دولت نامعلوم باشد. لوایح همینطورمعوق بماند و ما فکربکنیم که اخلاف ما بما نفرین می‌کنند درحالی که دراین صورت نفرین قطعی بما می‌کنند که آقایان قانون اساسی برای مملکت بود. انتخاب سنا برای اصلاح کارملت بود. شما آمدید توی پارلمان بر ای اینکه بنفع این ملت واین مملکت توحید مساعی کنید. قانون وضع بکنید وخلاصه حمایت ازتوده ملت بکنید که امورزندگی اجتماعی بهبودی پبدابکند آن وقت نشستید برسر بحث الفاظ سر اختلاف سلیقه‌ای. اختلاف درتشخیص اصول قانون اساسی هی گفتید اصلاً نمی‌شود یک قدم نمی‌روم جلو. این درست نیست اینست که من صددرصد موافق هستم با این طرحی که آقایان محترم امضاءکرده‌اند هرچند امضای من اینجا نیست ولی موافق هستم وهمین حالاهم امضای آن را قبول می‌کنم و۱۲ نفرهم قبول می‌کنند اگر آقای شوشتری هم مخالفند ومی‌خواهند استعفابفرمایند یکی دیگرانتخاب بشود و اگر مخالف نیبستند واختلافی ندارند استدعا می‌کنم قبول بفرمایند این ۱۲ نفربنشینند با روح صمیمیت با روح حسن تفاهم با توجه به اینکه مجلس شورای ملی وسنا دوتا نیستند وما همه مان عضو پارلمان هستیم هرعیبی بهره قسمت متوجه بشود به آن قسمت دیگرهم متوجه شده‌است (صحیح است) طوری عمل بکنند آقایان که ما ازاین ببعد مواجه با این اشکالات نباشیم واین اشکالات تجدیدنشود وما تابحال سرعت عمل بنشینیم روی این نظری که آقایان مخا لفند با روح صمیمیت وبرادری تصمیم می‌گیرند ماهم تأیید می‌کنیم هرنظری که آنها داشته باشند اگر می‌خواهند که تسهیل بشود اگر جنبه تسهیلی ندارد وموافقتی که می‌شود روی مسائل قانونی است اگر اساس قانون هم بهم نخورد وبازهم عمل می‌کنیم، اگر باید درآیین‌نامه مشترکاً اصلاح بشود آن اصلاحات را هم قبول داریم درهرحال هرطوری نظر بدهید قبول داریم سوای یک نظر که آن نظراین است که نخواهند با هم سازگاری بکنند درپایان عرایضم این مثل را می‌گویم که درکتاب قاآنی نوشته شده‌است که یک کسی قبایش را برد پیش رنگرز گفت این را رنگ سبز کن. هفته بعد که رفت رنگرز گفت رنگ سبز مخصوص سادات است ومی خواهید رنگ ارغوانی بکنند که یک قدری خوشایندتراست هفته دیگررفت بگیرد رنگرز گفت نه مادیدیم رنگ ارغوانی مخصوص میرغضبها واشخاص شروراست تویک آدم سالم حسابی هستی اجازه بده که رنگ آسمانی بکنم هفته دیگر رفت گفت رنگ کبود مخصوص ماتم زده هاست ویک رنگ دیگرمی‌کنم خلاصه هفته دیگرکه رفت رنگرزگفت من لباس تورا درخم نیستی زده‌ام ورنگ عدم بخودگرفته‌است گفت هررنگی بکنی من قبول دارم سوای این رنگ که حلالت نمی‌کنم حالا هرکاری می‌خواهید بکنید ماقبول داریم برای عدم توافق مابایستی با حسن تفاهم ما باروح صمیمیت اصلا چه درشورا وچه درسنا مجال ندهیم که حرفی علیه همدیگر بزنیم و باید با دست اتحاد و برادری کارها را تمام بکنیم.

نایب رئیس – پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده‌است.

شوشتری – بنده یک توضیحی دارم، یک کلمه‌است.

نایب رئیس – درچه قسمتی است؟

شوشتری – چون فرمودند که استعفای بنده عرض نکردم که استعفا می‌دهم بنده درکارمملکت ولو هرقدرهم سنگین باشد شانه‌ام آماده‌است هیچوقت شانه خالی نمی‌کنم عرض کردم آقای دکتر مصدق هم باید کناربروند اگر بد است ما هم باید بکنیم اگر خوب است ایشان هم باید بپذیرند.

نایب رئیس – پیشنهاد کفایت مذاکرات قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهاد ختم مذاکره می‌نمایم – غلامرضا فولادوند.

یک نفر از نمایندگان – مخالفی نیست.

نایب رئیس – آقای فولادوند.

فولادوند – بنده عرض می‌کنم که با اظهارات موجه و مدلل و مطول و مفصل آقایان موافق و مخالف دیگر ابهامی باقی نمانده‌است (صحیح است)

نایب رئیس – آقای ملک مدنی.

ملک مدنی - بنده یک توضیحی بعنوان مخالفت می‌خواهم بدهم و آن این است که آقایان توجه داشته باشند که پیشنهادی که شده‌است قانونی نیست یک تصمیمی است که مجلس شورای ملی می‌گیرد (صحیح است) برای اینکه آیین‌نامه خودراتطبیق کندبا آیین‌نامه مجلس سنا ورفع اختلافات بشود چون آقایان توجه نداشتند بنده می‌خواستم عرض کنم که این صورت قانون ندارد.

نایب رئیس – رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام کنند (اکثراًبرخاستند) تصویب شد. حالا شروع می‌شود به قرائت پیشنهادات، پیشنهادآقای اسلامی قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌کنم این طرح برای ۱۵ روزموقتاً اجرا وسپس بتصویب مجلس برسد.

نایب رئیس –آقای اسلامی.

اسلامی – بنده اولاً بسیارمتأسفم که یک عده‌ای شاید خدای نخواسته مأموریت پیدا کرده‌اند که با ایجاد اختلاف وتشنج مجلسین یامردم را بچیزهایی موهوم وبی ربط سرگرم کنند وتاسیاست نامرئی بتواند درپس پرده منظوری را که همیشه داردبدست بیاورد (صحیح است) یکی ازاین اختلافات بعقیده بنده این اختلاف مجلس سنا ومجلس شورای ملی است که اصلاً بعقیده بنده هیچ موضوعیت ندارد. فقط برای اینست که مامشغول باشیم ماهمیشه داد می‌زنیم که پول نداریم. وضع اقتصادیمان بداست ولی یک موضوعی که بسیارمهم است و می‌شود گفت با حیات مملکت سروکاردارداصلاً فراموش شده وبا این لوایحی که بمجلس شورای ملی تقدیم شده وبسیارمفیداست وآنها هم وقت مجلسین را خواهدگرفت شایداصلاً این موضوع هیچ پیش ت باید وآن مسئله نفت است، اصلاً مثل اینکه مجلس ودولت ومردم همه فراموش کرده‌اند وتکلیف مملکت با این کمپانی نفت جنوبی معلوم نشد ومن می‌ترسم که این اختلافات ولجاج هم که حاصل می‌شود برای این باشد که ما اینرا فراموش کنیم امیدوارم که اینطورن باشد چون این دولت هم راجع به این موضوع چیزی نگفته وبه سکوت گذاشته‌است اما راجع به این پیشنهادی که بنده کردم برای این بوده که مایکی دوتا قانون گذرانده‌ایم که درمجلس سنا همینطور مانده واجرانشده جزحقوق کارمندان بقیه اش مانده برای تصویب آنها پیشنهادکردم که در مدت۱۵روزآن تصمیمی که کمیسیون خوا هد گرفت اجرا بشود برای اینکه تکلیف آن دو لایحه معلوم بشود ولی برای لوایح آینده بنده تصور می‌کنم آقایان اعضای کمیسیون وقتی که مذاکره کردند نظرشان را بیاورند در مجلس ومجلس تصویب بکند چون ما از این وکالت دادن به اشخاص، گرچه بسیار مردمان خوبی هستند، خیری ندیدیم چون در دوره گذشته مجلس به دوسه تاکمیسیون اختیار دادیکی کمیسیون کشوربود با آنکه مردمان خیلی خوبی بودند وآقای ملک مدنی هم بسیار زحمت کشیدندولی ازآن قانون استقلال شهرداری‌ها دولت به نفع خودش همه جا سوءاستفاده می‌کندوهمچنین قانون تصفیه، قانون هئیت تصفیه هم که اختیار داده شد به کمیسیون دادگستری که آن را تصویب کرده وحال آنکه لازم بود که چون مربوط به کلیه سازمانهای مملکت ا ست کمیسیون کشور هم اینراتصویب بکند، یکی ازآن چیزهایی که آقایان اعتراض می‌کنند بعمل تصفیه وعمل هیئت تصفیه این موضوع است که آ ن لایحه وآن قانون بایستی درکمیسیون کشورهم تصویب بشود نه تنها درکمیسیون دادگستری تصویب بشود وهمانطوری اجرابشود بنده چون ازوکالت دادن هیچ خیری ندیدم و بعلاوه بایستی زودتراین اختلاف حل بشود وتکلیف این لوایح معلوم بشود پیشنهادکردم که اختیاراین کمیسیون ۱۵ روز باشد یعنی هرتصمیمی گرفتند ۱۵ روزاجرابکندبرای لوایح آینده هم دوباره بیاید درمجلس مطرح بشود و مذاکره بشود دراطرافش آنوقت رأی گرفته بشود اگر بدین ترتیب قبول بکنند بنده رأی می‌دهم والا بنده یک نفررأی نخواهم داد.

نایب رئیس – آقای نورالدین امامی مخالفید بفرمایید.

نورالدین امامی – عرض کنم جناب آقای اسلامی توجه بفرمایید دریک جلسه هم به عرض آقایان رسانیدم که ما اختلافی با مجلس سنا نداریم (صحیح است) مجلس سنا هم اختلافی با مجلس شورای ملی ندارد (صحیح است) این یک سوءتفاهمی است حالاچه شده این سوءتفاهم پیداشده نمی‌دانم بعد ازمطالعه زیاددرجلسه خصوصی این تصمیم گرفته شده که یک اشخاص مطلع ومبرزی را انتخاب بکنیم ازطرف مجلس شورای ملی که بروند بنشینند این سوء تفاهم را رفع بکنند ومن عقیده‌ام این است همانطوری که نمایندگان محترم مجلس سنا با جبهه بازاستقبال کردند ودریک جلسه بدون سرو صدا این طرح را تصویب کردند ماهم باید با همان شوروشعف برای رفع سوء تفاهم دراین جلسه به کفاره آن عمل چنددقیقه پشیمان این قدم را برای ملت ایران برداریم (صحیح است) واما آن قسمتی که فرمودند ۱۵ روزاصلاً خوداین طرح موقتی است اگر درست بمفاد طرح توجه داشته باشند آنجا نوشته می‌شود که بشکل یک فصل مشترک درآیین‌نامه‌های داخلی مجلسین تنظیم گردیده وموقتاً بموقع اجرا بگذارند و بعد بتصویب مجلس برسانند این درهرصورت باید با تصویب مجلس شورای ملی باشد این است که من استدعا می‌کنم ازجنابعالی مخصوصاً ازشخص جنابعالی تقاضا می‌کنم پیشنهادخودتان را پس بگیرید وسایرهمکاران محترم هم اگر پیشنهادهایی دارند پس بگیرند که لااقل امروز که شب جمعه‌است ما یک قدم مؤثری برداشته باشیم بنفع مردم.

جمعی ازنمایندگان – پس گرفتند.

اسلامی – پس می‌گیریم.

نایب رئیس – پیشنهاد آقای نبوی قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم دراین طرح اضافه شود هرترتیب قانونی که داده شود.

نایب رئیس – آقای نبوی

نبوی – بنده نظرم این بود که توضیح داده شود درمجلس که این کمیسیون عملی برخلاف قانون اساسی نخواهد کرد (صحیح است) درقانون اساسی برای گذراندن کارها در سنا و در شورا و در اختصاص بعضی از امور به شورا موادی دارد البته این دوکمیسیون متوجه خواهند بودکه طرحی که تنظیم خواهند کرد و رویه‌ای که اختیار خواهندکرد مخالف قسمتی ازآن مواد هم باید باشد این بود که بنده عرض کردم یک تکلیف قانونی برای این کار معین شود و گمان می‌کنم کلمه قانونی دراینجا بی مناسبت ن باشد. امامی – تذکرش خوب بود ولی موردندارد.

نایب رئیس – آقای ملک مدنی

ملک مدنی – بنده تصورمی‌کنم نه اینکه این کمیسیون نمی‌تواند خلاف قانون اساسی تصمیمی بگیردبلکه مجلس شورای ملی هم نمی‌تواند تصمیم بگیرد (صحیح است) برای اینکه این قانون اساسی است وهروقت تغییری درآن بخواهدداده بشود باید رفراندوم عمومی بشود ووقتی با مراجعه به آراءعمومی معلوم شد که مجلس مؤسسان لازم است تشکیل بدهند وتجدیدنظر بکند وما به هیچ وجه چنین صلاحیتی نه برای این کمیسیون قائلیم ونه برای خودمان این مطلبی که توضیح داده شد اینست که یک آیین‌نامه‌ای که روابط مجلسین را تنظیم وروشن بکند طبق قانون اساسی مجلسین با هم تدوین بکنند. نبوی – با این توضیحی که داده شد بنده پس می‌گیرم چون برخلاف قوانین کاری نخواهند کرد.

نایب رئیس – پیشنهاد آقای دهقان قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم جمله موقتاً بموقع اجرابگذارند و بعد ازطرح پیشنهادی حذف گردد.

نایب رئیس – آقای دهقان

دهقان – بنده از اظهارات اخیر آقای ملک مدنی اتخاذ سند می‌کنم که فرمودند راجع بمواد قانون اساسی این کمیسیون و کمیسیونی که از مجلس سنا انتخاب شده‌است اختیاری ندارد که اظهارنظربکند (صحیح است) اینطوراست آقایان؟ (جمعی ازنمایندگان – همینطوراست) بنده از این فرمایش بشما اتخاذ سند می‌کنم اگر مقصود تعیین روابط مجلسین است بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم اما اگر قرار باشد که قراری یا موادی راجع به مقررات قانون اساسی ازطرف این دو کمیسیون وضع بشود (جمعی ازنمایندگان – نمی‌شود نمی‌شود) استدعا می‌کنم که اجازه بدهیدمن عرضم را بکنم که مطلب روشن بشود اگر یک همچو قراری گذاشته شود خلاف است وکمیسیون هیچ هم چو اختیاری ندارد (حاذقی – مجلس هم ندارد) وبنده صریحاً عرض می‌کنم که اگر قرار باشد بهرترتیب بهرشکلی مورد تفسیر قراربگیرد این ازوظایف خاصه مجلس شورای ملی است بنابراین بنده ازاین صحبت آقای ملک مدنی همکارمحترم وعزیزخودم که این طرح را تهیه کردند و تقدیم نمودند اتخاذسند می‌کنم وهمه آقایان هم خیال می‌کنم با این عرض بنده موافق باشند که کمیسیون حق داردروابط بین دومجلس را روشن بکند درحدود قانون اساسی (صدرزاده – آنهم موقتاً وبنحو آزمایش) آنهم موقتاً وبنحو آزمایش ولی این را هم می‌خواستم به این آقایان اعضاء کمیسیون منتخبه عرض بکنم که بعضی ازاعضای مجلس سنا برخلاف نص صریح قانون اساسی مشاغل دولتی دارند واین چند مرتبه هم اینجا تذکرداده شده ومتأسفانه نمی‌دانم دولت چرا نمی‌خواهد به این اصل اساسی توجه کند وبه کسانی که مصونیت دارند شغل مسئولیت دارندهد (مکی – آنهایی که دردربارهستند چطور؟) بنده آقای مکی قبول دارم که هرکس که مسئولیتی را درجایی قبول می‌کند ن باید مصونیت داشته باشد این صریح قانون اساسی است می‌گوید وکلا حق ندارند دردستگاه دولت قبول مسئولیت بکنند بنده خارج ازقانون اساسی نه من می‌توانم صحبت بکنم نه سرکارماحق نداریم به میل خودمان وازروی هوی وهوس صحبت بکنیم یک موادی هست که باید برطبق آن صحبت بکنیم این عرضی که بنده می‌کنم باستناد صریح قانون اسا سی است ومی خواهم به این کمیسیون هم عرض بکنم که به آن کمیسیون و آن رفقا بگویند که آقارفقای مجلس سنا حق قبول مسئولیت دردستگاه دولت ندارند وپیشنهادم را به استناد صحبت آقای ملک پس می‌گیریم

نایب رئیس- پیشنهاد آقای رضوی قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم کمیسیون منتخبه مکلف باشد درظرف یک ماه بعد از تنظیم مواد مربوط آنها را برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی نماید.

نایب رئیس- آقای رضوی

رضوی- بنده فراموش نمی‌کنم در جلسه خصوصی یکروزی طرحی پیشنهاد شد جناب آقای رفیع هم بودند در تعقیب او چند نفر از آقایان و رفقا اصرارکردیم که موافقت بفرمایید یک طرز نزاکت آمیزی از برای این موضوعی که مطرح شده‌است در پیش گرفته بشود و بوسیله یک نطق نزاکت آمیزی که از طرف یکی از آقایان نمایندگان انجام می‌گیرد اساساً موضوع اختلاف حل بشود. همه آقایان بخاطرشان هست که آنروز بقدری احساسات غلیان داشت و بقدری مخالفت شد که اصلاً ما پیشنهاد را فراموش کردیم و خیلی بنده خوشحالم که الحمدالله در ظرف اینمدت فاصله باندازه‌ای حس خوش بینی و حسن تفاهم وحسن نظر فراهم شده که اصلاًقضیه معکوس شده یعنی تمام آقایان آنچه که می‌بینیم معتقد هستید به اینکه بطور کلی چند نفراز رفقا بنشینند طرحی تنظیم کنندوموادی درست کنند و آنرا هم برای اجرا بدهند آنوقت بر حسب امتحان و آزمایش هم که داریم این مواد آزمایش مدتها مورد اجرا قرارمی‌گیرد تا در بین کارهای بسیاری که مجلسین دارند یکوقتی آیا دراین دوره یادوره‌های بعد مجال بشود که این را بصورت قطعی درستی بیاورند یا خیر همچنانکه اغلب از کارهای آزمایشی دوره گذشته که از جمله مواد همین آیین‌نامه‌است بهمین صورت پیشنهاد شده یعنی بنام آزمایش و موقت برای اینکه مدتی آزمایش بشود بعداً بصورت قطعی دربیاید وموادش تصویب بشود ولی چنانکه ملاحظه می‌فرمایید چندین ماه از دوره گذشته چندین ماه هم هست مشغولیم و بحثی از این موضوع نبود تا وقتی که جناب آقای دکتر مصدق راجع بموادش پیشنهادی دادند. حالا غرض از عرض بنده این است که این منافاتی که ندارد بنده می‌بینم که خود آقایان می‌فرمایند این موادی که تنظیم شده باید برای تصویب بمجلس بیاید آنوقت از طرف دیگر هم آقایان که اینجا می‌نشینند در پیرامون قانون اساسی بحث خواهند کرد، کم و زیادی هم که نمی‌شود این چه وحشت واضطرابی دارد که عین آن موادی را که آقایان در نظر می‌گیرند قبل از آنکه ببرند بمورد اجرا بگذارند یک اطلاعی به آقایان نمایندگان محترم بدهند دنیا که بهم نمی‌خورد نه اینجا نه ما نه آقایان مجلس سنا هیچکدام که نمی‌توانیم بر خلاف قانون اساسی حرفی بزنیم منتهی افکار مختلف است و ممکن است یک اصلاحاتی درش پیش بیاید که انشاءالله با حسن نیت بنفع مملکت و بنفع هردو مجلس باشد حالا اجازه ندادید که درموقع گفتگو آن بیاناتی را که داشتم تذکربدهم ومذاکره خاتمه یافت، حالا در موقع پیشنهاد به این صورت درآوردیم که آقایان تنظیم بکنند وبالاخره بمورد اجراهم که حالا اینطوری که می‌بینیم آقایان موافق هستند که گذارده بشود پس لااقل موافقت بفرمایید که دریکماه مجلس هم تقدیم بشود زیرا بنده امتحان دادم یک موادی وقتی که مدتی اجراشد دیگر تغییردادن این وبرگرداندن اوهم، خاصه درامری که مربوط به مناسبات بین دو مجلس باشد عمل بسیارمشکلی است، سخت هم خواهد بود از این جهت اگر ممکن است خودآقایان اعضا کمیسیون مراقبت کنند که پیش ازاین که بموقع اجرا گذارده شود با اطلاع رفقایشان برسانند و اگر هم منافات داردلااقل درظرف مدت یکماه بیاورند که خیلی موضوع عملی نشده باشد که فردا اگر یک گوشه اش را بخواهیم تغییر بدهیم امکان پذیر ن باشد بنده نمی‌دانم که اشکال قبول این موضوعات چیست که در هرمورد دچار مخالفت می‌شود.

نایب رئیس – آقای اسلامی.

اسلامی – مخالف بنده با مدلولش است با عبارت است اگر عبارت صحیح بود بنده مخالفتی نداشتم برای اینکه یک کمی شبیه به پیشنهادبنده‌است ولی درآنجا تصریح شده بود که فقط ۱۵ روزاجرا بکنند بعد بیاورند برای اینکه اگر ما این پیشنهادرا به این صورت قبول کنیم اگر خدای نخواسته آن کمیسیون یک تصمیمی گرفت که مجلس موافق ن باشد تایکماه حق ندارد حرف بزند واین عمل خوب نیست اینرا اصلاح بفرمایید آقای رضوی که بنده هم موافقت کنم.

اردلان – این اشخاص مورد اعتماد مجلس هستند این چه حرفی است.

شوشتری – این هم مخالفتی نبود.

نایب رئیس – رأی می‌گیریم به پیشنهادآقای رضوی آقایان موافقین قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) موردتوجه نشد، پیشنهاد دیگری نیست رأی می‌گیریم به ماده واحدراجع با اختیارات کمیسیون همان طرحی که حالا قرائت شد، آقای موافقین قیام بفرمایند (جمعی برخاستند) ماده واحد راجع بتشکیل کمیسیون تصویب شد.

وزیرکشور- بنده برای جواب سؤال....

نایب رئیس – بعد از آقای وارسته بفرمایید.

شوشتری – ایجاد سرورکرد.

– بیانات آقای وزیردارایی راجع بترفیعات مستخدمین دولت وبانک ملی ومعاملات شکر

۶ – بیانات آقای وزیردارایی راجع بترفیعات مستخدمین دولت وبانک ملی ومعاملات شکر

وزیردارایی – آقای عبدالغدیر آزاد بیاناتی فرمودند راجع به اضافه وترفیع مستخدمین دولت چون بعضی ازآقایان دیگرمخصوصاً آقای سالاربهزادی هم دراین خصوص ازبنده سؤالی فرمودند لازم است چند کلمه دراین خصوص عرض کنم که موضوع هم تاحدی روشن شود گویا گله آقایان همکاران بنده این است که ازسال ۱۳۲۷ تاکنون با آنها اضافه داده نشده بطوری که بنده تحقیق کردم علت عدم اعطای اضافه وترفیع درسال ۱۳۲۷ برای پرداخت آن نداشته‌اند البته آقایان محترم استحضار دارند یکی ازشرایط اعطای اضافه و ترفیع این است که اعتبار در بودجه وزارتخانه‌ها منظورو ملحوظ باشد و اما نسبت به سال ۲۸، علت این بوده‌است که بر طبق مصوبات کمیسیون بودجه دولت از دادن هرگونه اضافه و ترفیع ممنوع بوده در واقع منع قانونی داشته‌است (صحیح است) بعلاوه سال ۱۳۲۹ ازچندماه قبل به این طرف در وزارتخانه‌ها برطبق آیین‌نامه ترفیعات و اضافات کمیسیون‌هایی تشکیل شده‌است ومشغول مطالعه هستند بعضی ازآنها جدول اضافه ترفیعات را تهیه کرده‌اند وبعضی ازآنها موفق نشده‌اند آنهایی که تاکنون موفق نشده‌اند تقاضا کردند که مدت انجام اینکارتا آخر خرداد تمدید شود . البته چون موضوع رفاه وآسایش مستخدمین دولت موردتوجه وعلاقه دولت هست با این تقا ضا موافقت خواهد شد وامیدوارم که انشاءالله تا آخر خرداد که امیدهست تا آن موقع بودجه سال ۲۹ هم ازتصویب مجلس شورای ملی بگذردبتوانیم بصدور احکام اضافات آنها اقدام نماییم (حاذقی – پس لطفاً این نماینده کارمندان را هم بخواهید که آقایان را مطلع کند که دیگراعتصاب ننمایند) ضمناً آقای آزادیک اشاره‌ای هم راجع به بانک ملی ایران فرمودند بنده خیال می‌کنم که وظیفه شغلیم اقتضا داشته باشد که دراینجا اجمالاً یادآوربشوم که بانک ملی امروز یک شرط جهانی ومعروفیت بین المللی داردوتصور می‌کنم که شاید مصلحت دراین باشد که ما حتی المقدور ازمذاکراتی که ممکن باشد باساس حیثیت وشئون این مؤسه مالی وملی ما لطمه واردبیاورد خودداری کینم (آزاد – جناب آقای وزیر دارایی بانک ملی تمام اموراقتصادی این مملکت را خراب کرده‌است بنده توضیح خواهم د ادتاببینید چه بلای سرمملکت آورده‌است) درهرحال این تذکربنده مانع این نخواهدبود که هرنظری داشته باشید اینجا سؤال بفرمایید ودرعین حال هرگونه بی ترتیبی ونواقصی که بنظر جنابعالی وسایرآقایان می‌رسد بنده با کمال دقت جواب آنراتهیه می‌کنم وبنظر آقایان میرسانم واما راجع بمعاملات شکرهم گویا مثل اینکه اینطور تصور فرمودده‌اند که معاملاتی بضرر وزیان دولت شده مثل اینکه اینطورفرمودند بنده اینرا اطمینان می‌دهم ازروزی که بنده متصدی این خدمت شده هیچ معامله‌ای نشده وامیدوارم تا آن ساعتی که دراین خدمت باشم هیچگونه معاملة که بضرر وزیان دولت باشد انجام پذیرن باشد (حاذقی – ولی معاملات مفیدرا بفرمایید) (صدرزاده – معاملة مفیددولتراهم که انجام می‌دهند) (اردلان – گذشته را هم رسیدگی بفرمایید) نسبت به گذشته همانطور که کراراً گفته شده بنده همیشه مهیا وحاضرخواهم بود که هرگونه آقایان بی ترتیباتی سراغ دارند بفرمایند تاجایی که رسید گیش درصلاحیت وزارت دارایی باشد بنده تعقیب خواهم کرد (احسنت)

- تصویب نمایندگی آقایان اللهیارصالح وکاظم شیبانی صالح ازکاشان

۷- تصویب نمایندگی آقایان اللهیارصالح وکاظم شیبانی صالح ازکاشان

نایب رئیس –ازشعبه سوم دوگزارش رسیده‌است، آقای ناظرزاده کرمانی بفرمایید

اسلامی - آقای وزیرکشورهستند.

نایب رئیس – ایشا ن راجع به سؤال حاضرهستند بعد ازاین گزارش طرح می شود

ناظرزاده کرمانی – نتیجه گزارش را آقای دکترکیهان که مخبرهستند باید قرائت کنند ولی چون ایشان غایب هستند وبنده منشی شعبه هستم بوسیله بنده قرائت می شود

پرونده انتخابات کاشان حاکی است که درتاریخ ۲ / ۱۲ / ۲۸ انتخابات آن شهرستان شروع و پس از توزیع تعرفه و اخذ رأی

آقای اللهیارصالح باکثریت ۱۵۱۷۱ رأی و

آقای کاظم شیبانی باکثریت ۱۴۳۶۹ رأی از۱۶۰۱۷ رأی مأخوذه بنمایندگی شانزدهمین دوره تقنینیه انتخاب شده‌اند و

در مدت مقرر چند انجمن شکایات مزبور را وارد ندانسته و در تاریخ ۶ / ۲ / ۲۹ اعتبارنامه بنام آقایان مزبور صادرمی‌نماید پس از ارجاع پرونده به شعبه سوم شعبه برای رسیدگی دقیقتر پرونده را بشعبه فرعی ارجاع نموده و پس از تقدیم گزارش شعبه فرعی مبنی براینکه تجدیدانتخابات بلامانع بوده و همچنین در مورد شکایتی که ازآقای کاظم شیبانی صالح مینی درمحکومیت ایشان نموده بودند چون صدور حکم بعد ازخاتمه انتخابات صورت گرفته وایشان به ۵۰۰ ریال جریمه بابت استفاده بدون اجازه ازبرق محکوم شده‌اند که تأثیری دراصل موضوع وصلاحیت ایشان نداشته شعبه با توجه بمحتویات پرونده ورعایت گزارش شعبه فرعی وملاحظه شکایات وارده بمجلس شورای ملی صحت انتخابات شهرستان کاشان ونمایندگی آقای اللهیارصالح را که با باکثریت ۱۵۱۷۱ رأی ازمجموع ۱۶۰۱۷ رأی دردرجة اول بنمایندگی شانزدهمین دوره تقنینیه ازطرف اهالی آن شهرستان انتخاب شده‌اند تأیید واینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایند

نایب رئیس – گزارش شعبه سوم راجع به انتخابات کاشان ونمایندگی آقای اللهیار صالح تصویب می شود گزارش دیگرشعبه سوم قرائت می شود (بشرح زیرقرائت شد) پیرو گزارش شماره ۱۵ ازشعبه سوم راجع به انتخابات کاشان ونمایندگی آقای اللهیارصالح آقای کاظم شیبانی صالح باکثریت ۱۴۳۶۹ رأی ازمجموع ۱۶۰ ۱۷ رأی مأخوذه دردرجه دوم بنمایندگی شانزدهمین دوره تقنینیه ازحوزه انتخابی کاشان انتخاب وشعبه با توجه به گزارش شماره ۱۵ صحت نمایندگی ایشان را تأیید واینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می شود

نایب رئیس – گزارش شعبه سوم راجع به انتخابات کاشان و نمایندگی آقای کاظم شیبانی صالح ازکاشان تصویب می شود ، حالا آقای صالح سؤالی ازآقای وزیرکشورکرده‌اند توضیح می‌دهند بفرمایید

– سؤال آقای اللهیارصالح راجع به لوله‌کشی شهر تهران از آقای وزیر کشور و جواب آن

۸ – سؤال آقای اللهیارصالح راجع به لوله‌کشی شهر تهران ازآقای وزیر کشور و جواب آن

اللهیارصالح – بسم الله الرحمن الرحیم (نمایندگان احسنت) (شوشتری - همه باید اینطوربکنند) نمایندگان محترم توجه دارند در هر کشوری پیشرفت کاردولت منوط است به همکاری بین مردم و دولت وهمکاری مردم ودولت هم حاصل نمی شود مگردرصورتی که مردم بحرفهای دولت اعتمادکنند متاسفانه چندسال است وضع کشور ما طوری شده که یک شکافی دراثر همین عدم اعتماد بین مردم ودولتها حاصل شده وغالباً هروعده‌ای را که دو. لت می‌دهد متأسفانه ازپیش آن خلاف واقع وغیرقابل انجام تصور می‌کنند بنده منظورم بدولت خاصی نیست این رویه‌ای است که متأسفانه ازچندسال قبل به اینطرف درکشورما حکمفرما است ملاحظه فرموده‌اند آقایان نمایندگان محترم موضوعاتی که درکشورهای دیگروالبته درخودکشورماهم مقدس است و باید مورداحترام همه باشد بتدریج درکشورما یک نحوابتذال بخود می‌گیرد بطوری که دیگر حتی صحبت آنراهم نمی شود کرد، برای نمونه همین موضوع تصفیه را بنده تذکرمی‌دهم که چند روزوقت مجلس را گرفت وهمیشه هروقت صحبت ازتصفیه بشود بعنوان یک امرمبتذل تلقی خواهدشد (صحیح است) مورددیگرموضوع تحول است، آقایان نمایندگان محترم ملاحظه فرموده‌اند چه وعده‌هایی ازطرف دولتها بخصوص این اواخرراجع به تحول دراوضاع کشورداده شد وآثاری که به ملت رسید وعاید مردم گردید کاملاً برخلاف آنچه بود که گفتند (صدرزاده - درکلمه اشتباه شده‌است) ویکی ازموارد موردنظر بنده نحو ابتذال را بخود گرفته‌است همین موضوع لوله کشی تهران است آقایان نمایندگان محترم که با مردم سروکاردارند مخصوصاً طبقات خیلی پایین ملاحظه فرموده‌اند که عنوان لوله کشی مرادف شده‌است درذهن مردم با عبارت دروغ (صحیح است) حالابنده آن لغتی را که مورد استعمال است عرض نمی‌کنم ولی درردیف حرفهایی که برای دروغ ذکرمی شود ( (لوله کشی است) ) (صدرزاده - تهران را بفرماییدلوله کشی شیراز قریب اتمام است) راجع به لوله کشی فارس هم بموقع عرض خواهم کرد (اسلامی – تلفون هم همین حال رادارد) چندسال قبل بعد ازاینکه مدتهامردم انتظارامرلوله کشی را داشتند و بعد از اینکه اشخاصی بزرگ ازخارج وداخل لعنت کردند برکسانی که مؤثربودند برای جلوگیری ازامرلوله کشی وآنرایکی ازمواردننگ ورسوایی ما ایرانیها شمردند ودرروزنامه‌های خودشا ن درخارجه به این مطلب اهمیت دادند یک دولتی سرکارآمد وبه مردم اطمینان داد که ازاین به بعد لوله کشی حتماً اجراخواهدشد ملاحظه فرمودید جشنها گرفته شد. حتی اولین کلنگ ساختمان لوله کشی را هم زدند بدربخانه‌های مردم نمرات با قید عنوان آب گذاشتند ومبالغی بعنوان اقساط اولیه لوله کشی گرفتند، بنده خاطرم می‌آید ازهمان روزهای اول یک عده‌ای به این امرهم سوء ظن داشتند و اگر نظرآقایان باشد درهمان روزها که شهرداری تهران مشغول گذاشتن نمره وجمع آوری اقساط بود یک عده‌ای هم مشغول کندن استخرهای بزرگ، انبارهای بزرگ آب توی خانه هایشان بودند می‌گفتندحالاکه دو. لت رسماً آمده می‌گوید لوله کشی می شود دیگرمسلم است نخواهدشد، شروع کردن بکندن آب انبارها بنده خودم برای استحضارآقایان عرض می‌کنم که همیشه درزندگی خودم سعی کرده‌ام امیدوارباشم برخلاف نصیحت افرادفامیل بزحمت مبلغی تهیه کردم وبه شهادت شهرداری جزواولین افرادی بودم که آن قسط مقرره را پرداختم ولی یک عده‌ای همانطور که عرض کردم ازهمانروزاول می‌گفتند که این کارنخواهدشد معهذا عده‌ای هم امیدواربودند امیدواریشان ازچه بود؟ امیدواربودند که خوب حالادولت آمده‌است به عنوان اینکه شرکت، شرکت الکساندر کیپ شهرت جهانی دارد ویک قراردادی منعقد کرده ویک مدت محدودی را برایش پیش بینی کرده ایندفعه حتماً لوله کشی انجام می‌گیرد، سه سال ونیم بلکه بیشترازاین موضوع گذشت وآنموقعی که شرکت رسماً تعهد کرده بود لوله کشی را خاتمه بدهد، درتهران چندروزپیش منقضی شد وبطوری که آقایان ملاحظه می‌فرمایند غیرازیک مقدارلوله آهن که شرکت ازخارج خریده وروی آنهم برای خودش برخلاف عقیده برخلاف حق وعقیده بنده حق العمل حساب کرده وحالاهم بایستی شهرداری مبلغی برای انبارداری برای حفظ آن لوله‌ها بدهد اثری ازآثارلوله کشی نیست یک مقداری وقت شهرووقت مملکت صرف شده مبالغ هنگفتی ازطرف شهرداری مملکت بالاخره مصرف اینکارشده وامروز مثل روزاول است شرکت الکساندرکیپ با وجودداشتن عنوان شهرت جهانی که بنده حقیقتاً اطلاع ندارم آیایک چنین شهرتی را داشته یانداشته (آزاد- انگلیسی که هست) سه سال ونیم ملت ایران را منتظر کرده‌است وحالابیک عناوین مبتذلی متوسل می شود ومی‌خواهد خودشرا تبرئه کند ازموقع مقرر بلکه تا امروزنقشه‌های قطعی که برای لوله کشی لازم بوده دراختیارشهرداری نگذاشته‌است ویک نکته بسیارقابل توجهی دیگری که آقایان نمایندگان محترم شاید مستحضر نباشند با اینکه درقرار داد قیدشده بود. که ازمیزان معینی مخارج لوله کشی تهران ن باید اضافه بشود شرکت هم ازمیزان معینی حق العمل بیشترن باید بگیرد شرکت برای اینکه بتواندمبلغ زیادتری بدست آورد دولت وقت را وادار کرده‌است تصویب نامه گذرانده که درآن تصویب نامه هم با عنوان اینکه این شرکت شهرت جهانی دار د هنوزهیچ کاری انجام نشده یک کارهایی را که انجام داده‌اند بعنوان کاراضافی قرارداده‌اند (صدر‌زاده- پایتخت کشور انجمن شهر نداردآقایان وکلاءتهران چرا برای این کاراقدام نمی‌فرمایند) (شوشتری- قرارداددرزمان کدام دولت بسته شده) در زمان آقای قوام السلطنه بوده عرض کنم خدمت آقایان بنده منکر این نیستم در کشورهای دیگر هم خطا می شود این یک مطلب صحیحی نیست که ما بگوییم تمام مفاسد مختص کشور ما است در کلیه کشورهای دیگر هم ممکن است یک خطاهایی روی بدهداما یک تفاوت بین کشور ما وکشورهای دیگرموجوداست این است که ما روی مسائل سرپوش می‌گذاریم، عدم اعتمادمردم ایران به دولت‌ها بیشتر سر این است یک بدبختی که پیش می‌آید یک شخصی یا یک شرکتی یا یک مؤسسسه یا دولتی که تقصیری مرتکب می شود روی آن سرپوش می‌گذارند مدتها ازش می‌گذرد بعد هم می‌گویند خوب، آن گذشته مافات مضی این است که بنده امروز ازشخص آقای اردلان که حقیقتاً به تمام معنی ایشان را یک مرد توانایی می‌دانند خواهش می‌کنم برای اینکه جلب اعتماد مردم بشود وبداننددولت به هیچ وجه میل ندارد روی مفاسد سرپوش بگذارد ولو یک شرکتی که به خودش عنوان جهانی داده، اگر آمد و اگر معلوم شدکه این شرکت ازاعتمادمردم ودولت سوءاستفاده کرده وضرر به ملت ایران وارد آورده صریحاً تشریف بیاورند واین را بگویند وبرای لااقل یک مرتبه آن شرکت را تعقیب بکنند لااقل خساراتی که به ملت وارد می‌آید جبران بکند.

نایب رئیس- آقای وزیر کشور

اردلان- (وزیر کشور) - نماینده محترم در اوایل سئوال یک نظریه عمومی اظهار فرمودند که با اجازه آقایان مختصری در باب بنده لازم است عرض کنم عقیده من هم این بوده وخواهد بود که دولت وتشکیلات مملکت باید برای مردم مفید باشد و مردم اعتماد بدولت داشته باشند و در عین حال در پیشرفت کارهای خوب تشریک مساعی و کمک بنظریات دولت بکنند، اگر تشکیلاتی باشد که بدرد مردم نخورد بعقیده من ن باشد بهتر از این است که یک وجود ناقص در کار باشد . این عقیده قطعی من است (صحیح است) زندگی من شاید از ابتدای دخول در خدمات اجتماعی یا دولتی شاید این فکر بنده باشد (صحیح است) این جواب فرمایش عمومی آقا است (صفایی – ولی مقصود ایشان عملآ بود نه لفظاً) عملاً مربوط به همه‌است مجلس شورای ملی و مجلس سنا ووزیر و دولت همه‌است، مربوط به همه‌است، عقیده من است (صفایی- با این موافقم ولی دولت باید پیشقدم باشد ) اما راجع به لوله کشی مورد سوال آقا بود باید عرض کنم که قرارداد لوله کشی در حکومت آقای قوام السلطنه امضاء شده و هم این طورهم که فرمودند جشن گرفتند خیلی‌ها را هم در جشن دعوت کردند از این مواعید هم ته تنها راجع به لوله کشی راجع به چیزهای دیگر هم خیلی بملت ایران دادند و عملی نشد (آشتیانی‌زاده- و بعد عملی شد؟) اجازه بدهید بنده هم اتفآقا سهم خودم را دادم و نمی‌دانم که واقعاً موفق می‌شوم یاخیر، اما ازموقعی که متصدی کاروزارت کشورشدم والبته سؤال جناب آقای صالح هم کمک کرد اینکه وارد موضوع بشوم وبفهمم وضعیت ازچه قراراست، نماینده الکساندرگیپ آمد دروزارت کشورومن را دید ویک توضیحات شفاهی هم دادولی من ازاو چند چیز خواستم، یکی اینکه صریحاً گزارش بدهد که دراین مدت قراردادچکاری را برای شهرداری انجام داده (صفایی – مگرشهرداری خودش نمی‌داند) سرکارهم سؤال بفرماییدجوابتان را عرض می‌کنم دوم اینکه چرا تمدیدواضافه می‌خواهد دلایل این را هم بگوید، سوم ازهمه مهمتر این است که چه متدی وچه طرزی مادرپیش داشته باشیم که بازهم یک وزیرکشوری آمد آنجا با یک نماینده شرکت ومردم همین حرفهایی که مامی‌زنیم نزنند یعنی واقعاً کاردرست بشود اگر چه مقایسه کارشیرازباتهران صحیح نیست برای اینکه آنجا شهرکوچکی است ولی این نکته را باید عرض کنم چون آنجا مردشریفی مثل حاج محمدنمازی که کارخیری خواسته بکند. (دکترمصباح‌زاده – بسیارمرد شریفی است بزرگترین خدمت است که کرده‌است) ای کاش درشهرهای دیگر ماهم یک همچو عملیاتی می‌کردند که برای شهر خودشان مفید بود (دکترمصباح‌زاده – مریضخانه هم ساختند) چون کار شخصی بوده بنده درآن کارش ن باید دخالت بکنم ولی بچشم دیدم البته آقایان نمایندگان فارس بهتر می‌داننداین است که دومخزن رزروار بزرگ وکوچک ساخته شده چاههایی که آب بدهد حفرشده لوله کشی درخیابانهای اصلی شده یعنی لوله کارگذاشته شده اینها را بنده با چشم دیده‌ام حالا قراردادتمام عملی نشده‌است (رضوی – درکوچه‌ها هم شده) بنده ازهمان بنگاهی که چندنفرازطرف دولت. بانک ملی وفلان وآنها هستند که باید این کارهاراتاحالا انجام بدهند ازآنها هم پرسیدم که بگویند ببینم دراین مدت شماها غیرازکاغذ ومکاتبه چه کاری کرده‌اید آنها هم البته باید راپورت بدهند (اللهیارصالح – مسلماً هیچ کاری نکرده‌اند) بنابراین بنده ازاین سؤال استفاده می‌کنم واین وضعیت را کاملاً روشن می‌کنم وابداً استتاری هم درکارنخواهدبود اما اینجا چون صحبت شد که زیاد ن باید جواب وسوالها را طول داد والبته مطابق نظامنامه باید جواب داد خواستم آقایان تایک درجه‌ای مسبوق باشند که الآن این بحث هست آنجا یک کمیسیونی هم شده دعوت کردم امروز عصردروزارت کشور که درآنچه طرفی نباشند وحرفها گفته بشود البته بازهم سؤال می شود ونتیجه هم بمجلس شورای ملی گفته می شود ولی یک نکته اساسی را آقای صدرزاده نماینده محترم فرمودند که اینکار نه مربوط به دولت است ونه مربوط بمجلس شورای ملی نه دیگری عیب کاردراین است که شهرتهران انجمن شهرندارد. بنده امیدوارم موفق بشوم تهران را دارای یک انجمن بکنیم که مربوط بمردم باشد واختیارکاررابدهیم بدست مردم (احسنت)

نایب رئیس – آقای اللهیارصالح

اللهیارصالح – بنده ازآقای وزیرمحترم کشور برای توضیحاتی که دادند تشکر می‌کنم وامیدوارم همانطورکه وعده فرمودند با کمال دقت دراین کمیسیون ویا کمیسیونها به حرفهای طرفین توجه بفرمایند وبدهند که آیا آنچه که بنده عرض می‌کنم ومطابق تحقیقات قطعی خودم است صحیح است که این شرکت بهیچوجه بوظیفه قانونی خودش عمل نکرده (صحیح است) وتمام تشبثاتی که می‌کنم بی اساس است یا اینکه این حرف حسابی است اگر این حرفهای حسابی این شرکت الکساندرکیپ مانند آن چیزی است که درروزنامه اطلاعات دیشب نوشته که آنها هم عادت کرده‌اند مثل مأمورین ما هرچیزی را تکذیب می‌کنند راجع به اینکه مانقشه هارابموقع داده‌ایم وتکذیب می‌کنم وحال آنکه گزارشهای رسمی اداره مربوطه را خودآقای وزیر کشور ملاحظه فرموده‌اند که این ادعا کاملاً خلاف حقیقت است درست است که یک نقشه‌هایی داده‌اند ولی این نقشه‌ها نقشه‌هایی است که خودشان هم تویش قیدکرده‌اند نقشه‌های مقدماتی ونقشه‌های مطالعاتی است که اینها کرده‌اند تمام آن نقشه‌هایی که می‌گویند درظرف مدت مقرر داده‌ایم یک نقشه‌هایی است که روی عدد کارکرد بموجب این قرارداد وبموجب آنچه که ضمیمه این قرارداداست می باشد وبنده اینجا دارم وچنانچه وقتش را آقایان داشته باشند می‌خوانم برایشان می‌بایستی نقشه‌های قطعی که بشود روی آن کارانجام داد تهیه کرده باشند این قبیل نقشه‌ها را بنده مطلقاًً مدعی هستم که یکی اش را هم درمدت مقرر نداده‌اند بعد ازانجام مدت یک نقشه‌هایی دادند که آنها هم قطعی حساب نمی شود یک مطلب دیگر گرچه بنده تصدیق می‌کنم جزو صلاحیت آقایان وکلای محترم فارس است و اگر آنها اطلاعات بیشتری داشته باشند بمن نمی‌رسد که راجع به شیرازحرفی بزنم ولی متأسفانه بند ه یک گزارشی دیدم ازهمین لوله کشی شیراز که آنهم اینجا پیش بنده‌است و اگر آقای وزیر کشور هم بخواهند شاید به عرضشان رسیده یابرسانند یکی ازمؤسسات معتبر مورد اعتماد آقایان که بنده اجازه ندار م اسمش را ببرم راجع به همین لوله کشی شیراز به استناد اطلاعاتی که ازجناب آقای مهدی نمازی مسنقیماً گرفته این مطالب را اظهار می‌کند وکتباً گزارش می‌دهد: تأخیرازمدت عمل گرچه درقراردادجریمه‌ای برای این تعیین کرده‌اند نقشه وطرز عمل الکساندرگیپ همیشه ناقص بوده بدون درنظر گرفتن تمام عوامل واطراف وجوانب کارشروع به اقدام می‌نماید وراجع به تهران هم شنیدم می‌گوید ما اول متوجه نبودیم بعظمت کاروحال آنکه یک شرکتی که ادعای معروفیت حهانی دارد قبل ازاینکه بیاید قراردادببندد باید متوجه عظمت کار باشد اگر بنده متوجه نباشم آقای شوشتری متوجه ن باشد الکساندرگیپ متوجه ن باشد که این درست درنمی آید (شوشتری – بلی بنده تخصص ندارم) موقع سفارش لوله‌ها سه راه وزانو سفارش ندادند ومدتی پس ازوصول لوله‌های شیراز موقعی که علت این تأ‌خیردرسفارش سه ر اه وزانو سؤال شد جواب دادند که صورت از لندن نرسیده دیگر اینکه با اینکه شاهراهای خیابانهای اصلی شیراز کنده شده الآن ملتفت شده‌اند که انشعاب لوله‌ها برای خیابانهای فرعی پیش بینی نشده اصلی را کنده‌اند حالا فهمیدند اینها را پیش بینی نکرده‌اند حتی بطوری که آقای نمازی اظهارمی‌داشتند محل انشعاب درلوله‌های اصلی تعبیه نشده‌است ملاحظه بفرمایید چه اشکالی پیدا می‌کند خیال می‌کرد شرکت دیگری را برای خیابانهای فرعی معرفی نموده‌است که باید با آن شرکت قرارداد جدیدی منعقد کند دیگراینکه با اینکه ۲۴ حلقه چاه برای تهیه آب پیش بینی کرده‌اند وازابتدای امرمنابع آب را پیش بینی ننموده‌اند دیگر تلمبه‌ای که باید آب را ازچاه بمنابع برساند ناقص سفارش داده‌اند وپس ازعملی کردن سفارش ملتفت نواقص شده‌اند که باید مدتی هم برای تهیه نواقص که آن هم ازاصل تلمبه کمترنخواهدبود معطل شده بطورکلی با این لوله کشی شهر شیراز درنوع خودنسبت بلوله کشی شهرتهران بسیارساده وآسان می باشد تایکسال دیگرشاید درچند خیابان اصلی لوله‌ها برای مصرف آب حاضر باشد وعملی کردن نقشه لوله کشی شهرشیراز که معطلی زیادتری دارد و باید تدریجاً عملی شود بطوری که پیش بینی شده‌است شاید تاده سال دیگر لوله کشی شیراز کامل بشود (شوشتری – پس تهران سیصدسال) این درصورتی بوده که شرکت الکساندرکیپ این بهانه‌های بعقیده بنده غیر وارد را که درتهران ازقبیل شهرداری ودستگاه دولتی درشیراز نداشته‌است یک مردشریف محترمی مثل آقای حاج محمد نمازی برای اینکار آقای مهدی نمازی را متصدی نموده وپول دست ایشان بوده تصمیم‌هایی که لازم داشته شرکت بگیرد بسرعت بوسیله آقای مهدی نمازی گرفته میشده وهیچگونه بهانه‌ای نداشته که بگوید مارامعطل کرده‌اند. این جا ملاحظه بفرماییدکه بعقیده خود آقای نمازی بیک مؤسسه معتبرایرانی اظهارکرده‌اند لوله کشی شهرشیراز تاده سال دیگر انجام نمی شود ودرآخر این گزارش می‌نویسد حتماً باید متذکر بود که برای عملی کردن دستورها وسفارشهای الکساندر کیپ درشهر شیراز جزاقدام آقای نمازی واقدام روی سفارشها وشروع بعمل تشریفاتی لازم نداشته وبطوری که آقای نمازی پیش بینی می‌فرمایند لوله کشی آب شهرتهران اگر بدست شرکت الکساندرکیپ باید عملی شود ناچار باید ازبیست وپنج تاسی سال حداقل مدت لازم خواهدداشت (بعضی ازنمایندگان - انشاءالله) دراین ضمن بنده واقعاً وظیفه خود می‌دانم ویقین دارم آقایان محترم هم با من هم عقیده هستند که ازآقای حاجی محمدنمازی تشکرکنم (صحیح است) که یگانه موردی است که درعمرخودشنیده یا دیده‌ام که یک نفرایرانی چه یک نفری؟ یکنفری که پولش را درخارج تهیه کرده یک کسی که معاملاتش ثروتش وزندگیش درخارج بوده حاضرشده‌است یکچنین عمل خیلی بزرگی را دریک شهری بکند (صحیح است) وبنده امیدوارهستم که افراد دیگری هم که بحمدالله مثل آقای نمازی در مملکت ما هستند و استفاده‌های هنگفت در خود ایران کرده‌اند اگر یک عمل بزرگی مثل آقای نمازی نمی‌کنند لااقل یک عمل کوچکی انجام بدهند.

صدرزاده – ایشان یک بیمارستان پانصد تخت خوابی هم درشیراز تهیه کرده‌اند که دردست انجام است. شوشتری – بقیه پولدارها پولها را می‌برند درآمریکا

نایب رئیس – آقای وزیر کشور

وزیر کشور – چون آقای صالح دردنباله سؤال شان یک توضیحات دیگر دادند بنده می‌خواهم این عرض را بکنم مخصوصاً دراولین وهله در ورودم به تهران می‌دانستم که با این موضوع مواجه می‌شوم ازآقای مهدی نمازی پرسیدم آقا نسبت به این شهرت جهانی الکساندر کیپ می‌گویند شما چیزی برخلاف دیده یاشنیده‌اید بمن بگوئید البته دونفری بودیم ولی چون یک راپورتی است که مربوط بیک مؤسسه‌ای است که نه پولش را دولت داده‌است ونه شهر تهران دخالت کرده‌است وآن وقت می‌بینیم که آقای صالح درکاغذ مارک لوله کشی شهرتهران می‌خوانند بنده نمی‌دانم که چرا مؤسسه‌ای بیک جریان دیگر کاردارد که هیچ وارد درآن کار نیست این را عرض می‌کنم که احتیاطاً بنده پرسیدم وآقای نمازی ببنده گفتند که من ازشرکت الکساندرکیپ هیچ شهرت خلافی دردنیا نشنیده‌ام توجه بفرمایید بنابراین این اصلاً مربوط به ما نیست این امر مربوط بوکلای فارس است وآنکسی که پول را داد واما موضوع لوله کشی، لوله کشی یک کارمهمی است، بنده یک مسئله به آقایان در یک کار کوچکی عرض می‌کنم که نمونه همین کار بزرگ می شود بنده حاکم گرگان بودم خواستم یک الگوی مجرای خاص آب بندرگز درست کنیم، آن مهندس آلمانی آمده بود یک نقشه‌ای داده بودو یک پیشنهادی داده بود که این با بتون آرمه و اینها می شود که فاضلاب بزرگتررا به این طرز به دریا ریخت خرجش هم فلان مبلغ می شود یک کس دیگری نمی‌دانم کمپانی بوده ولی ایرانی بوده پیشنهاد داد تلگرافاتی متعددی کرد که این فاضلاب را من با نصف این مبلغ می‌سازم و لازم هم نیست که با بتون ساخته بشود با آجر می‌سازم گفتم ای آقا نمی شود ، یک مهندس فهمیده‌ای گفت نخیر من این را می‌سازم بالاخره شهرداری مجبور شد که نمی‌دانم آقای شوشتری آنرادیدند یاندیدند این را بدهد به این بابا شروع کرد به ساختن با آجر لوله آب با بتون یک طوریست که عرضش زیادمی شود وقطرش کم می شود آب را می‌ریزد توی دریا ولی با آجروقتی که به آخر رسید مثل یک شیپوری آن بالا جلوی دریا پیدا شد آب دریا را می‌آورد توی شهر و یارو هم دررفت حالاتوجه فرمودید کاررابه کاردان باید سپرد بنده حمایتی از هیچ شرکتی ندارم ما مهندسین در ایران داریم و خیلی داریم و خیلی میل دارند که در اینکارشرکت کنند ودخالت داشته باشند من از اشخاص معتمد و از خود مدیر کل لوله کشی که یک مرد بسیار شریفی است همین امروز صبح پرسیدم که آقا یک مهندسینی داریم که تاحالا کار لوله کشی کرده باشند گفت نه، از آقای میکده صبح پرسیدم اینطور گفت از اشخاص دیگرهم پرسیدم حالاهمچنین نیست که تصورکرد با هر پیشنهادی کسی می‌تواند انجام بدهد ممکن است که لوله‌های خریده شده زنگ بزند و هیچ کارش نشود و پنجاه سال دیگرنوه من بیاید واین حرفها را بشنود باید یک کاری کرد که تهران لوله‌کشی داشته باشد بنده دیدم که در این کنترات قوام‌السلطنه هم سانکسیونی ندارد

شوشتری – بگویید قالی فاسدهم مؤعد منقضی شده‌است هم پول گرفته‌است خوب توجه بفرمایید اگر به این شکل باشد می‌رود خداحافظی می‌کند.

- تعیین موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه

۹ - تعیین موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه

نایب رئیس – با موافقت آقایان جلسه را ختم می‌کنیم روزیکشنبه چون مصادف با تعطیل است بنابراین روز سه شنبه ساعت هشت و نیم صبح دستور قانون فروش خالصجات وگزار ش کمیسیون بودجه راجع به استفاده ازاعتبارات. (مجلس نیم ساعت بعد ازظهرختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی – جواد گنجه‌ای