مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۱۳۰
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۷۸۹
۵شنبه ۲۲ فروردین ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۳۰
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۳۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۳۰ نشست ۱۳۰
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورتمجلس جلسات ۲۴ و ۲۷ اسفند
- ۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: آشتیانی‌زاده - برومند - کشاورزصدر
- ۳- معرفی هیات‌وزیران و تقدیم برنامه و پیشنهاد اعلان حکومت نظامی خوزستان به وسیله آقای علاء نخست‌وزیر
- ۴- بیانات آقای دکتر مصدق
- ۵- بیانات آقای اردلان راجع به جواهرات پشتوانه اسکناس
- ۶- طرح و خاتمه مذاکره گزارش کمیسیونهای بهداری و دارایی راجع به اجرای منع استعمال مشروبات الکلی و تریاک
- ۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس یکساعت و ربع قبل از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
- تصویب صورتمجلس جلسات ۲۴ و ۲۷ اسفند
[ویرایش]۱- تصویب صورتمجلس جلسات ۲۴ و ۲۷ اسفند
رئیس - صورت غائبین جلسه گذشته قرائت می‌شود
غائبین با اجازه - آقایان: اورنگ. دولتشاهی. سالار سنندجی. صاحب جمع. فرامرزی. حاذقی. طباطبائی. شادلو. عباسی
غائبین بی اجازه - آقایان: محمود محمودی. قبادیان. منصف. نصرتیان. قهرمان. اقبال. سودآور. محمد ذوالفقاری. رستم گیو. خزیمه علم
دیرآمدگان با اجازه - آقایان: مرتضی حکمت. سرتیب‌زاده. اسلامی. پیراسته.
دیر آمدگان بی اجازه: آقایان- ابریشم کار- مهدی ارباب. حسن اکبر. هراتی. سلطانی. تیمورتاش.
رئیس - نسبت بصورت مجلس نظری هست؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس دو جلسه پیش تصویب شد
- بیانات قبل از دستور آقایان آشتیانی‌زاده – برومند و کشاورز صدر
[ویرایش]۲- بیانات قبل از دستور آقایان آشتیانی‌زاده – برومند و کشاورز صدر
رئیس - سه نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند آقای آشتیانی‌زاده
آشتیانی‌زاده – قبل از شروع به بیاناتم می‌خواستم خاطر محترم نمایندگان را از یک موضوع بسیار مهمی که شاید الان یا فردا در شرف انجام باشد مطلع کنم آن موضوع مربوط بمنافع حیاتی ملت ایران است و آن عبارت از تصمیمی است که در واشنگتن بین انگلستان و ممالک متحده امریکا راجع به نفت ایران گرفته می‌شود (رفیع- بما مربوط نیست) (کشاورز صدر- بیجا می‌کنند به آنها مربوط نیست) هر کس در هر نقطه دنیا هر نوع تصمیمی راجع به هر موضوعی که مربوط بملت ایران باشد بگیرند از اعتبار ساقط است (صحیح است) و خود ملت ایران حق دارد راجع بسرنوشت خود تصیم بگیرد (صحیح است) (محمدعلی مسعودی- مجلس باتفاق آراء تصمیم گرفت هیچ کس هم حق ندارد اظهاری بکند) این یکی دوم موضوع دیگری است مقدمه عرض می‌کنم که آقایان جبهه ملی توجه بفرمایند و آن این است که دیروز یکی از روزنامه نویسان جبهه ملی با بنده مصادف شد و گفت شما حق ندارید با دولت آقای علاء مخالفت کنید و من شخصاً نامزد انتخابات خوار ورامین هستم و با کمک جبهه و دولت آقای میرزا حسین خان علائی کاندید و انتخاب خواهم شد (دکتر شایگان- شخصش را بفرمایید) اجازه بفرمایید عرض می‌کنم و آقای دکتر هومن هژیر ثانی مرا بحضور اعلیحضرت همایونی معرفی کرده برای نامزدی انتخابات خوار و ورامین (امامی اهری- دکتر هومن مرد بسیار درست با شرف و تحصیل کرده‌است) همه با شرف هستند اصلا هیئت حاکمه ایران صادر کننده شرافت بتمام دنیا است ما همه با شرفیم (اردلان- انتخابات با مردم است آقا) بنده می‌خواستم بسهم خودم با عجز حضور دولت ابد مدت اظهار بکنم که مطلقاً بنده از هیچ جای ایران در دوره آینده کاندید انتخابات نیستم و بارم از این حیث سبک است و دوره گذشته هم که آمدم اینجا برای این بود که بتوانم حقایقی را بعرض ملت ایران برسانم (کشاورز صدر- اگر مردم انتخاب کنند چطور؟) و خود بنده هم به آن کاندید جبهه ملی که کاندید آقای دکتر هومن هم هست کمک می‌کنم ما اگر در گذشته از والاحضرت اشرف گله می‌کردیم اشتباه می‌کردیم معلوم می‌شود که اصلا آن آتمسفر و فضای دربار و دولتهای سابق این طور اقتضا می‌کند که در انتخابات مداخله بشود و لیست تهیه بشود (سنندجی- موضوع انتخابات در بین نیست) بنده عرض کردم که خاطر آقایان محترم مستحضر باشد (نورالدین امامی- اگر ترا از ورامین وکیل نکنند ترا از خوی وکیل می‌کنیم) حکومت نظامی را ملغی کردند (چند نفر از نمایندگان- بلی) مبارک است یک اعلام جرمی است که خدمت آقای رئیس تقدیم می‌کنم روزی که آقای میرزا حسین خان علائی (نمایندگان- علاء) (نورالدین امامی- جناب دارد خان هم ندارد) با آن وضع عجیب و غریب عنوان ریاست وزرائی انتصابی پیدا کرد نظر بسابقه متوجه شدم که باز هیئت حاکمه ایران در صدد اجراء یک نقشه خطرناکی بنفع اجانب بر آمده‌است. آقایان بنده از یک رئیس الوزراء مقتدر و حتی قلدر و مستبد نمی‌ترسم تاریخ مشروطیت ایران سراسر حاکی از بخاک رساندن پشت این مستبدین و گردن کلفت‌ها از طرف ملت و مجلس و مطبوعات این کشور می‌باشد هر وقت کسی آمد و باصطلاح قداره را از رو بست و گفت من می‌گیرم و می‌بندم و می‌زنم مردم هم که حلوا نیستند و افراد جامعه را نیز از خمیر نساخته اند، آنها هم جمع می‌شوند اتفاق می‌کنند و با مشت‌های گره کرده مجلس و مطبوعات را وادار بصف بندی می‌کنندو حساب گردن کلفت‌ها را رسیده و کفش‌هایش را جفت می‌کنند، این است که رسیده وکفش‌هایش را جفت می‌کنند این است که تکلیف مجلس و مردم با این نوع حکو متها یکسره و معلوم است. اما اشخاص ضعیف و بی جربزه که بغلط بوطن‌پرستی و امانت مانند آقای میرزا حسین خان علائی شهرت یافته‌اند (زنگ رئیس) (همهمه نمایندگان- اهانت می‌کنند) هر وقت سر وکله شان پیدا می‌شود من وحشت می‌کنم آقای ساعد مراغه‌ای را هم یادتان هست که چقدر مرد صاف و پاک و مجرب و بیگناهی بودند ولی تجربه نشان داده‌است که دولتهائی از نوع دولت آقای علاء بزرگترین جنایات را مرتکب شده‌اند چیزی که بیشتر سبب وحشت من می‌شود اینست که این غلطهای مشهور و اشخاص ضعیف و بی عرضه (اشاره به آقای نخست‌وزیر) (رئیس- آقای آشتیانی‌زاده در بیاناتتان رعایت نزاکت را بکنید متوجه بیاناتتان باشید) خوب بی عرضه اش را برمی‌دارم آقایان اکثریت دارید زور دارید دو سه تا سر لشکر در دولتتان هست سر نیزه هم دارید سر بنده را این جا ببرید. (دکتر مجتهدی- آقای آشتیانی‌زاده ادب اکثریت و اقلیت نگاه نمی‌کند) این ادب است که سر نیزه بکشند و مردم را بکشند آقای دکتر مجتهدی؟
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده مواظب بیاناتتان باشید از نزاکت خارج نشوید.
آشتیانی‌زاده - این غلطهای مشهور و اشخاص ضعیف همگی از خانواده فراماسونری هستند و با نقشه‌های خطرناکی که لژ بزرگ فراماسونری لندن تنظیم و طرح کرده به آنها می‌دهد و بوسیله عواملی که مانند شاخه‌های سرطان در این کشور به پیکر ملت پیچیده‌اند غالباً وقتی سر کار می‌آیند که نقشه شومی در شرف تکوین است، قرارداد ۱۹۳۳ زد و بند با آن کودتا بعد این یکی کودتا رفتن شاه فقید و عرض می‌شود که حالا موقع نفت است و بوی نفت می‌آید (کشاورز صدر- کدام کودتا؟) آقای کشاورز صدر گوش کن سبزی پاک نکن گوش کن کودتا را ملت خواهد کرد (کشاورز صدر- نه آن کودتا را که در آستانه بود بفرمایید) ماسک این فراماسونری خودمانی قیافه ساده و حق بجانب آنها است و بوسیله نحوه تبلیغات خاصی که دارند همه شان وطن‌پرست معروف می‌شوند تا وقتی که آقایان تقی‌زاده عاقد قرارداد ۱۹۳۳ این نقشه خطرناک خود را بازی نکرده بودند هر جا نامی از آزادیخواهی وطن‌پرستی برده می‌شد فراماسونها که میان مردم ناشناس بودند آقای تقی‌زاده را بعنوان سمبل وطن‌پرستی و آزادیخواهی معرفی می‌کرند بیست سال مرور زمان و گذشت حوادث لازم بود تا قیافه حقیقی این آقا ظاهر شود و مردم ایران بدانند که حدود وطن‌پرستی و آزادیخواهی در قاموس این آقایان همان است که لژ بزرگ لندن معین می‌کند. عرض می‌شود که خواند در تاریخ آقای نوبخت که در موقع جنگ مذهبی متعزله و شیعه‌ها و سایر شعب تسنن آن وقتیکه شیعه‌های آل علی خیلی از زیر کار می‌کردند مردمی یا مردمانی از این طبقه شصت سال پنجاه سال تدریس و تبلیغ مذهب جنبلی و یا شافعی و یا حنفی می‌کردند (فرامرزی – اسمش چه بود؟) من یادم نیست (فرامرزی- اسمش را نمی‌داند من می‌دانم) ولی وقتی که می‌خواستند بمیرند در موقع مردن شاگردان خود را جمع می‌کردند و می‌گفتند حق با علی است (فرامرزی- البته حق با علی بود حالا هم می‌گویند) (شوشتری- همیشه حق با علی بود) آقای فرامرزی من که نمی‌خواهم به اهل تسنن توهین کنم این فراماسونها هم همین طور هستند بیست سال لب شان را پاک می‌کنند سالم می‌کنند سالم و درست و پاک راه می‌روند همه جا معروفند به وطن‌پرستی همه جا معروفند بشهرت با هر که هم بد هستند می‌گویند می‌گویند با وطن بد است، دزد است یا آقا بد است می‌گویند با وطن بد است (شوشتری- این مماثله درست نیست) بعد یک روز می‌آیند سر کار آن روز برای ایفای نقش مهمی است آن وقتی است که می‌گویند حق با علی است بیست سال عامل کمپانی نفت بیست سال ایشان را رزرو کرده‌است ایشان رزرو کمپانی نفت هستند رئیس الوزرای کمپانی نفت است (صفوی- این طور نیست آقای آشتیانی‌زاده) اشتباه میفرمایید آقای آقا میرزا حسینخان علائی ملقب بمعین الوزراه یعنی این جناب نخست‌وزیر هم خودشان از پیروان همین مکتب می‌باشند. از شهریور ۱۳۲۰ باینطرف سه نفر از قماش آقای علاء در ایران نخست‌وزیر شده‌اند اول رئیس لژ فراماسونها ایران و استاد آقای حکیم الملک باین مقام رسید. آقایان فراموش نکرده‌اند که در کابینه ایشان طرح قیمومیت ایران را بوسیله سه دولت بزرگ تهیه کرده‌اند و ایشان با موافقت بعضی از همکارانشان بقبول طرح استعماری ایران تن دادند و اگر مبارزه رشیدانه شخص دکتر مصدق در جلسه شبه آنه وزارت امور خارجه و همکاری وکلای آزادیخواه نبود امروز ایران میان سه کشور بزرگ تقسیم شده بود و کمیته سه نفری امریکا انگلیس و شوروی در ایران حکومت می‌کردند دوم شخص از سلسله جلیلیه فراماسونها که بر مسند نخست‌وزیری جلوس کرد ساعدالوزرا مراغه‌ای بود. در دوران حکومت همین بزرگوار بود که اصول مشروطیت ایران زیر پا گذاشته شد و مجلس موسسان با آن وضعی که همه می‌دانند در تحت سرپرستی و لیدری ساعد مراغه‌ای. حکیم الملک و تقی‌زاده را بسوی پرتگاهی سوق دادند اینکه اکنون تازه خطر سقوط کشور را حس می‌کنیم از تربیت یافتگان همین مکتب مرحوم عبدالحسین هژیر بود که در مدت تصدی خود میلیاردها ثروت مملکت را تعمداً به خارج از مرزهای کشور فرستاد تا مملکت دچار افلاس و ورشکستگی مالی و اقتصادی گردید و آنهمه افتضاحات و رسوائیها راجع به آنتخابات سنا و شورا همه در نتیجه فکر بکر آن مرحوم بود. رضی الله عنه و این آقای معین الوزراء هم جلد سوم همان کتاب فراماسونری هستند
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده وقت شما تمام شد.
آشتیانی‌زاده – بنده ده دقیقه دیگر وقت می‌خواهم آقایان موافقت می‌نمایند
امامی اهری - کسی موافق نیست.
آشتیانی‌زاده - بنده راجع بحکومت نظامی حرف دارم. ثقه الاسلامی آن موضوع منتفی شد.
آشتیانی‌زاده - نه منتفی نشد آقا جرمی است که واقع شده‌است از این ببعد این جرم واقع نمی‌شود؟ (زنگ رئیس)
رئیس - رأی بگیریم یا می‌گذارید بوقت دیگر؟
آشتیانی‌زاده - رأی بگیرید آقایان جبهه ملی هم موافقند. امینی-نسبت بدیگران اجازه دادید صحبت کردند چرا نسبت بایشان می‌خواهید رأی بگیرید؟
رئیس - برای همه رأی گرفته‌ام حالا ممکن است خودشان بگذارند برای بعد در برنامه هم ممکن است حرف بزنند حالا نمی‌شود بدون رأی صحبت کنند چون این سابقه می‌شود.
آشتیانی‌زاده – خوب در برنامه حرف می‌زنم اعلام جرم را تقدیم می‌کنم در هر حال بنده بعد حرف می‌زنم در هر صورت منتظر آینده خیلی خطرناکی باشید. تیمورتاش-این صحیح است ولی مربوط بجناب آقای علاء نیست.
آشتیانی‌زاده - در دوره ۱۴ خاطرتان رفته‌است آقای تیمورتاش.
تیمورتاش - بنده چیز یادم است..
آشتیانی‌زاده - پس چه میفرمایید بهر حال اجازه ندادند ما صحبت کنیم.
رئیس - آقای برومند بفرمایید.
برومند - بنده ساعت ۵ بود که برای اسم نویسی آمدم بعد شنیدم آقای آشتیانی‌زاده دیشب آمده‌اند اینجا خوابیده‌اند که اسم نویسی کنند البته مقدمه عرایض بنده چیز دیگری بود ولی فرمایشات ایشان بنده را وادار کرد که بنده یک موضوعی را تذکر بدهم ولی قصد هم این است که از دولتهای گذشته دفاع بکنم و دولت فعلی هم که تازه روی کار آمده‌است خود جناب آقای علاء کاملاً مورد اعتماد هستند(صحیح است) و کاملا بنفع مملکت کار می‌کنند ولی قبلا نمی‌شود قضاوت کرد ولی خوب است این آقایانی که اینقدر شدید انتقاد می‌کنند اظهار نظر کنند که کی باید بیاید روی کار؟ از خارج باید بیاید روی کار (فرامرزی – زیر سر دارند) از آستینشان که در نمیاید (امامی اهری- توی آستینشان هم هست خطرناک هم هست، قوام السلطنه) در هر حال اگر کسی را در آستین دارند خودشان دارند بنده اطلاع ندارم تصور می‌کنم که خیال خامی باشد حالا بنده می‌روم سر مطلب خودم سال ۱۳۲۹ سپری شد یکسال هم از عمر دوره شانزدهم مجلس گذشت و بسیار جای خوشوقتی است که مجلس شانزده توانست قدمهائی بنفع مملکت و ملت بر دارد قانون ملی شدن نفت را در سرتاسر کشور به اتفاق آراء تصویب کرد قوانین غیرعادلانه که بود آنها را تمام لغو کرد مانند قانون شلاق زدن به پیشه وران متخلف و قانون ظالمانه مطبوعات بر دم جا دارد یک یاد آوری به آقایان ارباب جراید بکنم آقایان اگر در نظر داشته باشند آنوقتی که برای القای قوانین غیر عادلانه مطبوعات و تأمین آزادی در مجلس متحصن بودند و موضوع هم در مجلس مطرح و مورد مذاکره بود از اغلب آقایان بنده و همچنین سایر آقایان نمایندگان محترم شنیدیم که می‌گفتند و نوشتند که ما خودمان تشکیلاتی خواهیم داد که چنانچه اشخاصی در بین ما باشند که روز نامه نگاری را بخواهند وسیله قرار بدهند برای اعمال اغراض شخصی یا قانون را بخواهند وسیله نظریات خصوصی قرار بدهند ما بوسیله آن تشکیلات جلو گیری خواهیم کرد ولی متأسفانه چند ماه از آن تاریخ می‌گذرد و دیده می‌شود بعضی اشخاص هستند که از مقام شامخ روز نامه نگاری سوء استفاده می‌کنند و اعمال غرض می‌کنند و نسبت باشخاص بدون جهت و بدون دلیل از هیچگونه افتراء و ناسزائی خودداری نمی‌کنند امیدواریم آقایان همانطوری که قول داده‌اند و تعهد نموده‌اند زودترهر فکری که کرده‌اند بمرحله عمل در بیاورند و تشکیلاتی بدهند که خودشان از اشخاص ناصالح که وارد این جبهه شده‌اند و می‌خواهند از این مقام سوء استفاده بنمایند جلوگیری بکنند موضوع دیگری که می‌خواستم عرض کنم از قرار اطلاعی که رسیده‌است در بعضی از ممالک خارجه موضوع ملی شدن نفت را سرتاسر ایران تأثیر یک سیاست خارجی دانسته‌اند و اینطور منعکس شده‌است که شاید سیاست مخصوص خارجی و عمال آنها در ایران این ساز را شروع کرده‌اند، این نغمه را ساز کرده‌اند لازم می‌دانم در پیش این تریبون اعلام بکنم که آنچه در مجلس شورای ملی باتفاق آراء تصویب شد این فقط و فقط بنا باراده ملت بود (صحیح است)و هیچ سیاست خارجی دخالت نداشت (صحیح است) نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و مجلس سنا هم به پیروی از افکار عمومی و بنا به آنجام وظیفه باتفاق آراء رأی داد (صحیح است) و هر گونه انتشاری داده شده‌است و یا بشود بر خلاف حقیقت است (صحیح است، آفرین) موضوع دیگری که لازم بود بعرض مجلس شورای ملی و هم چنین بعرض دولت برسانم اگر چه دولت کاملا اطلاع دارد موضوع کارخانجات اصفهان است چنانچه آقایان شنیده‌اند و بعرضشان رسیده در آخر سال گذشته سه کارخانه اصفهان تعطیل شد و در حدود پنجهزار کارگر بدون کار و گرسنه در خیابه آنهای شهر اجتماع کردند و سرگردان بودند حتی یک روزی که باستانداری رفته بودند زد و خوردی کرده بودند گر چه این موضوع در هیئت محترم دولت مطرح شده و دولت هم کمال توجه را کرده جناب آقای دولت آبادی و بنده هم در جلساتشان شرکت داشته‌ایم و از هر جهت کمال توجه و دقت را فرموده‌اند از این جهت بنده از جناب آقای علاء و هیئت محترم دولت تشکر می‌کنم که باسرع اوقات باین قسمت رسیدگی کرده‌اند (فرامرزی- ظلم برعیت کرده‌اند) هنوز تصویب نامه منع صدورش صادر نشده‌است (ارباب مهدی – نباید صادر شود) (قاسم فولادوند – نباید صادر بشود یک مملکت به نیستی می‌رود برای خاطر چند کارخانه چی) فقط کمکی که به کارخانجات کرده‌اند آن جایزه‌ای را که صادر کننده قائل بوده‌اند آنرا حذف کرده‌اند و هیچ هم مورد نداشت بنده خودم مکرر با مدیران کارخانجات پشت این تریبون مخالفت کرده‌ام ولی بالاخره چندین میلیون سرمایه ملی اینها از بین خواهد رفت (ارباب مهدی- مملکت را از بین می‌برند کارخانه جهنم از بین برود) آنهائی که صادر کننده هستند آنها هم مملکت را می‌چاپند آقای ارباب هیچکس نه صادر کننده و نه کارخانه دار برای منفعت مملکت نیست برای سود جیب خودشان است برای استفاده خودشان است در هر حال امیدوارم دولت آنطوریکه صلاح رعیت و مالک و کارفرما و کارگر است تصمیمی بگیرد که این کارخانجات تعطیل نشود و بمردم هم ضرر وارد نیاید (قاسم فولادوند- اگر تصویبنامه فوراً لغو نشود زراعت پنبه در این مملکت نمی‌شود ده میلیون رعیت برای خاطر ۱۰ کارخانه از بین خواهند رفت) (صحیح است) (زنگ رئیس). بنده چند دقیقه از وقتم را چون آقای اردلان می‌خواهند صحبت کنند بایشان واگذار می‌کنم و بهمین جهت عرایضم را مختصر عرض می‌کنم موضوع دیگری که از جناب آقای نخست‌وزیر استدعا دارم توجه بفرمایند این است که کارگران اصفهان باشگاهی داشتند که در آن باشگاه چند کلاس اکابر بود که کارگران در این کلاسها از صبح تا پاسی از شب گذشته درس می‌خواندند – در نتیجه اختلافی که بین خودشان حاصل شده یعنی یک نفر را بنام نماینده کارگر در صورتی که نماینده کارفرماست خواستند تحمیل کنند و آنها حاضر نشده‌اند بواسطه این اختلافات بوسیله قوای انتظامی در آن باشگاه بسته شده‌است و آن کلاسها چند روز است تعطیل شده‌است و حالا که موقع امتحانات است و آخر سال است این کلاسها تعطیل است و محصلین که باید خودشان را برای امتحانات آخر سال آماده کنند آن کلاسها تعطیل شده‌است و از کار عقب مانده‌اند استدعا می‌کنم که امر بفرمایید زودتر این کلاسها باز بشود که اینها بتوانند درس خودشان را ادامه بدهند.
رئیس - آقای کشاورز صدر بفرمایید
کشاورز صدر - بنده استدعا می‌کنم که جناب آقای نخست‌وزیر و هئیت محترم دولت باید باین عرایض اصولی که بنده بعرض مجلس و آقایان میرسانیم توجه مخصوصی بفرمایند بنده در ایام تعطیل مقداری از روزهای آنرا در خوزستان گذراندم و مخصوصاً رفتم به بینم، تا حالا نرفته بودم، مخصوصاً رفتم به بینم وضع مردم چطور است و انعکاس ملی شدن نفت در مردم آن سرزمین که نفت برای آنها اسباب بدبختی و بیچارگی شده‌است چیست؟ و چه جوری است؟ خدای واحد شاهد است از قیافه رعیت، کارگر، مالک، تاجر گرفته، از اشخاص مختلف، بختیاری، لر، ساکنین همان خوزستان اساساً انبساط و خوشوقتی و امیدواری می‌بارد (یکی از نمایندگان –همه جا اینطور است) تمام مردم، آن شخصی که پابرهنه و بدبخت بود امیدوارم شده بود آن کسی که بکلی یأس داشت امیدوار شده بود که با این تصمیم می‌رسد (صحیح است) (نریمان- تمام ایران اینطور است) متأسفانه در این گیرودار در جراید مشاهده شد که اخبار و مسائلی انتشار پیدا می‌کند. یعنی اخبار و جراید مشاهده می‌شود که متأسفانه مناسبت با حسن روابط دوستانه کشورها با ما ندارد و این اخبار و انتشارات را هم در قالبهائی می‌ریزند که شاید همه کس توجه نمی‌کند از جمله با اینکه دوستان بنده متذکر شده‌اند باز تکرار این مطلب را لازم می‌دانم و آن این است. شنیدم بنده و دیدم در روز نامه که چند نفر نماینده از طرف دولت انگلستان یا شرکت نفت بامریکا رفته‌اند که با معاون وزارت خارجه امریکا در مطالب مذاکره کنند و یکی از مسائلی که گفتگو می‌کنند راجع بموضوع نفت ایران است که مجلسین و ملت ایران ملی کرده‌اند بنده باید از اینجا بصدای بلند عرض کنم و بجناب آقای علاء که الان سمت وزارت خارجه را دارند تقاضا کنم که یاد داشت بفرستند که مطلقاً شما در اطراف یک مسئله حل شده خاتمه پیدا کرده نباید صحبت کنید (صحیح است) این بمنزله مداخله در امور داخلی ما است و این منافات با روابط دوستانه و صمیمانه ما دارد (صحیح است) (آشتیانی‌زاده- آن کاغذ کارگران نفت جنوب را بخوانید آنجا حکومت نظامی آقای علاء اعلام کرده‌اند) ما با تمام ممالک دوست و همجوار می‌خواهیم صمیمیت و حسن رابطه داشته باشیم و حقوق و حدود و ثغور آنها را محترم شمرده و میشماریم اما در عین صمیمیت و دوستی اجازه نمی‌دهیم در امور داخلی و مسائلی که اتخاذ تصمیم در آن امر حق ملت ایران است دیگری مداخله نماید ملی شدن نفت امری است خاتمه یافته بردولت و مقامات دیگر دولتی واجب و لازم است که برای عملی شدن این امر قیام و اقدام کنند یعنی تکلیف و وظیفه‌است اگر الان با جناب آقای وزیر دادگستری کسی مشورت بکند و صحبت کند باید بگوید در اطراف این قانون ملی شدن که تصویب شده‌است با من حرف بزن خارج از این موضوع حق صحبت نداری (صحیح است) سر بسته پشت این تریبون اعلام می‌کنم که هیچ پشت هم اندازی و تبلیغات و انتشارات صاحبه آن سهام شرکت غاصب نفت ولو با پشتیبه آنی هم دولت بزرگ خارجی باشد نمی‌تواند در مقابل حق و اراده ملتی کهنسال که تمدن آن اسباب افتخار دنیا است مقاومت و ایستادگی نماید (صحیح است) اگر دولت کارگری انگلستان بخواهد مستقیم یا غیر مستقیم ولو باطن و سری بشرکت غاصب نفت جنوب کمک کند بتحقیق باید فاتحه حزب کارگری خود را بخواند زیرا برنده ترین حربه حزب کار انگلستان در مقابل سیاست داخلی و بین المللی همانا اصل ملی شدن صنایع بوده‌است و بسیار مسخره و مفتضحانه‌است اگر بگوید اصل ملی شدن صنایع برای ما بسیار خوب است ولی برای دیگران جایز نیست (صحیح است) اگر دولت کارگری انگلستان دست از حمایت سرمایه داران شرکت نفت بر ندارد کوس رسوائی خود را بر سر بازار آزادی و آزادیخواهی زده‌است (صحیح است) بنده مطلب دیگری داشتم ولی چون جناب آقای دکتر مصدق (آشتیانی‌زاده- حامی کمپانی آقای علاء هستند) همچو چیزی من نمی‌دانم (آشتیانی‌زاده - بلی هست آقای علاء حامی شرکت نفت هستند) بنده توقعم از دولت آقای علاء این است که (آشتیانی‌زاده – مرده باد امضاء کنندگان قرارداد ۱۹۳۳) بنده نمی‌خواهم تعریف و تمجید کسی را بکنم بنده آقای علاء بخلاف آنچه که ایشان اینطور نسنجیده یا بنظرشان ثابت شده می‌گویند (آشتیانی‌زاده – ایشان عضو هیئت اعزامی قرارداد ۱۹۳۳ بودند) بنده اینطور قضاوت نمی‌کنم بنده می‌گویم اگر دولت جنابعالی هر کاری دیگری می‌خواهد بکند باید هر چه زودتر شما این ملی شدن نفت را در حدود ملی شدن نفت و همین قانونی که در اینجا گذشته‌است اگر حق حاکمیت ما را بموجب همین قانون استیفا کنید و تأمین کنید من دست و پای شما را می‌بوسم بنده به گذشته اشخاص و آینده اشخاص جز این مطلب که خدمت بمملکت باشد آقای آشتیانی‌زاده کاری ندارم و بعقیده خودم یک روزی به یکی از رفقای بسیار عزیز خودم گفتم که عادت ندارم وپشت تریبون که می‌آیم منزجر و متنفرم اگر با عبارت زننده و الفاظ رکیک و اهانت آمیز حرفی بزنم آدم با دشمن خودش هم که صحبت می‌کند با کمال احترام و نزاکت و علاقمندی مطالب خود را باید بگوید (صحیح است احسنت) بنده یک قسمت از عرایضم را راجع بحکومت نظامی بود که خوشبختانه بنده شنیدم الغاء شده‌است و بسیار بجا و بمورد بوده‌است و این تصمیمی که قبلاً برای حکومت نظامی گرفته شد بی دقت و مطالعه بوده‌است چرا؟ برای اینکه حکومت بر دل و قلوب افراد باید پیدا کرد سر نیزه تأمین امنیت نمی‌کند مردم را امیدوار کنید بحفظ حقوق مملکت در اینصورت افراد مردم دست از پا خطا نمی‌کنند (صحیح است) و اغتشاش و بی نظمی و بی ترتیبی بی علاقگی دولتها و روسای دولتها بوده‌است که مردم را بعصیان و طغیان وامیداشته‌است والا اگر یک رئیس دولت را ملت ایران استنباط کند که این رئیس بمملکت خودش خیانت نمی‌کند او را بی جهت نمی‌کشد مسلم بدانید بیخود کسی را نمکشند اگر بتوانید تأمین این نظر را بکنید اطمینان داشته باشید که از هزار حکومت نظامی بهتر تأمین نظر ملت ایران و امنیت را کرده‌اید و از حضور جناب آقای وزیر کشور که ایمان و عقیده به آقای زاهدی دارم استفاده می‌کنم باین که سه نفر از آقایان ارباب مطبوعات که توقیف بودند که یکیشان از دوستان عزیز و صمیمی بنده بوده‌است و بسیار جوان با حرارتی است آقای کریم پور شیرازی، این آقایان توقیف بوده‌اند دستور فرموده‌اید بعد از الغاء حکومت نظامی این آقایان مرخص بشوند ما در انتظار دستور و اقدام جناب آقای علاء و دولت آقای علاء برای این امری که عرض کردم هستیم و اگر این کار را کردید برای حمایتتان شمشیر را روی عبا می‌بندم
- معرفی هیئت وزیران و تقدیم برنامه و پیشنهاد حکومت نظامی خوزستان به وسیله آقای علاء نخست‌وزیر
[ویرایش]۳ - معرفی هیئت وزیران و تقدیم برنامه و پیشنهاد حکومت نظامی خوزستان به وسیله آقای علاء نخست‌وزیر
رئیس - آقای نخست‌وزیر بفرمایید
آشتیانی‌زاده - راجع به قرارداد ۱۹۳۳ بفرمایید. (همهمه نمایندگان) (رئیس - آقای آشتیانی‌زاده-رعایت بفرمایید) باید بگویم چه چیز را می‌خواهید مسخره کرده‌اید این همه امضاء کننده قرارداد ۱۹۳۳ است هم پالکی تقی‌زاده‌است ایشان.
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده بشما تذکر می‌دهم
نخست‌وزیر (آقای علاء) - آقایان محترم چون بفرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی (آشتیانی‌زاده – فقط) مأموریت تشکیل دولت باینجانب محول گردیده اینک افتخار دارم آقایان وزیران همکاران خود را بمجلس شورای ملی معرفی نمایم:
- ۱- آقای وارسته وزیر دارایی (نمایندگان- مبارک است)
- ۲- آقای امیر علائی وزیر دادگستری (نمایندگان- مبارک است)
- ۳- آقای دشتی وزیر مشاور (نمایندگان- مبارک است)
- ۴- تیمسار سپهبد نقدی وزیر جنگ (نمایندگان- مبارک است)
- ۵- تیمسار سر لشکر زاهدی وزیر فرهنگ کشور (نمایندگان- مبارک است)
- ۶-آقای آموزگار وزیر فرهنگ (نمایندگان- مبارک است)
- ۷- آقای عبدالله انتظام وزیر امور خارجه (نمایندگان- مبارک است)
- ۸- تیمسار سرلشکر ارفع وزیر راه (نمایندگان- مبارک است)
- ۹- آقای فرمند وزیرکشاورزی (نمایندگان- مبارک است)
- ۱۰- آقای مهندس زنگنه وزیر پست و تلگراف (نمایندگان- مبارک است)
- ۱۱- آقای دکتر عباس نفیسی کفیل وزارت بهداری (نمایندگان- مبارک است)
- ۱۲- آقای مهندس حبیب نفیسی کفیل وزارت کار (نمایندگان- مبارک است)
- ۱۳- آقای دکتر مفخم کفیل وزارت اقتصاد ملی (نمایندگان- مبارک است)
آقای قدس معاون وزارت امور خارجه تا ورود آقای عبدالله انتظام امور مربوطه را کفالت مینایند در این موقع خطیر که زمام امور را بدست می‌گیرم از همه طرف علائم و آثار آشفتگی و تشویش و نگرانی هویدا است (صحیح است) و افق جهان و بالنتیجه آسمان ایران بس تاریک است. حتی می‌توان گفت بدون اغراق که یکی از باریکترین و حساسترین مراحل تاریخ گیتی و این کشور کهنسال را می‌پیماییم. بنابر این تصدیق خواهید فرمود که جای سخن و تطویل کلام نیست. موقع عمل و سعی و فداکاری و اتخاذ تدابیر سریع و متین است تا بعون الله و بتوجهات ذات اقدس شاهانه و مخصوصاً با تقویت و پشتیبه آنی صمیمی مجلس ملی و مجلس سنا این دولت بتواند لااقل چند قدم موثر در راه اصلاح احوال نا گوار وطن عزیزمان بردارد (صحیح است) شکر خدا را ملت نجیب صبور هشیار ایران در طی ۲۵۰۰ سال زندگی پر افتخار خویش همیشه بر انواع مشکلات و مصائب و بحرانها فائق آمده (صحیح است) ایندفعه هم بشرط اتحاد و اتفاق و حسن تفاهم بین قوه مقننه و قوه مجریه بر فساد و یاس و انقلاب غلبه خواهیم کرد و با احترام موازین دین مبین اسلام از انحطاط اخلاقی و عدم انضباط که فعلا حکم فرماست جلوگیری خواهیم نمود (صحیح است) و انشاءالله در اجرای منویات ملوکانه که همه در خیر ملت است توفیق حاصل خواهیم نمود پیوسته از قرائن و احوال چنین استنباط کرده‌ام که بیشتر خرابیها و بحرانها از عدم تفاهم کامل بین مجلس و دولت پیدا شده و جلب اعتماد و تأمین همکاری مجلس برای دولتی که علاقه‌ای جز بمصالح حقیقی کشور نداشته باشد و بدون شائبه و تظاهر یا جاه طلبی فقط خدمت به ایران را نصب العین خود قرار دهد چندان دشوار و سخت نباشد. و از همین لحاظ در تنظیم برنامه از حرف بعمل پرداخته و هدف اولیه دولت را در این چند جمله بعرض مجلس میرسانم و تصویب آن را از آقایان محترم تقاضا می‌نمایم:
- ۱- از بین بردن این روح تمرد و عصبه آنی که نسبت بقوانین و مقررات و انتظامات پیدا شده و امنیت و آسایش را تهدید می‌کند
- ۲- توجه فوری بدستگاه قضائی کشور بمنظور تأمین استقلال قضات و استقرار امنیت قضائی و جلوگیری از اعمال نفوذ
- ۳- سعی و اهتمام در ایجاد توازن وتعادل حقیقی بودجه و جلوگیری از هر گونه اسراف و تبذیر در مصارف وجوه عمومی و تجدید نظر در قانون استخدام کشور و اصلاح مقررات مالیاتی بر اساس عدالت اجتماعی بنحوی که حتی الامکان فشار مالیاتهای غیر مستقیم بر طبقات ضعیف و مصرف کننده کاهش یافته و مشمولین مالیاتهای مستقیم نیز بتناسب در آمد واقعی و میزان استفاده آنها از سازمانهای دولتی در پرداخت هزینه عمومی کشور شرکت نمایند
- ۴- بکار انداختن و تقویت قوه تولید کشور در قسمت استخراج معادن و مخصوصاً در کشاورزی و صنایع کشاورزی که طبعاً مستلزم اصلاح اوضاع معاشی اکثریت مردم و ازدیاد رفاه و آسایش عمومی است ترویج خرده مالکین بوسیله ایجاد شرکت‌های تعاونی و تأسیسات کشاورزی و آبیاری و اعطای اعتبارات با شرایط سهل به کشاورزان
- ۵- اصلاح و توسعه تعلیمات عمومی و اجراء قانون تعلیمات اجرای و تعمیم بهداشت عمومی و ارتباطات کشور
- ۶- سیاست خارجی دولت روشن است علاوه بر مسالمت و دوستی با تمام همسایگان و سایر ملل بر اساس احترام متقابل علاقه مخصوص داریم بمنشور ملل متحد و تقویت این سازمان جهانی که شعار آن احترام آزادی و استقلال سیاسی و تمامیت ارضی ملل دنیا و تأیید دموکراسی و حقوق ملل کوچک است باید حقوقمان را از این سازمان استیفا نمائیم و وظایفمان را نسبت به آن دقیقاً انجام دهیم بدیهی است اهتمام خواهیم کرد لوایح مفیدی از قبیل اصلاح قانون انتخابات و استقلال شهرداریها که سابقاً تقدیم شد بتصویب مجلس برسد (انشاءالله) اگر راجع بنفت در مواد برنامه اشاره نشده برای این است که مجلس شورای ملی و سنا در ای باب تصمیماتی اتخاذ فرموده‌اند و بدیهی است دولت با در نظر گرفتن تمام جهات و جوانب آن و با مطلع شدن از تصمیمات و مطالعات آتیه کمیسیون نفت روشی اختیار خواهد کرد که مصالح ایران بحداکثر در آن مراعات شده باشد (صحیح است) در خاتمه به آقایان اطمینان می‌دهیم که این دولت نهایت علاقه وایمان و از خود گذشتگی آنی در انجام وظائف سنگین خود غفلت نخواهد کرد امید است با دوام و ثبات بتوان مصالحه کشور را محفوظ داشت در عین حال دلبستگی بکرسی وزارت نداریم چون منظورمان جز خدمت صادقانه بکشور و شاهنشاه معظم چیز دیگری نیست یقین داریم مجلس شورای ملی از تشریک مساعی خالصانه با ما برای حفظ مصالح ایران در موقع بسیار مشکلی مضایقه نخواهند کرد با دوام و ثبات و حسن تفاهم یقیناً قدمهای مفیدی در انتظام و عمران و ترقی کشورمان برداشته می‌شود و در رفاه حال توده مردم کامیاب خواهیم شد (احسنت) بطوری که باطلاع مجلس رساندیم بواسطه ناامنی و تحریک وتخریب در خوزستان دولت لازم دانست در بعضی نقاط آن استان حکومت نظامی برای دو ماه برقرار نماید اکنون بر طبق قانون پیشنهادی در این باب بمجلس تقدیم می‌شود نخست‌وزیر - حسین علاء
رئیس - برنامه دولت برای چاپ فرستاده می‌شود و در جلسه آینده مطرح می‌شود. آقای دکتر مصدق بفرمایید.
- بیانات آقای دکتر مصدق
[ویرایش]۴- بیانات آقای دکتر مصدق
دکتر مصدق - قبلا لازم است که از جناب آقای علاء نخست‌وزیر و دوست سی ساله خود برای اینکه بعد از اغای حکومت نظامی بمجلس آمده‌اند تشکر کنم چون با سوابقی که در باره اخلاق ایشان دارم راضی نمی‌شدم بمجلس بیایند و در همان وهله اول مورد اعتراض نمایندگان جبهه ملی واقع شوند نظر ما این است که کشورمان تا سر حد امکان از اصول دموکراسی استفاده کند و کاری نکند که بمقررات این رژیم سکته وارد شده و مملکت تا ابد با حکومت زور و قلدری اداره شود. در کدام یک از ممالک دموکرات برای وقوع قتلی از حکومت نظامی استفاده می‌کنند مگر نبود که چند روز قبل سوء قصد کنندگان بجان رئیس جمهور امریکا بر طبق قوانین عادی محاکمه و محکوم شدند. اگر برای هر کاری باید حکومت نظامی اعلان کنند و اگر همیشه مملکت ما تحت چنین رژیمی اداره شود چه احتیاجی بدادگستری باین عرض و طول داریم و چه وقت ملت ایران توانست بمدارج عالی و ترقی برسد با این وضع کافی است که شخص قلدری در رأس حکومت واقع شود و از هر کسی که نفسی در آمد او را دستگیر و در زندان شهربه آنی و دژبه آنی محبوس کنند نظر مجلس شورای ملی از تعیین مدت هفت روز برای پیشنهاد به مجلس اینست که اگر یک دولت آزادی خواه بعادت صحیحی برقراری حکومت نظامی را احساس نمود و دلایل خود را ذکر کند و اگر در مدت مزبور از آن استفاده فوری نمود قبل از تمام شدن آن مدت آنرا ملغی کند از اینکه نظریات جبهه ملی راجع بلغو حکومت نظامی مورد توجه رئیس و اعضای این دولت واقع شده سپاسگزارم و امیدوارم که دولت با شیوه مرضیه‌ای که پیش گرفته‌است بتواند آمال آزادیخواهان و وطن‌پرستان را عملی نموده و هیچ وقت رضا ندهد که بر خلاف انصاف و عدالت مردم بیگناه در دادگاه نظامی حسب الامری محکوم شوند. بعضی چنین شهرت داده‌اند که جبهه ملی در تشکیل این دولت دخالت داشته اینست در این جلسه که نمایندگان محترم و عده‌ای از هموطنان حاضرند در حضور رئیس و اعضاء دولت این مطالب را قویاً تکذیب می‌کنم دخالت جبهه ملی در این دولت فقط جنبه منفی داشته‌است و بس و مقصود این بوده که از وزرای سابق کسی وارد این دولت نشود تا وزرای بعد بدانند که برای خدمت بمملکت لازم است احراز شخصیت کنند اگر وزرای دولت قبل با قرارداد الحاقی ساعد و مخالف بودند می‌بایست وقتیکه رئیس آن دولت در سنا و کمیسیون نفت صریحاً دفاع آن قرارداد را بعهده گرفت استعفا دهند زیرا مسئولیت مشترکه اجازه نمی‌داد که با رئیس دولتی همکاری کنند که موافقت خود را با قراردادی که از طرف ملت ایران مردود شده اعلام کرده بود. بیش از این در این باب چیزی عرض نمی‌کنم و چون در این قبیل مواقع که افق سیاست روشن نیست اشخاصی که وارد در امور حساسند گاه بمرض سکته و گاه بمرض فجاه مبتلا می‌شوند این که وصیتنامه خود را در بهترین محلی که بایگانی مجلس است ودیعه می‌گذارم و آنرا تقدیم مقام ریاست می‌کنم. آقایان نمایندگان محترم مملکت ایران باید بطریق دموکراسی و بر طبق اصول مشروطیت اداره شود دیکتاتوری مملکت ما را بروز سیاه نشانده و آنرا هیچوقت ملت ایران طالب نبوده و نیست دیکتاتوری همیشه بدست بیگانگان و به نفع آنها ایجاد شده و ملت از آن بهره‌ای جز حبس و زجر و ذلت و بدبختی نبرده و نخواهد برد طبیعی است هر کس بمصائبی که سر او آمده واقف تر است. حبس و حتی مرگ من برای خود من اهمیتی نداشته و ندارد ولی شاید تاکنون کسی مطلع نباشد که در اثر حبس من و فشار دولت دیکتاتوری دختر بیچاره‌ام مشاعر خود را از دست داد و اکنون در یکی از بیمارستانهای سویس بسر می‌برد(باحالت تأثر) (آشتیانی‌زاده –آنهائی که نچشیده‌اند نمی‌فهمند چیست) همین فرزند دلبندم زمانی که در زندان بسر می‌بردم سعی می‌کرد خود را زیر اتومبیل دیکتاتور بیندازد و جان خود را از مشقت و رنج و مذلت و بدبختی که برای او فراهم شده بود خلاص کند. از خداوند خواهانم کخ دیگر ملت ایران گرفتار چنین روزهائی نشده و اولاد شما و فرزندان وطن باین دردها مبتلا نشوند (نمایندگان - انشاءالله) در این مبارزه من تنها نیستم و عده دیگری هم از همکارانم افتخار می‌کنند که در راه تعالی و ترقی وطن خود شهید شوند و آنوقت است که تمام ملت حاضر می‌شود شربت شهادت را نوش جان کند. اکنون لازم است من از مجلس که باتفاق آراء بملی شدن صنعت نفت رای داده‌است تشکر کنم شما آقایان کاری کرده‌اید که هیچیک از ادوار تقنینیه این مملکت نکرده‌است شما ثابت کرده‌اید که هر وقت منافع ایران در خطر است همه یکدل و یکزبه آن موافق و مخالف دوست و دشمن متفق و حتی حاضر می‌شوید که جان خود را در راه سعادت ایران فدا کنید شما ثابت کرده‌اید که ایرانی هیچوقت وطن خود را تسلیم خارجی نخواهد نمود و نیز مدلل نموده‌اید که هر وقت حادثه حیاتی روی دهد همه متفق القول و متفق الکلمه از منافع ایران و استقلال وطن عزیز دفاع می‌کنید (صحیح است). اکنون لازم است که بدانید که سیاست خارجی نسبت بشما خوش بین نیست چون که آنها می‌خواهند مجلسی باشد که از مسائل حیاتی آنها دفاع کند و بواسطه احساساتی که در کار نفت بخرج داده‌اید در انتخابات دوره بعد با شما مخالفت می‌کنند. و اگر بتوانند نخواهند گذاشت که معتقدین بشما آراء خود را بشما بدهند همچنان که در دوره هفتم تقنینیه نمایندگان اقلیت در خود شهر تهران انتخاب نشدند و در دوره پانزدهم که دولت قوام متصدی کار انتخابات مملکت بود نمایندگان تهران آنهایی شدند که بعد از ۱۲ نفر اولی نوشته شده بود و بیگانگان سعی خواهند نمود که نمایندگان فعلی در انتخابات دوره ۱۷ انتخاب نشوند و بجای آنها اشخاصی وارد مجلس بشوند که صدی صد مجری افکار خارجی باشند و روی همین نظر بود که در کابینه قبل بعضی اشخاص وارد شدند که معروف جامعه نبودند زیرا اشخاصی که معروف جامعه وصاحب شخصیت باشند هیچوقت حاضر نمی‌شوند سرمایه‌ای که در یک عمر تحصیل کرده‌اند در یکروز فدا کنند در اینصورت لازم است که توجه ملت ایران را برای رأیی که داده‌اید از خود سلب نکنید و برای همیشه آنرا ذخیره نمایید که این سرمایه برای شما و اولاد شما ارز هر مال و ضیاع و عتاری بزرگتر و بالاتر است آقایان محترم و همکاران عزیز بیایید تا آخر دوره از خط مشی اخیر خود منحرف نشوید و کاری بکنیم که اصول دموکراسی در این مملکت عملی شود و ایران عزیز بتواند در سایه این رژیم باوج ترقی و تعالی برسد و با هر گونه دخالتی از طرف بیگانگان و باز تکرار می‌کنم با هر گونه دخالتی از طرف بیگانگان چه راست و چه چپ باید مبارزه کنید و وطن عزیز را از دستبرد حوادث بعون الله و رسوله محفوظ بدارید ما نمایندگان تهران وکالت این مردم را بارث نبرده‌ایم و بهر کجا که رسیده‌ایم بواسطه خدمتی است که بملت کرده‌ایم و هر کس بالقوه قابل خدمت است و امیدوارم که در بحران کنونی دنیا از خدمت بملت صرفنظر نکنید چونکه ملت اگر توانا شد قادر است که تمام افراد را در پناه خود حراست کند. آقایان محترم!! شما بیایید بکعبه ملت رو کنید تا بطور قطع دو ثلث از شما را روانه خانه خود کند اگر شما عرایض من را قبول و اجرا کنید مطمئن باشید که ملت با انتخاب کسانی موافقت خواهد نمود که صمیمیت خود را در این دوره نسبت باو ثابت کند(صحیح است) اینجا بنده می‌خواستم بجناب آقای نخست‌وزیر یک تذکری بدهم و آن این است که با سوابقی که جناب ایشان در وزارت خارجه دارند باید باین نکته توجه کنند آقایانی که از این ملت ضعیف حقوق گزاف می‌گیرند و یک بودجه زیادی به آنها داد می‌شود اینها وظیفه دارند که در ممالک خارجه از مصالح ملت و از پیش آمدهای روز دفاع کنند (صحیح است) ما هیچوقت نمی‌شنویم که یکی از مأمورین ما در خارجه برخیزند و از مصالح مملکت حرفی بزنند صحبتی بکنند در حقیقت آنها مثل این است که هیچوقت نباید راجع بمملکت حرفی بزنند و صدایشان در مصالح مملکت بهیچوجه در نیاید (حائری‌زاده - مرده‌اند) و مخصوصاً توجه جناب آقای نخست‌وزیر را باین مسأله جلب می‌کنم که آنچه لازم است در این باب توجه بفرمایند که در این وضع حساس در این موقعی که مجلس شورای ملی صنعت نفت را ملی کرده‌است و یک جرایدی در اروپا با پول کمپانی نفت یک تبلیغات ناروا و یک تبلیغاتی که واقعاً بر خلاف مصالح ملت ایران است می‌کنند باید از طرف تمام نمایندگان ایران تکذیب بشود امیدوارم که انشاءالله فراموش نمیفرمایید و در این باب آنچه که لازمه جدیت است بفرمایید
نخست‌وزیر - دستور داده شده‌است
- بیانات آقای اردلان راجع به جواهرات پشتوانه اسکناس
[ویرایش]۵- بیانات آقای اردلان راجع به جواهرات پشتوانه اسکناس
اردلان - آقای رئیس بنده یک گزارشی می‌خواستم بعرض برسانم
رئیس - راجع به بانک است بفرمایید
اردلان - بنده از مقام ریاست اجازه خواستم که برای چند دقیقه بعرض آقایان نمایندگان محترم برحسب وظیفه‌ای که بسمت عضو ناظر اندوخته اسکناس دارم گزارشی راجع به پشتوانه جواهرات بعرض آقایان برسانم، شاید آقایان نمایندگان محترم مستحضر باشند که تقریباً ۱۲ سال قبل که قرار بود یعنی اینطور تصویب شد که علیاحضرت فوزیه که به ایران تشریف فرما می‌شوند یک مقدار جواهراتی را از دربار سلطنتی آمدند گرفتند که با جواهرات سلطنتی یک زینت‌آلاتی برای خاندان سلطنتی تهیه کننده پرونده آن که در هیئت نظارت اندوخته اسکناس هست اینطور نشان می‌دهد که در ظرف این مدت دولتهای وقت در نظر داشتند از مجلس شورای ملی تحصیل اجازه کنند که برداشت این جواهرات بموجب یک قانونی باشد ولی چنانچه مستحضر هستید یک چنین قانونی از مجلس شورای ملی نگذشته‌است و باز هم پرونده امر نشان می‌دهد که هیئت‌های نظارت اندوخته اسکناس این موضوع را قصد داشتند بعرض اعلیحضرت همایونی برسانند، در این چند جلسه اخیر که بنده افتخار عضویت داشتم این موضوع مورد مذاکره واقع شد و ما تصمیم گرفتیم که مطلب را بعرض اعلیحضرت همایونی برسانیم و بنده با کمال مسرت باید بعرض آقایان نمایندگان برسانم بمحض اینکه مراتب بعرض ملوکانه رسید بندگان اعلیحضرت همایونی امر فرمودند که کلیه جواهراتی که پشتوانه اسکناس بود و قانوناً نمی‌بایستی از خزانه جواهرات سلطنتی به بانک ملی ایران برگشت بنابراین در سه روز قبل عین این جواهرات مطابق آن صورتی که از سابق موجود بود برگشت داده شد و این جواهرات فعلا در خزانه بانک ملی موجود است و بنده خواستم بنام یک نماینده مجلس شورای ملی و عضویت نظارت از این توجه بندگان اعلیحضرت همایونی عرض تشکر بکنم و البته اعضای هیئت نظارت اندوخته اسکناس حقیقه وظیفه شان را انجام دادند ولی بطور مسلم و یقین اگر شخص اعلیحضرت همایونی عنایت خاص نفرموده بودند وضعیت باین نحو انجام نمی‌شد و عجاله یک قفسه مخصوصی هم دستور داده شد که ساخته بشودبرای این کار و انشاءالله اگر آقایان محترم هم فرصتی فرمودند تشریف بیاورند و بنده لازم بود این گزارش را بعرض آقایان برسانم
- طرح و خاتمه مذاکره گزارش کمیسیونهای بهداری و دارایی راجع به اجرای منع استعمال مشروبات الکلی و تریاک
[ویرایش]۶- طرح و خاتمه مذاکره گزارش کمیسیونهای بهداری و دارایی راجع به اجرای منع استعمال مشروبات الکلی و تریاک
رئیس – بنده یقین دارم که همه آقایان نمایندگان محترم علاقه مند هستند که طرح مربوط به جلوگیری از استعمال مسکرات و مشروبات الکلی مطرح بشود امروز اگر آقایان اجازه بدهند همان گزارش کمیسیون هائی که در اینخصوص رسیده‌است مطرح بشود.
حائری‌زاده - باید وزرای مسئول امر باشند
رئیس - فعلا مطرح می‌شود و اطلاع داده می‌شود که آقایان وزرای دارایی و بهداری بیایند این هم اختیاری است که بدولت داده می‌شود کمیسیونها گزارش خودشان را داده‌اند (گزارش کمیسیون بهداری و دارایی بشرح ذیل قرائت شد)
- گزارش از کمیسیون بهداری بمجلس شورای ملی کمیسیون بهداری با حضور آقای وزیر بهداری بطرح جمعی از آقایان نمایندگان مبنی بر جلوگیری از استعمال مشروبات الکلی رسیدگی نموده و پس از مذاکرات مفصل در چند جلسه طرح تقدیمی را بشرح زیر تصویب و اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
- ماده واحده - نظر باینکه در شرع مقدس اسلام شرب مواد الکلی حرام است و نظر باینکه اصول بهداشت عمومی و مقررات بین المللی نوشیدن مواد الکلی و کشیدن تریاک و مشتقات آنرا ممنوع داشته‌است دولت مکلف است در اسرع اوقات لایحه‌ای مبنی بر منع و تهیه و فروش و شرب مواد الکلی و همچنین منع کشت خشخاش و کشیدن تریاک و مشتقات آنرا تنظیم و برای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم نماید. مخبر کمیسیون بهداری- دکتر طبا گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون قوانین دارایی در جلسه هفتم بهمن ماه ۱۳۲۹ بطرح پیشنهادی عده‌ای از آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی دائر بمنع استعمال مشروبات الکلی و استعمال مواد افیونی که قبلا در کمیسیون بهداری تصویب گردیده بود با حضور آقای معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرارداده و ماده واحده پیشنهادی را باین شرح اصلاح و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده واحده- نظر باینکه در شرع مقدس اسلام شرب مواد الکلی حرام است و نظر باینکه اصول بهداشت عمومی و مقررات بین المللی نوشیدن مواد الکلی و کشیدن تریاک و مشتقات آنرا ممنوع داشته‌است دولت مکلف است در اسرع اوقات لایحه‌ای مبنی بر منع و تهیه و فروش و شرب مواد الکلی و همچنین منع کشت خشخاش و کشیدن تریاک و مشتقات آنرا تنظیم و برای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم نماید. مخبر کمیسیون قوانین دارایی- حسن مکرم
رئیس - این گزارش برای مخالف و موافق دارد آقای اردلان بفرمایید
امینی- از دولت کسی نیست.
رئیس - به آقای وزیر دارایی و آقای وزیر بهداری گفته شد بیایند مجلس.
اردلان- بنده لازم می‌دانم نسبت باین لایحه‌ای که قرائت شد چند نکته بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم لایحه تقدیم شده که مطرح است باین عبارت است که دولت مکلف است در اسرع اوقات لایحه‌ای مبنی بر منع و تهیه و فروش مسکرات و همچنین منع کشت خشخاش و کشیدن تریاک و مشتقات آن تنظیم و برای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم نماید، قبل از اینکه بنده باصل مطلب بپردازم یک نکته ای را مقدمه عرض کنم و بعد باصل مطلب خواهم پرداخت مخصوصاً جناب آقای کفیل وزارت بهداری هم تشریف دارند استدعا می‌کنم که جنابعالی و آقای مخبر کمیسیون توجه بفرمایید الان در حال حاضر که این قانون بتصویب مجلس نرسیده‌است هر فردی در خیابه آنها مشاهده بکند ممکن است بربخورد باین دکاکین.. (در این موقع مجلس از اکثریت افتاد و پس از لحظه‌ای اکثریت حاصل شد) عرض کردم در حال حاضر انسان مواجه می‌شود که در خیابه آنها متأسفانه دکاکین بسیاری مشروب فروشی وجود دارد ولی در عین حال ما می‌بینیم افرادی در این مملکت هستند که از دکان مشروب فروشی روزی چند بار رد می‌شوند و چشمهایشان به مشروب می‌افتد ولی لب بمشروب نمی‌زنند و از این بالاتر اشخاصی هستند که آنها را به مهمانی‌ها دعوت می‌کنند حتی برایگان به آنها مشروب تعارف می‌کنند باز هم مشروب نمی‌خورند بنابراین یک پلیس درونی در وجود آنها هست که آنها را منع می‌کند از اینکه مشروب بخورند اگر ما بخواهیم این قانون حقیقه بموقع اجرا درآید بعقیده بنده باید آن پلیس درونی که بدون اینکه قانونی باشد آنرا منع می‌کند از اینکه مشروب بخورد آن پلیس درونی را اگر که وجود ندارد در دل اشخاص بوجود بیاوریم و اگر وجود دارد و ضعیف است آنرا تقویت کنیم تا اینکه چنین قانونی بموقع اجرا در بیاید اما اینکه ما چطور بتوانیم این پلیس درونی را که منع می‌کند اشخاص را که مشروب بخورند در آنها بوجود بیاوریم و تقویت کنیم آنچه بنده مطالعه کرده‌ام سه راه دارد و بنده از اینکه در این لایحه خواستم صحبت کنم این بود که از دولت تقاضا بکنم اگر بخواهد حقیقه این قانون بموقع اجرا گذاشته بشود باید این سه نکته را در نظر بگیرند نکته اولش که منع می‌کند کسی مشروب بخورد آن تعالیم مذهب اسلام است این را باید وزارت فرهنگ بطور جدی در مدارس توجه کند یعنی اطفال تا وقتی می‌روند بمدرسه به آنها بیاموزند که امر الهی منع می‌کند آنها را از مشروب خوردن (سلطان العلماء- تمام محرمات) تمام محرمات و وقتی این نیرو را در آنها تقویت کردند این اطفال وقتی که بزرگ شدند مثل افرادی که می‌بینند مشروب را ولی نمی‌خورند محتاج بقانون دیگر نیست یک قانونی در دل آنها از طفولیت گذارده شده‌است در قسمت دوم وزارت بهداری وظیفه دارد و باید بوسیله تبلیغات بوسیله رادیو بوسیله نشریه‌های مفصل و مفید خودش بجامعه حالی بکند که الکلل چه مضراتی دارد و وقتی که بوسائل علمی تقویت کرد فکر مردم را راجع بمضرات الکل در واقع تسهیلی نسبت باجرای این قانون قائل شده‌است و اما قسمت سوم که آمار دنیا نشان می‌دهد که چرا مردم مبادرت باستعمال مشروب الکلی می‌کنند آن فقر اقتصادی است این را جناب آقای وزیر دارایی که بنده بایشان ارادت دارم (نورالدین امامی- همه بایشان ارادت دارند) و امیدوارم در وزارتشان موفقیت کاما حاصل بفرمایند و شرط موفقیت یک وزیر دارایی این است که لااقل سه سال او را نگهدارند لااقل که بتواند یک نقشه ایرا دنبال کند ایشان باید تمام کوششان در این باشد که فقر اقتصادی را از این مملکت بردارند (انشاءالله) برای اینکه این فقر اقتصادی است که گمراه می‌کند یک عده اشخاصی را که بمشروب دست می‌زنند یا به تریاک این است که بنده خلاصه می‌کنم عرایض خودم را چون نظر بنده از مخالفت با این لایحه این بود که عرض کنم اگر این سه نکته‌ای که عرض کردم دولت توجه بکند این قانون قابل اجرا است و الا بهیچوجه قابل اجرا نیست اول تعالیم مذهب اسلام است در مدارس، دوم وزارت بهداری بوسیله تبلیغات و نشریه و کتب خودش مضار الکل را به عامه بگوید و نکته سوم هم وظیفه دولت است که این فقر اقتصادی ما را برطرف بکند وضع اقتصادی مردم را بهبودی بخشد وقتی که این سه نکته را رعایت کردند آن وقت بسیار آسان است که ما بگوئیم مسکرات منع بشود و تریاک کسی نکشد و الا با این دستگاهی که ما داریم اگر شما قانونی بیاورید ولی باین نکاتی که بنده عرض کردم توجهی نکنید آن منظوری که اصلی است حاصل نمی‌شود و منظور من این بود که این سه نکته را امروز در این لایحه بعرض برسانم و امیدوارم که وزیر و مخبر در اینخصوص توجه خواهند فرمود و منهم از رأی دهندگان این لایحه خواهم بود
رئیس - آقای امامی اهری.
امامی اهری- بعضی مسائل هست که از غایت وضوح احتیاجی باستدلال و اتیان دلیل و برهان ندارد یکی از آن موضوعات همین لایحه‌است خوشبختانه مذهب رسمی ما اسلام است (صحیح است) تعالیم اسلامی احکام شرع مقدس اسلام برای ارشاد مردم بطرف سعادت و خوشبختی است ولی متأسفانه در نتیجه غفلت آن تعالیم را ما فراموش کردیم و در طاق نسیان گذاشتیم و در نتیجه تقلیدهای کور کورانه شاید در بعضی از منهیات از سایرین هم گوی سبقت را بردیم بهرحال بنده چون اطاله کلام را در این باب زیاد جایز نمی‌دانم بطور اختصار بعرض آقایان میرسانم همانطور که از لحاظ مذهبی حرمتش مسلم است از لحاظ اجتماعی مضرات مشروب و تریاک قابل بحث نیست (سلطان العلماء- و هر چیزی که مسکر باشد) و هر چیزی که مسکر باشد برای ما مایه ننگ است واقعاً مایه ننگ است که در مرکز و پایتخت مملکت اسلامی در خیابه آنهای معروف در خیابه آنهای پر جمعیت یک قرائتخانه یک کتابخانه وجود نداشته باشد ولی در هر ده قدم به ده قدم دکه مشروبفروشی (دکتر راجی- با یک شیره کشخانه) یا یک شیره کشخانه بدبختانه علناً و رسماً مشغول کار است بر خلاف قانون در صورتی که از لحاظ طبی مضراتی که گفته شده‌است معلوم است و به تجربه رسیده که تا چندین نسل جنون خمری سرایت دارد و این مطلب بوسیله اطباء بوسیله اشخاصی که در این امور تجربیات کافی دارند و مطالعات دقیق دارند گفته شده معهذا نتیجه این است که ملاحظه میفرمایید از لحاظ سیاسی از لحاظ اقتصادی از هر جهت این قسمت را مورد بحث قرار بدهیم این از خطرناکترین امراضی است که دامنگیر ما شده‌است بنده در اینجا لازم میدان که از زحمات چند نفر از آقایان نمایندگان محترم که واقعاً مطابق فن خودشان عمل کرده‌اند و از آقایان دکترهائی است که در دوره گذشته…
رئیس - آقای امامی تأمل بفرمایید اکثریت نیست (پس از چند دقیقه اکثریت حاصل شد) بفرمایید.
امامی اهری- در عین حال که حرمت مشروب را کسی منکر نیست معهذا بنده استعمال تریاک و مشتقات آنرا خطراتش را کمتر از مشروب نمی‌دانم (صحیح است) و روی همین اصل هم از آقایان اطباء و نمایندگان طبیبی که در دوره گذشته و در این دوره مخصوصاً همشان را صرف این کرده‌اند یعنی استعمال آن یک قدم هائی بردارند خودم را موظف می‌دانم از صمیم قلب تشکر کنم و در عین حال از آقایان نمایندگان محترم که عموماً معتقد برعایت اصول صحی و در عین حال رعایت احکام شرع مقدس اسلام هستند تمنی دارم توجهی بکنند چون مذاکرات مفصل را در این باب بی مورد می‌دانم معتقدم با دادن رأی موافق یک قدم اساسی بطرف اصلاح منویات بردارند (احسنت)
رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکره رسیده از آقای فولادوند بفرمایید
غلامرضا فولادوند-بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند این لایحه دو شوری است و پس از تصویب پسشنهادی که بنده داده‌ام مبنی برکفایت مذاکرات لایحه بکمیسیون می‌رود و مورد شور دوم قرار خواهد گرفت و مجدداً بمجلس برمی‌گردد و از لحاظ اینکه اکثریت آقایان نمایندگان یعنی باید عرض کنم بالاتفاق آقایان موافقت با لایحه دارند بنده مذاکرات بیشتر را جایز نمی‌دانم و تقاضای ختم مذاکره دارم بعد به پیشنهاد بنده که راجع بکفایت مذاکره دادم باید رأی گرفت زیرا که عده زیادی از نمایندگان محترم تقاضای مذاکره کرده‌اند
دکتر طبا- فوریتش تصویب شده‌است
رئیس – فوریت ندارد ممکنست تقاضای فوریت بشود. آقای شوشتری
شوشتری –بسم الله الرحمن الرحیم. بنده در اصل موضوع هم با اینکه آقایان انتظار نمی‌بردند و نمی‌برند برای تنظیم عبارت لایحه مخالف بودم و مخالفم زیرا دین رسمی ایران و طریقه جعفری است و با نص قرآن کریم کلمه آوردن لایحه بعنوان منع مشروبات الکلی در مجلس شورای ملی که مجلس ایران و اسلام است متناسب نیست من مکرر گفتم ما مجری منعیم ما طرح اجرای منع باید بیاوریم ما کوچکتر از آنیم که حلال خدا را که اسلام فرموده بگوئیم حرام یا بالعکس آنچه را که آورده باید همان اجراء شود. از یک طرف این لایحه یک نقایصی دارد آقای دکتر شایگان ما یک مبحثی داریم از نظر فقاهت خمر جامد و خمر مایع روی اصل خمر جامد و خمر مایع باید بحث بکنیم یا نکنیم حالا که ما یک قانونی را برای بقای نسل ایران و پاکی نسل ایران و اجرای احکام اسلام مجلس بالاتفاق خواهد رأی داد باید پایه را طوری بگذاریم جزئیات او را طوری در نظر بگیریم که بعدها بدانند این مجلس هر قدمی برداشته‌است برای سعادت ملت ایران بوده‌است در این قدمی که هزاران مرتبه از نفت از هزاران استخراجات دیگر مهمتر است در این امر بالاتفاق برای کلیات موضوع چه جامد چه مایع باید قدم بردارد از این جهت اینکه آق می‌فرمایند کفایت مذاکرات بشود من می‌دانم مجلس رأی خواهد داد و همه رأی خواهند داد ولی جناب آقای فولادوند اجازه بفرمایید پیشنهادتان را پس بگیرید که آقایان نمایندگان آنکه طبیب است از نظر طبی روی این بحث کند آنکه با قوانین اسلام آشنائی دارد موضوع را تحلیل و تجزیه و حلاجی کند و تقدیم بکند بپیشگاه با عظمت ملت ایران و وظیفه خود را در این قسمت از تعالیم اسلام با حسن نیت بنحو اوفی انجام بدهد از این جهت با کفایت مذاکرات مخالفم
رئیس - باید رأی گرفته شود.
مکرم- جناب آقای رئیس بنده می‌خواستم توضیحی عرض کنم اگر اجازه بفرمایید.
رئیس - شما مخبرید می‌توانید صحبت کنید بفرمایید.
مکرم- بیانات یکه آقایان فرمودند مخصوصاً اظهارات جناب آقای شوشتری البته کاملاً صحیح است اما بنده خواستم تذکر بدهم و یادآوری کنم که این یک طرح قانونی است از طرف یکعده از نمایندگان تقدیم بمجلس شده‌است مطابق آیین نامه که حالا ماده اش را عوض می‌کنم این طرح رفته‌است بکمیسیونهای مربوطه و قوانین دارایی و کمیسیون بهداری و به تصویب رسیده‌است و برگشته‌است و اینطور تصویب شده‌است که وزرای مربوطه لایحه‌ای برای منع استعمال مسکرات و منع استعمال تریاک با مواد معینه که تنظیم خواهندکرد به مجلس بیاورند آنوقت روی آن مواد بحث بشود تصور نمی‌کنم که هیچیک از آقایان نمایندگان مخالف باسند با قانون منع مسکرات یا با قانون منع کشت تریاک و استعمال آن بنابر این بنده استدعا می‌کنم که همان طور که جناب آقای فولادوند پیشنهاد کردند پیشنهاد کفایت مذاکرات را تصویب بفرمایند و این طرح قانونی را هم تصویب بفرمایند نهایت این ماده‌ای را که بنده الان عرض می‌کنم برای استحضار آقایان نمایندگان برای این است که مطابق این ماده و این تبصره جناب آقای وزیر دارایی و و جناب آقای کفیل وزارت بهداری باید اظهار نظرشان را بفرمایند و آنوقت مجلس رأی بدهد ماده این است:
«ماده ۱۱۳- طرح قانونی مطلبی است که از طرف نمایندگان مجلس لااقل با امضای ۱۵ نفر پیشنهاد و در مجلس برئیس داده می‌شود و رئیس پس از اعلام و اصول آن در جلسه علنی آنرا بکمیسیون مربوطه ارجاع می‌نماید و طرح مزبور قبل از ارجای بکمیسیون طبع و توزیع خواهد شد تبصره- نمایندگان و دولت نمی‌توانند تصویب مطالب و مواد یک لایحه یا طرح قانونی یا گزارش را بعنوان طرح یا لایحه بصورت ماده واحده پیشنهاد نمایند در این موارد هر مطلبی که بعنوان طرح یا لایحه پیشنهاد می‌شود باید مواد و تبصره‌های آن جرء طرح باشد.
در ماده ۱۱۵ می‌گوید»ببخشید ماده ۱۱۶ است معذرت می‌خواهم «می‌گوید در غیر مواردی که طرح قانونی مربوط بامور داخلی مجلس باشد باید بوزیر مسئول اطلاع داده شود و مذاکرات در حضور او بعمل آید و اظهار عقیده نماید و در صورت عدم حضور وزیر یا معاون او صاحبه آن طرح حق دارند او را مورد اخطار قرار دهند» حالا بنده استدعا می‌کنم جناب آقای وزیر دارایی و آقای کفیل وزارت بهداری اظهار نظرشان را بفرمایند و استدعا می‌کنم مجلس هم اگر مصلحت می‌داند تصویب بفرمایند تا لایحه را که تنظیم خواهند کرد بعداً بیاورند به مجلس و در مجلس در باره آن اظهار نظر بشود.
رئیس - این لایحه دو شوری است پس از آن که بکفایت مذاکرات رأی داده شد پیشنهادات قرائت می‌شود ضمناً چون دولت تازه تشکیل شده‌است برای شور دوم مطالعه می‌کنند و عقاید خودشان را آقای وزیر دارایی و آقای کفیل وزارت بهداری می‌فرمایند آقای دکتر طبا مخبر کمیسیون بهداری بفرمایید.
دکتر طبا- آقایان نمایندگان محترم دقت فرمودند در این طرح که دولت مکلف شده‌است که پس از مطالعه در اسرع وقت یک لایحه قانونی برای منع استعمال مسکرات و تریاک بیاورد یکعده از آقایان تقاضای فوریت این طرح را کرده‌اند این است که استدعا می‌کنم از آقایان که همین امروز این را تصویب بفرمایند.
رئیس - ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان باید این تقاضا را امضا کنند
دکتر طبا- امضا شده تقدیم می‌شود
رئیس - بسیار خوب مانعی ندارد رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد کفایت مذاکرات آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام بفرمایند (عده زیادی قیام کردند) کفایت مذاکرات تصویب شد حال اگر فوریت آن برسد در مجلس مطرح می‌شود
دکتر طبا- حاضر است و تقدیم می‌شود
رئیس - تقاضای فوریتی بامضا ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان رسیده که تقاضای فوریت کرده‌اند و قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد) امضاکنندگان زیر تقاضا داریم طرح منع استعمال مواد الکلی و تریاک با قید دو فوریت مطرح شود.
رفیع- بنده مخالفم
رئیس - بفرمایید
رفیع- طرح این لایحه با این پیشنهادی که شده و از کمیسیونها آمده اگر بخواهند بفوریتش رأی بگیرند بنده مخالفم این طرح هیچ معنی ندارد دولت را جداً مکلف کرده‌است دولت اگر دولت مسلمانی باشد در تمام این مدت خودش منع می‌کرد اگر شکی بود برای مردم که در مشروبات الکلی چه مضراتی است همین وقایعی که هر روز در این مملکت اتفاق می‌افتد ثابت می‌کند که چه جنایاتی از استعمال این مسکرات پیش می‌آید حالا اگر وقت تعیین کنید که دولت مکلف است قوانینی در ظرف ۲ ماه یا چهار ماه بیاورد آنوقت فوریت معنی دارد والا حالا معنی ندارد
رئیس - شما پیشنهاد بدهید تا تصویب شود رأی گرفته می‌شود بفوریت این طرح موافقند قیام بفرمایند (اکثریت قیام کردند).
رئیس - تصویب شد. چون طرح بکمیسیون رفته‌است و گزارش داده فوریت دوم لازم ندارد حالا پیشنهاداتی که رسیده قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای فقیه‌زاده بشرح زیر قرائت شد)
ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم که عبارت بنک هم بر لایحه منع الکل و تریاک اضافه شود- فقیه‌زاده
رئیس - آقای فقیه‌زاده
فقیه‌زاده- یکی از چیزهای مضری که عقل را خراب می‌کند حشیش است و این قسمت در این لایحه ذکر نشده من استدعا می‌کنم که این را در این لایحه ذکر کنند بیش از این هم استدعائی ندارم.
دکتر طبا- اجازه میفرمایید؟
رئیس - بفرمایید. دکتر طبا- برای اینکه رفع اشکال بشود با موافقت آقای بعد از کلمه استعمال تریاک و مشتقات آن بنویسیم سایر مواد مخدره جامع می‌شود و شامل آنهائی هم می‌شود که مشتق از تریاک هم نیستند.
کشاورز صدر - بنده مخالفم اجازه میفرمایید؟
رئیس - بفرمایید
کشاورز صدر- بنده مخالفتم از این جهت بود که بنک تنها کافی نیست و این مطلبی هم که آقای دکتر فرمودند این رشته سر دراز دارد ما باید موارد خاصه را تعیین بکنیم تا نتوانند مأمورین باین وسیله بگویند آقا سیگار داری می‌کشی بیا یک چیزی بده والا الان ما قانون برای جلوگیری وضع کشت تریاک داریم ولی اجرا نمی‌شود وقتی بیائیم در اینجا بطور کلی مواد مخدره بگوئیم آنوقت وسیله‌ای است بدست مامور که برود و مردم را لخت کند و مردم را آزار بدهد خود شما آقای دکتر که اطلاعات طبی کافی دارید بیایید اینجا بگویید حشیش. بنک و چیزهای دیگر که می‌دانید اسمش را ببرید که بطور کلی یک مطلبی نباشد که وسیله آزار و اذیت مردم بشود و حیثیت مردم را ضایع بکند و اجرا هم نکنند مراد بنده این بود و اگر اینرا موافقت بفرمایید مخالفتم را پس می‌گیرم
رئیس - رأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای فقیه‌زاده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس - تصویب شد چهار پیشنهاد راجع به مدت رسیده‌است پیشنهاد اول مال آقای دکتر هدایتی در ظرف مدت ۲ ماه پیشنهاد دوم مربوط به آقای دکتر کاسمی است که آنهم این است که در ظرف مدت ۲ ماه دولت این لایحه را تهیه کند پیشنهاد سومی مال آقای مخبر فرهمند که در ظرف مدت یکماه پیشنهاد چهارم که آقای رفیع داده‌اند در ظرف مدت سه ماه اول آن پیشنهادی که مدتش کمتر مطرح می‌شود آقای مخبر فرهمند مخبر فرهمند- عرض کنم اگر میسر و مقدور بود می‌گفتم دو روز برای اینکه یک مسائلی است که با آن مسائل نمی‌شود تفریح کرد و وقت گذرانید شما الان تمام مفاسدتان من دنیا را می‌گویم تمام مفاسد دنیا و تمام شرارتها تمام خونریزیها از همین گندهائی است که شب می‌نشینند و از همین شربتی که خودشان می‌خورند در حالت مستی بشر را بفنا سوق می‌دهد این یکی از علل است که آنروز بنده عرض کردم که آقایان انتظام که رئیس سازمان ملل متحد است باید مطرح کنند و دنیا باید روی این تصمیم بگیرند این یکی از عللی است یکی از علل بدبختی ما که ملتی ضعیف و توی سری می‌خورد و همه جا حقش را می‌برند برای این است که آلوده اش کرده‌اند یک دسته‌ای را آلوده به افیون و یکدسته را هم آلوده بهمین نمی‌دانم اسمش چیست(شوشتری- نگاری. الکل) بنابر این ما هر چه در این موضوع تعلل کنیم بخودمان ظلم وستم کرده‌ایم حالا بعضیها شاید گرفتاریشان و معطلیشان برای این باشد که یک درآمد زیادی از این محل از بودجه دولت کسر می‌شود فرضاً سی میلیون تومان کم می‌شود بسیار خوب بنده پیشنهاد می‌کنم این راهنمائی است که بجناب آقای وزیر دارایی و سایر آقایان می‌کنم که معطل نکنید مردم مهیا هستند هر مالیاتی را می‌دهند ولی اینرا قبول نمی‌کنند صرفنظر از معدودی که معتاد هستند و هر قیمیتی را قبول دارند ولی ملت و توده مملکت حاضر نیست هر مالیاتی را قبول می‌کند شما بقند و شکر کیلوئی یکریال دو ریال مالیات ببندید با کمال رغبت می‌دهند این کسر را این مالیات جبران می‌کند معطل نشوید این یک چیزی است که مردم می‌خواهند مسلمانها می‌خواهند و باید شما با جریان خواهان مردم بروید جلو اگر خلاف جریان رفتید حسابتان پاک است
رئیس - آقای تیمورتاش
تیمورتاش - عرض کنم تصویب کفایت مذاکرات باعث شد که بنده نتوانستم عرایض مبسوط تری در این زمینه بکنم بنابر این از موقع استفاده می‌کنم طرحی آقایان نمایندگان محترم تهیه فرموده ان دایر بر منع مشروبات الکلی نکته‌ای را که می‌خواهم بعرض آقایان برسانم که دین مبین اسلام یعنی دینی که ما همه پیرو آن هستیم این عمل را فرموده و مشروبات الکلی را منع فرموده اگر انحراف حاصل بکند و مشروب بخورد و این گناه را مرتکب بشود یقین داشته باشید که قانونی را که آقایان محترم از مجلس بگذرانید مانع این عمل زشت او نخواهد شد رفیع –دولت عرق فروش نباید باشد ما بمردم چکار داریم مردم چشمشان کور می‌خواهند بخورند می‌خواهند نخورند دولت نباید لاطاری و بخت ازمائی درست کند دولت نباید قمار بکند تیمورتاش-و اما راجع بنکاتی که جناب آقای رفیع می‌فرمایند که دولت نباید عرق فروش باشد اینرا بنده قبول دارم و این وضع موجودی که در طی سالیان متمادی بوجود آمده‌است وقت لازم دارد برای اینکه بتواند فکر کند که از چه طرف و چه راه می‌تواند جلوی اینرا بگیرد جناب آقای فرهمند یکماه پیشنهاد کرده‌اند بنظر بنده یکماه خیلی کم است باید بگذارید دولت با مشکلات و موانع بسیارزیادی که دارد مجال پیدا کند و سر مجال و سر فرصت با یک فکر و تدبیر عاقلانه برای جلوگیری این کار راهی همانطوریکه منظور آقایان است پیدا کند بنابر این بنده خیال می‌کنم این محدودیتی است برای دولت قائل شده‌اند و می‌فرمایند که دو ماه و یا سه ماه مکلف است لایحه بیاورد این با مشکلاتی که دولت دارد درست بنظر نمی‌رسد دولت بنابر این پیشنهادی که مورد تصویب مجلس شورای ملی قرار گرفته‌است مکلف خواهد بود اینکار را بکند اجازه بدهید خودش با در نظر گرفتن مشکلات و موانع این کار انجام دهد
رئیس - پیشنهاداتی که رسیده‌است یکماه و دو ماه و سه ماه است اول به پیشنهاد کمتر رأی می‌گیریم
عده‌ای از نمایندگان – به همان پیشنهاد دو ماه رأی بگیرید
رئیس - آقای مخبر شما با دو ماه موافقت می‌کنید و پیشنهادتان را مسترد میفرمایید
مخبر فرهمند - خیر رأی بگیرید
رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای مخبر فرهمند آقایانی که موافقند با یکماه مدت قیام بفرمایند(اکثریت قیام نمودند) تصویب شد یک پیشنهاد دیگر باقی است مال آقای صدر میر حسینی که قرائت می‌شود (پیشنهاد بشرح زیر قرائت شد) ریاست مجلس محترم شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم بشرح ذیل ماده تصویب بشود
- ۱- منع استعمال الکل، منع تهیه فروش، منع ورود
- ۲- منع کشت خشخاش، منع فروش، منع تهیه صدر میر حسینی
رئیس - این پیشنهاد در اینجا مورد ندارد این گزارش اختیاری است که به دولت داده می‌شود که لایحه‌ای به مجلس بیاورد وقتی که آورد آنوقت مورد پیدا می‌کند فعلا فقط اختیاری بدولت داده می‌شود که لایحه بیاورد حالا رأی نهائی گرفته می‌شود بخودکه با این گزارش آقایانی که با این گزارش موافقند قیام بفرمایند اکثر قیام نمودند تصویب شد بمجلس سنا فرستاده می‌شود
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
[ویرایش]۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس - چون دیگر چیزی در دستور نداریم اگر آقایان موافق باشند جلسه را ختم می‌کنیم و جلسه آینده روز سه شنبه و کمیسیونها باید انتخاب بشوند. (جلسه ده دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت