| | | | | | |
|
نامهی دیگر نوشت آن بدگمان |
|
پر ز تشنیع و نفیر و پر فغان |
|
|
که یکی رقعه نبشتم پیش شه |
|
ای عجب آنجا رسید و یافت ره |
|
|
آن دگر را خواند هم آن خوبخد |
|
هم نداد او را جواب و تن بزد |
|
|
خشک میآورد او را شهریار |
|
او مکرر کرد رقعه پنج بار |
|
|
گفت حاجب آخر او بندهی شماست |
|
گر جوابش بر نویسی هم رواست |
|
|
از شهی تو چه کم گردد اگر |
|
برغلام و بنده اندازی نظر |
|
|
گفت این سهلست اما احمقست |
|
مرد احمق زشت و مردود حقست |
|
|
گرچه آمرزم گناه و زلتش |
|
هم کند بر من سرایت علتش |
|
|
صد کس از گرگین همه گرگین شوند |
|
خاصه این گر خبیث ناپسند |
|
|
گر کم عقلی مبادا گبر را |
|
شوم او بیآب دارد ابر را |
|
|
نم نبارد ابر از شومی او |
|
شهر شد ویرانه از بومی او |
|
|
از گر آن احمقان طوفان نوح |
|
کرد ویران عالمی را در فضوح |
|
|
گفت پیغامبر که احمق هر که هست |
|
او عدو ماست و غول رهزنست |
|
|
هر که او عاقل بود از جان ماست |
|
روح او و ریح او ریحان ماست |
|
|
عقل دشنامم دهد من راضیم |
|
زانک فیضی دارد از فیاضیم |
|
|
نبود آن دشنام او بیفایده |
|
نبود آن مهمانیش بیمایده |
|
|
احمق ار حلوا نهد اندر لبم |
|
من از آن حلوای او اندر تبم |
|
|
این یقین دان گر لطیف و روشنی |
|
نیست بوسهی کون خر را چاشنی |
|
|
سبلتت گنده کند بیفایده |
|
جامه از دیگش سیه بیمایده |
|
|
مایده عقلست نی نان و شوی |
|
نور عقلست ای پسر جان را غذی |
|
|
نیست غیر نور آدم را خورش |
|
از جز آن جان نیابد پرورش |
|
|
زین خورشها اندک اندک باز بر |
|
کین غذای خر بود نه آن حر |
|
|
تا غذای اصل را قابل شوی |
|
لقمههای نور را آکل شوی |
|
|
عکس آن نورست کین نان نان شدست |
|
فیض آن جانست کین جان جان شدست |
|
|
چون خوری یکبار از ماکول نور |
|
خاک ریزی بر سر نان و تنور |
|
|
عقل دو عقلست اول مکسبی |
|
که در آموزی چو در مکتب صبی |
|
|
از کتاب و اوستاد و فکر و ذکر |
|
از معانی وز علوم خوب و بکر |
|
|
عقل تو افزون شود بر دیگران |
|
لیک تو باشی ز حفظ آن گران |
|
|
لوح حافظ باشی اندر دور و گشت |
|
لوح محفوظ اوست کو زین در گذشت |
|
|
عقل دیگر بخشش یزدان بود |
|
چشمهی آن در میان جان بود |
|
|
چون ز سینه آب دانش جوش کرد |
|
نه شود گنده نه دیرینه نه زرد |
|
|
ور ره نبعش بود بسته چه غم |
|
کو همیجوشد ز خانه دم به دم |
|
|
عقل تحصیلی مثال جویها |
|
کان رود در خانهای از کویها |
|
|
راه آبش بسته شد شد بینوا |
|
از درون خویشتن جو چشمه را |
|