مثنوی معنوی/دیدن ایشان در قصر این قلعه‌ی ذات الصور نقش روی دختر شاه چین را و بیهوش شدن هر سه و در فتنه افتادن و تفحص کردن کی این صورت کیست

by مولوی

	این سخن پایان ندارد آن گروه			صورتی دیدند با حسن و شکوه
	خوب‌تر زان دیده بودند آن فریق			لیک زین رفتند در بحر عمیق
	زانک افیونشان درین کاسه رسید			کاسه‌ها محسوس و افیون ناپدید
	کرد فعل خویش قلعه‌ی هش‌ربا			هر سه را انداخت در چاه بلا
	تیر غمزه دوخت دل را بی‌کمان			الامان و الامان ای بی‌امان
	قرنها را صورت سنگین بسوخت			آتشی در دین و دلشان بر فروخت
	چونک روحانی بود خود چون بود			فتنه‌اش هر لحظه دیگرگون بود
	عشق صورت در دل شه‌زادگان			چون خلش می‌کرد مانند سنان
	اشک می‌بارید هر یک هم‌چو میغ			دست می‌خایید و می‌گفت ای دریغ
	ما کنون دیدیم شه ز آغاز دید			چندمان سوگند داد آن بی‌ندید
	انبیا را حق بسیارست از آن			که خبر کردند از پایانمان
	کاینچ می‌کاری نروید جز که خار			وین طرف پری نیابی زو مطار
	تخم از من بر که تا ریعی دهد			با پر من پر که تیر آن سو جهد
	تو ندانی واجبی آن و هست			هم تو گویی آخر آن واجب بدست
	او توست اما نه این تو آن توست			که در آخر واقف بیرون‌شوست
	توی آخر سوی توی اولت			آمدست از بهر تنبیه و صلت
	توی تو در دیگری آمد دفین			من غلام مرد خودبینی چنین
	آنچ در آیینه می‌بیند جوان			پیر اندر خشت بیند بیش از آن
	ز امر شاه خویش بیرون آمدیم			با عنایات پدر یاغی شدیم
	سهل دانستیم قول شاه را			وان عنایت‌های بی اشباه را
	نک در افتادیم در خندق همه			کشته و خسته‌ی بلا بی ملحمه
	تکیه بر عقل خود و فرهنگ خویش			بودمان تا این بلا آمد به پیش
	بی‌مرض دیدیم خویش و بی ز رق			آنچنان که خویش را بیمار دق
	علت پنهان کنون شد آشکار			بعد از آنک بند گشتیم و شکار
	سایه‌ی رهبر بهست از ذکر حق			یک قناعت به که صد لوت و طبق
	چشم بینا بهتر از سیصد عصا			چشم بشناسد گهر را از حصا
	در تفحص آمدند از اندهان			صورت کی بود عجب این در جهان
	بعد بسیاری تفحص در مسیر			کشف کرد آن راز را شیخی بصیر
	نه از طریق گوش بل از وحی هوش			رازها بد پیش او بی روی‌پوش
	گفت نقش رشک پروینست این			صورت شه‌زاده‌ی چینست این
	هم‌چو جان و چون جنین پنهانست او			در مکتم پرده و ایوانست او
	سوی او نه مرد ره دارد نه زن			شاه پنهان کرد او را از فتن
	غیرتی دارد ملک بر نام او			که نپرد مرغ هم بر بام او
	وای آن دل کش چنین سودا فتاد			هیچ کس را این چنین سودا مباد
	این سزای آنک تخم جهل کاشت			وآن نصیحت را کساد و سهل داشت
	اعتمادی کرد بر تدبیر خویش			که برم من کار خود با عقل پیش
	نیم ذره زان عنایت به بود			که ز تدبیر خرد سیصد رصد
	ترک مکر خویشتن گیر ای امیر			پا بکش پیش عنایت خوش بمیر
	این به قدر حیله‌ی معدود نیست			زین حیل تا تو نمیری سود نیست